Rusya lideri Vladimir Putin bugün Moskova’da Çin lideri Xi Jinping’i ağırlıyor. Geçtiğimiz günlerde bir dönem daha devlet başkanı seçilmesinin ardından ilk yurt dışı ziyaretini Rusya'ya yapan Xi Jinping'in Moskova temasları, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Putin hakkında tutuklama kararı çıkarmasının ardına rastlıyor.
Tokalaştıktan sonra görüşmenin başında basına kısa bir açıklama yapan Putin ve Xi, birbirlerine "dostum" diye hitap etti. Putin Xi Jinping'i bir dönem daha seçilmesinden dolayı tebrik etti.
Rusya Devlet Başkanı Putin Çin'in son yıllarda çok büyük adımlar attığını ve tüm dünyada bunun büyük ilgiyle karşılandığını söyledi, "Biz bile biraz imreniyoruz" dedi.
Ukrayna'da siyasi çözüm konusunda Çin'in tekliflerini memnuniyetle karşıladıklarını belirten Putin Rusya'nın görüşmelere açık olduğunu söyledi.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, Putin'in Xi Jinping'e Moskova'nın Ukrayna'daki eylemlerine ilişkin ayrıntılı bir açıklama sunacağını belirtti.
Xi'den Putin'e: "Rus halkı 2024'te sizi destekleyecektir"
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, "iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın bir yandan uluslararası adalet ve hakkaniyeti savunurken diğer yandan da iki ülkenin ortak refahı ve kalkınmasını teşvik etmesini umduğunu" söyledi.
Çin lideri Rusya'da 2024 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Rusların Putin'e destek vereceğinden emin olduğunu söyledi, "Güçlü liderliğinizde Rusya kalkınma alanında büyük atılımlar gerçekleştirdi. Rus halkının size güçlü desteğini vermeye devam edeceğinden şüphem yok" ifadelerini kullandı.
Xi Jinping'in Çince sözleri Rusça'ya çevrilirken, Putin'in Xi'ye bakarak bir süre gülümsediği görüldü.
Kremlin'den Putin'in bir dönem daha aday olup olmadığına ilişkin bir açıklama gelmedi. 1999 yılında Boris Yeltsin istifa ettiğinde iktidara gelen Putin Josef Stalin'den bu yana en uzun görevde kalan Rusya lideri.
İki ülke Xi Jinping'in üç günlük Moskova ziyaretini her alanda ilişkileri güçlendirme fırsatı olarak görüyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyeleri olan Çin ve Rusya son dönemde ortak askeri tatbikat da düzenledi.
İki liderin bu ziyaretle batının Rusya’ya Ukrayna savaşı nedeniyle yaptırımlarına karşı birlik mesajı verdiği yorumu yapılıyor. Putin açısından Xi'nin Moskova ziyareti Batı ülkelerinin Ukrayna işgali sebebiyle Rusya'yı yalnızlaştırma çabalarının gölgesinde diplomatik bir kazanım olarak değerlendiriliyor.
Rusya lideri Putin görüşmelerin Washington'a iki ülkenin kendilerini zayıflatmaya yönelik girişimleri kabullenmeyeceklerinin mesajını gönderdiğini belirtti.
Blinken'dan Xi Jinping'in Moskova ziyaretine tepki
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Xi Jinping'in Moskova ziyaretini bugün ABD'nin bu yılki insan hakları raporunun kamuoyuyla paylaşıldığı basın toplantısında değerlendirdi.
Blinken, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Putin hakkında yakalama kararı çıkarmasının ardından gerçekleşen ziyaretin Çin'in Kremlin'in Ukrayna'da işlenen suçlar sebebiyle hesap vermesi gerektiğini düşünmediğini gösterdiğini söyledi.
Blinken, "Dünya Çin'in desteklediği Rusya'nın herhangi bir taktik hareketine aldanmamalı" dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın insan hakları raporunda Rus güçleri Ukrayna'da yargısız infaz, işkence, tecavüz gibi iddialarla hedef alınıyor. Raporda Rus hükümetinin çocuklar dahil sivillerin Ukrayna'dan Rusya'ya zorla götürülme sürecinde de rol oynadığı belirtiliyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Rusya lideri Vladimir Putin hakkında Cuma günü Ukrayna savaşı nedeniyle işlenen suçlardan dolayı tutuklama kararı vermişti. Rusya savaş suçu iddialarını reddediyor.
"Xi Putin'den bu iyiliğin karşılığını isteyecektir"
ABD Kongresi'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi Dış İşleri Komisyonu'nun Cumhuriyetçi Başkanı Michael McCaul da, Xi Jinping'in Moskova ziyaretinin Çin Komünist Partisi'nin Rusya'nın tarafında yer almayı seçtiğinin kanıtı olduğunu belirtti.
Yazılı açıklama yapan McCaul Çin'in Ukrayna konusundaki barış planı iddiasına da değinerek, "Xi Putin'in kazanmasını istiyor ve tarafsız bir arabulucu olamaz. Dünya Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi halinde, Xi'nin Putin'den bu iyiliğin karşılığını askeri, ekonomik ve diplomatik destek olarak vermesini isteyeceğini öngörmelidir" ifadelerini kullandı.
Çin'in Ukrayna için barış önerileri
Uzmanlar, Rusya’nın Çin liderinin ziyaretini batılı güçlerin hegemonyasına karşı bir nevi güç gösterisi olarak kullanacağı yorumunda bulunuyor.
Ziyaretle birlikte Çin bir yandan müttefik Rusya’yla bağlarını güçlendiriyor diğer yandan da Ukrayna savaşında ciddi bir arabulucu rolüne girişiyor. Bu kapsamda gündemde Çin'in oluşturmuş olduğu 12 maddelik bir barış planı önerisi var.
Ancak Çin’in daha önce de açıkladığı barış için önerileri uluslararası kamuoyuna göre son derece yüzeysel ve savaşın nasıl sona erdirileceği konusunda net kararlar içermiyor.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken da Rus güçlerinin Ukrayna'dan çıkmasını içermeyen bir ateşkes çağrısının Rus işgalinin desteklenmesi anlamına geleceğini söyledi.
