Türkiye’de salgın sebebiyle getirilen “oyun yasağı” yüzünden müşteri sıkıntısı yaşadıklarını belirten kahvehaneciler yasağın kaldırılması çağrısında bulundu.
Corona virüsü salgınının Mart ayında etkisini göstermesinin ardından 2,5 aylık süre boyunca kapalı kalan ve 1 Haziran’da kapılarını yeniden açan kahvehaneciler oyun yasağından şikayetçi. Müşteri sıkıntısı yaşadıklarını belirten kahvehaneciler çözüm bekliyor.
Ülke genelinde 114 oda bünyesinde 100’ü aşkın kahvehaneci esnafını temsil eden Türkiye Kahveciler ve Kıraathaneciler Federasyonu, Perşembe günü Ankara’da düzenlenen toplantıda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a oyun yasağını kaldırma çağrısı yaptı.
Türkiye’de bilinen ilk Corona virüsü vakasının görüldüğü 11 Mart’tan sonra can kayıplarının yaşandığı pandemi sürecinde, sosyalleşme mekanları niteliğindeki işletmeler, İçişleri Bakanlığı genelgesiyle 16 Mart’ta faaliyetlerine ara vermek durumunda kalmıştı. Türkiye’de “kontrollu sosyal hayat” şartıyla kafe, restoran, kıraathane gibi mekanlar, iki buçuk ayın ardından 1 Haziran’da kapılarını açabilmişti.
Ancak sosyalleşme mekanları arasında en karamsar işletmeler kahvehane/kıraathane sahipleri idi. Kıraathane işletmecileri, müşterilerinin sokağa çıkma yasağı o dönem hala devam eden 65 yaş ve üzerindeki emeklilerin olması ve Sağlık Bakanlığı’nın fiziksel teması en aza indirmek amacıyla okey ve kart oyunları gibi masa oyunları yasaklaması kararı sebebiyle eski kazançlarını elde edemeyeceklerine ilişkin endişelerini dile getirmişti.
Haziran ayında kapılarını yeniden açan işletmeciler, hem asıl müşteri kitleleri evlerinde olduğu için hem de normal koşullarda kıraathaneye oyun oynamaya da gidildiği için kazanç elde edemeyeceklerini düşünüyordu.
Emekli müşterilere izin çıktı ama oyun yasağına çözüm gelmedi
Türkiye’de kıraathane işletmecileri açısından müşteri kitlesine ilişkin ilk çözüm, 9 Haziran’daki kabine toplantısı ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamayla geldi. Türkiye’de en önemli risk grubu kabul edilen 65 yaş üstündeki nüfusa, 10 Haziran’dan itibaren haftanın her günü belirli saatlerde dışarı çıkma izni tanındı. Böylece Türkiye’nin normalleşme sürecine geçilmesi kararıyla 65 yaş üstü için “anayasal eşitlik” bağlamında da tartışmalı yasak önemli ölçüde esnetilmiş oldu.
Bu durum kahvehaneci/kıraathaneci esnafın 65 yaş üstü ve emekli müşterileriyle yeniden buluşabilmeleri olanağını yarattı. Türkiye’de 10 Haziran itibariyle saat 22.00’ye kadar açık kalabilme şartı da 24.00 olarak değiştirildi ve son olarak 21 Temmuz itibariyle saat kısıtlamaları tümüyle kalktı.
Sağlık Bakanlığı’nın salgın devam ettiği için yayımladığı, İçişleri Bakanlığı’nın uygulamasını denetlediği ve idari para cezası uyguladığı kısıtlamalar ise, esnaf açısından halen müşteri sıkıntısına neden oluyor.
Özellikle taş ve kağıt gibi malzeme değiş-tokuşuna dayanan oyunların fiziki teması azaltmak amacıyla yasaklanması müşteri kaybına yol açıyor.
Ağaoğlu: ‘’Sağlık önemli ama esnaf zor durumda’’
Türkiye Kahveciler Federasyonu Başkanı Polat Ağaoğlu, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, mutlaka oyun yasağından vazgeçilmesi gerektiğini ve Türkiye’nin normalleşme kararına rağmen esnaf olarak mağdur olmaya devam ettiklerini söyledi. Ağaoğlu, “Amacımız kimseyi kötülemek değil. Sağlık her şeyden önemli ama esnaf arkadaşlarımız çok zor durumda. Artık kahveci esnafı da normalleşmek istiyor. Normalleşmek derken kahveci esnafı açıldı ama nasıl açıldı? Açılan iş yerleri on gün, on beş gün sonra neden tekrar kapandı? Okey, tavla, kağıtlı oyun oynatılmıyor. Çok mağdur olduk. Bu durumun düzeltilmesini hükümet yetkililerinden özellikle sayın Cumhurbaşkanımızdan talep ediyoruz’’ dedi.
Türkiye Kahveciler Federasyonu Başkanı, ‘’Oyun kısıtlamalarının kaldırılması lazım. Pazarlar, minibüsler normalleşti, berberlerde sakal traşı serbest oldu. Kahvelerde bir masada en az dört kişinin oturması halinde mesafeye uyuyoruz. Maskeye de hijyen kurallarına da uyuyoruz. Her şeyimiz hazır’’ ifadelerini kullandı.
Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven de, “1 Haziran’da genelgeyle kahveler açıldı. İki gün sonra yine genelge geldi. Tavla, okey gibi oyunlar olmadığı için iş yerlerimiz kapalı. Mal sahiplerimiz arıyor. Tahliye edecek duruma geldik’’ sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Vatandaşın kahvehaneye gelip tavla ve okey gibi oyunların olup olmadığını öğrenince geri döndüğünü belirten İsa Güven, ‘’Bir kahvenin kırk yıl hatırı var da bu kahvecilerin hiç mi hatırı yok? Bir an önce kahvelerimizi açsınlar evimize ekmek parası götürelim diye düşünüyorum” sözleriyle yetkililere seslendi.
“Erken davranıldı’’
Amasya Kahveciler Esnaf Odası Başkanı Çetin Arslan da, “Hükümetimizin aldığı karar doğrultusunda aslında biz kahvelerin daha geç açılacağını biliyorduk. Cumhurbaşkanımız sağolsun kahveleri de onun içerisine aldı. Genelgenin çıkması 3 gün sürdü. İçine baktık, hiçbir şey yok. Oyun yok, kağıt yok, okey yok, tavla yok. Amasya’da 120 kahvenin 90’ı kapalı. Keşke bize açmayın deselerdi. Şimdi bizden mal sahipleri dükkan açık olduğu için kira istiyor. Erken davranılan bir konu oldu. Bu gidişle ben kahvelerin açılacağını pek beklemiyorum’’ sözleriyle görüşlerini anlattı.
