Birleşmiş Milletler’in de desteklediği bu plan, gelişmekte olan ülkelerin sera gazı salınımını azaltmalarına yardımcı olmayı amaçlıyor.
Şili’deki Nueva Aldea enerji santralinde enerji kaynağı olarak sunta yapımının yan ürünlerinden biri kullanılıyor. Biyolojik kütle olarak tanımlanan bu yenilenebilir enerji kaynağı, fosil yakıtlara oranla atmosfere daha az karbondioksit salıyor.
Birleşmiş Milletler’in Temiz Kalkınma Mekanizması girişimi kapsamında karbondioksit salınımı yapan başka kaynaklar da Nueva Aldea santraline bağış yapabiliyor. Birleşmiş Milletler’in kısa süre önce başlattığı “Climate Neutral Now” girişiminin internet sitesine göre konferansa katılmak için havayoluyla Paris’e gelenler de karbon salınımı yapmış sayılıyor.
İklim Konferansı’nın “karbon izi”
Konferansı düzenleyenler, konferansın da çevreye vereceği zararı en aza indirgemek için çaba gösterdi. Ancak konferansa katılan 40 bin kişinin çoğu Paris’e gitmek için hava ulaşımını kullandı. Bu da karbondioksit yayan fosil yakıtların kullanılması anlamına geliyor.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sekreterliği’nden Niclas Svenningsen, karbon salınımını azaltmanın yollarını aramak için düzenlenen iklim değişikliği konferansına katılmanın bile karbon salınımı anlamına gelmesinin büyük bir çelişki olduğunu söylüyor.
Birleşmiş Milletler, Paris’teki konferansa katılanları, yeni başlattığı girişimin internet sitesi climateneutralnow.org’u ziyaret etmeye çağırıyor. Svenningsen, girişimi, karbon salınımı dengelemek için internet üzerinden alışveriş yapmaya benzetiyor. Sitedeki hesap makinesi, katılımcıları Paris’e taşıyan uçakların karbon salınımı miktarını hesaplıyor. Bir sonraki adım, bu salınımı dengelemek için sitede ‘alışveriş’ yapmak.
Sistem, bir kişinin atmosfere sera etkisi yapan gazları saldığında başka bir kişiye sera gazı üretmemek için para ödemesine dayalı. Ancak bu kavram, bazı tartışmalara neden oluyor.
Karbon salınımını dengelemek için en çok düzenlenen etkinlikse ağaç dikmek. BM’nin Climate Neutral Now programıysa karbon salınımını dengelemek isteyenlere, karbon salınımını engelleyen projelere mali destek verme imkanı sunuyor. Örneğin Çin’in Zhengzhou kentinde metrobüs ağının genişletilmesi, Tayland’da bir nişasta fabrikasının ürettiği metan gazının havaya karışmasının önlenmesi ve Hindistan’da rüzgar enerjisinin yaygınlaştırılması, bu projelerden bazıları.
Svenningsen, Nueva Aldea enerji santralının oluşturulmasında BM girişiminin fonlarının büyük katkısı olduğunu söylüyor. Svenningsen, “BM’nin girişimi olmasaydı bu santralda yakıt olarak biyokütle yerine kömür yakılacaktı. Yaptığınız alışveriş sayesinde fosil yakıt kullanan bir enerji santralı yerine temiz enerjiyle işleyen bir santral kuruluyor” şeklinde konuşuyor.
BM’nin internet sitesine girenler birkaç tonluk karbondioksit salınımı satın alıyor, ödemeyi kredi kartı ya da PayPal hesabıyla yapıyor ve böylece sera gazı salınımı sıfırlanmış oluyor.
Siteyi ziyaret eden kişilerin ev-iş arası ulaşım şekilleri, beslenme tarzları, konutlarını ısıtma ve soğutma yöntemleri gibi günlük hayatlarında yaptıkları karbon salınımını hesaplamaları da mümkün.
Ancak kimi uzmanlar karbon salınımını dengeleme programlarının işe yarayıp yaramadığını sorguluyor. Programlara karşı çıkanlar, karbon salınımının en büyük sorumlularının dengeleme fonları aldığını, bazı projelerin kimi yerlerde çözümden çok sorun yarattığını savunuyor. Hatta ağaç dikme projelerinin bile masum olmadığı, kimi bölgelerdeki yerel halkın yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda bırakıldığı tartışılıyor.
İklim ve Enerji Çözümleri Merkezi’nden Janet Peace’e göre Birleşmiş Milletler’in karbon salınımını dengeleme programı, yaptığı yanlışlardan ders alıyor.
Svenningsen ise program ilk başlatıldığında bazı kuralların bağlayıcı olmadığını, ancak şu anda çok daha sıkı uygulamalar getirildiğini kaydediyor.
Kimileriyse karbon salınımı dengesi satın almayı Katolik Kilisesi rahiplerinin ücret karşılığında kişilerin günahlarını affetmelerine benzetiyor ve asıl amacın karbon salınımını azaltmak olduğunun altını çiziyor.
Svenningsen, dengeleme programının son çare olduğunu, gerçek kısıtlamaların yerini alamayacağını belirtiyor.
