İzmir Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde düzenlenen 15. Balkanlılar Halk Dansları ve Kültürü Festivali başladı. Corona virüsü salgını nedeniyle geçen yıl düzenlenemeyen etkinlik, 3 Ekim’e kadar sürecek. Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde ilk kez 1935 ve 1936 yıllarında İstanbul’da düzenlenen festival, Balkan ülkeleri arasındaki kardeşliği pekiştirmeyi amaçlıyor.
Festivale Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve Yunanistan’dan halk dansları ekipleri katılıyor. Yüzyıllar boyunca birbiriyle savaşan ülkelerin folklor ekipleri, bu kez müziğin ve ritmin kardeşliğinde barış mesajı veriyor. Atatürk’ün hastalığı ve daha sonra başlayan İkinci Dünya Savaşı nedeniyle unutulan festival, Balkan kökenli vatandaşların girişimiyle 2006 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yeniden canlandırılmıştı.
“İzmir’den dünya barışına ses veriyoruz”
Cumhuriyet Meydanı’ndaki festivalin açılış töreninde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, festivalin İzmir’de yapılmasının iki amacı olduğunu söyledi. Soyer, “Birincisi, Atamız’dan bize yadigar bu eşsiz kültür mirasına sahip çıkmak. İkincisi ise yine ondan aldığımız ilhamla, dünya barışına ses vermek” dedi. Festivalin tarihi önemine dikkat çeken Soyer, “Balkan Oyunları Festivali ilk olarak Eylül 1935’te, yani tam 86 yıl önce Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle düzenlenmişti. Mustafa Kemal Atatürk, 1934’te Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya’nın Balkan Antantı’nı imzalamasından hemen sonra bir Balkan Oyunları Festivali yapılması talimatı vermişti. Onun bu talimatının arkasındaki ana fikir, aradan geçen 86 yılın ardından anlam ve değerini hiç kaybetmedi: ‘Yurtta sulh, cihanda sulh” diye konuştu.
Balkan ülkeleri folklor şöleni verdi
Açılış töreninin ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi Bandosu eşliğinde Cumhuriyet Meydanı’ndan Kültürpark’a kadar kortej yürüyüşü düzenlendi. Katılımcı ülkelerden gelen halk dansları ekipleri geleneksel giysileri ve müzikleriyle kortej boyunca renkli görüntüler verdi. Kortejin ardından Kültürpark Pakistan Pavyonu’nda “Gönül Köprümüz Balkanlar Fotoğraf Sergisi” açılışı yapıldı. İzmir’deki Balkan dernekleri de açtıkları stantlarda büryandan, samsaya, tezpiştiden, çeşit çeşit böreklere Balkan kültürüne ait yemekleri sundular. Yıllar önce Balkan topraklarından Türkiye’ye gelen göçmenler, aynı ülkelerden festivale gelen konuk ekiplerle kaynaştı, beraber halay çekti. Halk dansları ekipleri daha sonra Kültürpark’ta kurulan alanda İzmirlilere folklor şöleni verdi. Gösteride Türkiye’yi İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait zeybek ekibinin yanı sıra Adıyaman ve Bitlis’ten gelen folklor ekipleri temsil etti.
“500 yıl beraber yaşadık; onlar biz, biz de onlarız”
1956 yılında dört yaşındayken ailesiyle Yugoslavya’dan Türkiye’ye göç eden Saadet Uyanık, gösteriyi duygulanarak izlediğini söyledi. VOA Türkçe’ye konuşan Uyanık, “Çok güzel. Haftalardır bekliyorduk zaten. Ben de Üsküplü olduğumdan dolayı zaten ilgi duyuyorum. Kalbim güm güm çarpıyor. Dudaklarımı ısırdım, gözlerimin sulanmasını engelleyemedim. Hoş bir duygu. Bize çok benziyorlar, Türklere çok benziyorlar zaten. Yani 500 yıl birlikte yaşadık elbette. Zaten onlar biz, biz de onlarız” dedi.
Folklor gösterisini izlemeye üç kuşak ailesiyle gelen Muharrem Yegin de “Biz zaten Balkanlar’dan gelen bir aileyiz. Çocuklarımızın da bu kültürü unutmamaları için göstermek amacıyla kendilerini getirdim. Getirmezsek, bunları da unutacaklar. Biz birinci nesildik, ikinci nesil unutmasın diye. Balkanlarda sınırlar olmasına rağmen folklorda sınır yok. Bir kültür aktarımı. Biz de bunu tamamlamak amacıyla geldik. Duygulanıyoruz, gururlanıyoruz. Kuşaktan kuşağa aile burada” diye konuştu.
Etkinlikler İzmir’in her tarafına yayılacak
Bosna Hersekli ünlü sevdalinka sanatçısı Hanka Paldum’un sahne aldığı açılış konserine Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da katıldı. Festival boyunca, İzmir'in dört bir yanında etkinlikler düzenlenecek. Gösteriler ve konserlerin yanı sıra bu yıl festivalde defileler, söyleşiler, gastronomi etkinlikleri, sergiler ve film gösterimleri de olacak.
