Washington’daki Johns Hopkins Üniversitesi’nden Profesör Dr. Marius Deeb Kaddafi’nin sonuna kadar direneceğini, ancak rejimin sonunun geldiğini söylüyor. Profesör Deeb Libya’daki gelişmeleri, Kaddafi’nin direnmesini değerlendirdi.
40 yıldır iktidarda olan Libya lideri Muammer Kaddafi, çekilmeyeceğini, ülkesini terk etmeyeceğini ve gerekirse şehit olacağını söyledi. Önceki gün devlet televizyonunda bir konuşma yapan Kaddafi, sonuna kadar mücadele edeceğini vurguladı.
Washington’daki Johns Hopkins Üniversitesi öğretim üyesi Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Marius Deeb, Kaddafi’nin “artık istenmediği konusunda ikna bile edilemeyeceğini” söylüyor: “Kaddafi kendini tanrının Libya’ya armağanı olarak görüyor. Son derece megaloman bir lider. Dünyanın kendi etrafında döndüğünü sanıyor. Bu yüzden, onu, halkın artık kendisini istemediği konusunda ikna etmek çok zor. Dolayısıyla bence sonuna kadar mücadele etmeye ve Libya topraklarında ölmeye kararlı.”
Profesör Deeb, Kaddafi’nin uluslararası baskıyla da çekilmeye zorlanamayacağı görüşünde: “Baskının hiçbir etkisi olmaz, çünkü bir lider olarak Libya’yı görkemli bir ülke haline getirdiğini zannediyor. O kendi hayal ettiği başka bir dünyada yaşıyor. Özetle iktidardan çekilmek onun için bir seçenek değil.”
Deeb, batı Libya’nın da doğu gibi ayaklanması durumunda rejimin yıkılabileceğini, batılıların ayaklanmasının da yakın olduğunu belirtiyor: “Bingazi ve genel olarak Sirenayka bölgesi Kaddafi’nin milislerinden, baskısından iyi kötü kurtulmuş durumda. Oraya sevk ettiği askeri birlikler halka katıldı. Esas sorun Trablusgarp bölgesinde. Orada da ayaklanma büyür, halk Kaddafi’yi sıkıştırırsa, o zaman yenilgiye uğratılabilir. Bu da haftalar sürebilir. Ama o sonuna kadar mücadele edecektir.”
Libya’da aşiretlerin yaygınlığına dikkati çeken uzmanlar Kaddafi sonrası dönemde iç savaş tehlikesinden kaygı duyuyor. Ancak Profesör Deeb, daha umutlu: “Libya aşiretlere dayalı bir toplum. Bu ülkenin temeli aşiretler. Sirenayka’daki aşiretler Kaddafi’den kurtulma kararı aldı. Trablusgarp’taki aşiretler ve orta sınıfın da bu yönde karar vermesi gerekiyor. Kaotik ortamın süreceğini düşünmüyorum. Geçiş döneminde anarşi olabilir, ancak bu bence uzun sürmez. Halkın yeni bir anayasa konusunda uzlaşacağını düşünüyorum. Zaten yeni bayrak konusunda – daha doğrusu eski bayrağın yeniden kullanılması konusunda uzlaştılar. Sonuçta Libyalılar da herkesin istediği gibi demokrasi, özgürlük ve onurlu bir yaşam istiyor. Kaddafi, halkına gerçekten çok kötü davrandı. Sadistti. Ve halkı doğal kaynak zenginliğinden mahrum etti. Aşiretler çok önemli. Anayasal bir cumhuriyet kuracaklarına inanıyorum, İslamcılar veya aşırıcıların kontrolü ele geçirmesi gibi bir tehlike görmüyorum."
Johns Hopkins Üniversitesi öğretim üyesi Marius Deeb’e – ayaklanmaya sahne olan Ortadoğu ülkelerinden bir diğeri – Bahreyn konusundaki beklentilerini sorduk. Deeb, Suudi Arabistan’ın Bahreyn’deki krallığın yıkılmasına izin vermeyeceği görüşünü savundu: “Bahreyn’de krallık yıkılmayacak. El Halife ailesi bir şekilde halka daha fazla özgürlük verecek, belki ifade özgürlüğü, yayın özgürlüğü sağlayacak.Ancak krallığın süreceğine kuşku yok. Bahreyn’de iktidarı bırakmazlar.Çünkü bu, birçokları için önemli – özellikle Suudi Arabistan için. Suudi Arabistan bölgede Irak gibi Şiiler’in kontrol ettiği bir ülke daha istemiyor. Bahreyn halkının yüzde 70’i Şii. Ve Suudi Arabistan İran’ın nüfuzunu Körfez ülkelerinde daha da arttırmasından kaygı duyuyor. Bahreyn’e izin vermezler. Bu Suudi Arabistan’ın kırmızı çizgilerinden biri. Biliyorsunuz Bahreyn’le Suudi Arabistan bir köprü ile bağlı. Bu köprü üzerinden askerlerini gönderirler ve savaşırlar. Bahreyn Krallığı’nın yıkılmasını önlemek için Suudi Arabistan her şeye başvurur.”
