İsrail ve Hamas arasında bugüne kadarki en büyük çatışmayı tetikleyen 7 Ekim saldırısının arkasında olduğu belirtilen isim cephenin her iki tarafında da korkulan ve gizlilik içinde yaşayan Yahya Sinvar.
Filistin toprakları içindeki Hamas’ın en üst düzey lideri olan Sinvar’ın Gazze’deki savaşın seyrinin belirlenmesinde en etkili isimlerden biri olduğu belirtiliyor.
İsrailli yetkililer Sinvar’ın öldürüleceğini ve 2007’den bu yana Gazze’yi yöneten Hamas’ın da yok edileceğini söylüyor.
İsrail ordusu (IDF) sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, Ekim ayı başlarında yaptığı bir açıklamada, “Yahya Sinvar harekatın komutanı ve o artık ölü bir adam” demişti.
IDF Komutanı Herzi Halevi de saldırının mimarının Yahya Sinvar olduğunu söylemiş, “O nedenle o ve onun altındakiler yürüyen ölüler” ifadelerini kullanmıştı.
Rehine müzakerelerini Sinvar yönetti
İsrail ve Hamas arasındaki savaşta yedinci hafta geride kaldı.
61 yaşındaki Yahya Sinvar hayatta ve Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısından sonra kaçırılan rehinelerin serbest kalmasına yönelik müzakerelerin Hamas tarafı, onun üzerinden ilerledi.
İsrail’in bombardımanı ve kara harekatında can kayıplarının artmasının ardından Yahya Sinvar’ın siyasi geleceğinin, savaşın nasıl sonlanacağına ve Filistinliler’in büyük kayıp karşılığında bir kazanım elde ettiklerini düşünüp düşünmediklerine bağlı olduğu yorumu yapılıyor.
Filistinli analist Hani El Masri, tüm Filistinli mahkumların serbest bırakılması ve Gazze üzerindeki 16 yıllık ablukanın kalkmasını sağlaması halinde, insanların bir kazanım elde ettiklerini düşünebileceklerini; ancak aksi takdirde Sinvar için bunun “büyük bir sorun” olacağını söylüyor.
Yahya Sinvar’ın Hamas’ın askeri kanadının karanlık liderlerinden Muhammed Deyf ile birlikte 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırının arkasındaki isim olduğuna inanılıyor.
İsrail ordusu sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, Yahya Sinvar için “Hamas’ın IŞİD’den daha kötü olduğunu tüm dünyaya gösteren katil” ifadesini kullandı.
Yahya Sinvar diğer Hamas liderlerinin aksine göz önünde değil
Bazı Filistinliler’in İsrail ablukası altındaki Gazze’de kalmaya devam ettiği gerekçesiyle saygı duyduğu Yahya Sinvar, iki yıl önce yaptığı konuşmalardan birini “Bu toplantıdan sonra eve yürüyecek gideceğim” sözleriyle bitirmiş; İsrail’i kendisini suikastla hedef almaya davet ederek meydan okumuş ve insanlarla sokakta tokalaşıp fotoğraf çektirerek evine dönmüştü.
Ancak Yahya Sinvar aynı zamanda halkın muhalefetinin bastırıldığı Gazze’yi demir yumrukla yönettiği için de korkulan bir figür.
Hamas’ın sık sık medyada yer alan diğer liderlerinin aksine, Yahya Sinvar çok göz önünde olan biri değil.
“Han Yunus kasabı”
1962’de Gazze’nin Han Yunus mülteci kampında doğan Sinvar’ın ailesi, 1948 savaşı sırasında şu anda Aşkelon kenti olan bölgeden sürülen Filistinliler arasındaydı.
Yahya Sinwar, İsrail ile işbirliği yaptığından şüphelenilen Filistinliler’e karşı gaddar yaklaşımından dolayı “Han Yunus kasabı” olarak biliniyor.
Hamas’ın kurucusu Şeyh Ahmed Yasin’i Hamas’ın İsrail için çalışan casuslardan temizlenmesi gerektiğine ikna etti. O dönem Sinvar’ın liderliğinde Mecid olarak bilinen bir güvenlik kolu oluşturuldu.
1980’lerde İsrail tarafından tutuklanan Sinvar sorgu sırasında İsrail ile işbirliği yaptığından şüphelenilen 12 kişiyi öldürdüğünü itiraf etmişti. İki İsrail askerinin kaçırılması ve öldürülmesi suçlarından dört kez müebbete mahkum edilmişti.
Yahya Sinvar’ı bizzat sorgulayan İsrail’in iç istihbarat dairesi Şin Bet’in sorgu biriminin eski direktörü olan Michael Koubi, Sinvar’ın bir kişiyi İsrail için çalıştığından şüphe edilen kardeşini diri diri gömmeye zorladığını anlattığını aktarıyor. Cezaevinde kaldığı dönemde hapishane koşullarının iyileştirilmesi için grev düzenleyen Yahya Sinvar’ın İbranice öğrendiği biliniyor.
17 yıl İsrail hapishanelerinde kalan ve Sinvar ile uzun zaman geçiren Lübnan vatandaşı Enver Yasin, cezaevinde lider olmanın Sinvar’a “müzakere alanında deneyim kazandırdığını ve bu şekilde İsrail’in zihniyetini ve bunu nasıl etkileyeceğini anlama imkanı verdiğini” söylüyor.
Yahya Sinvar’ın 2008’de Tel Aviv’deki bir hastanede tedavi görerek hızlı yayılan bir tür beyin kanserini atlattığı da biliniyor.
2011’deki takasta serbest kalmıştı
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu 2011’de Hamas’ın sınırötesi baskında rehin aldığı İsrail askeri Gilat Şalit’in serbest kalması karşılığında Sinvar’ı da diğer bin mahkumla birlikte serbest bırakmıştı.
İsrail Başbakanı ölümcül saldırılarda rolleri olduğu gerekçesiyle tutulan çok sayıda mahkumun serbest bırakılması sebebiyle eleştirilmişti.
Yahya Sinvar’ın Hamas’ın siyasi liderliği ile askeri kanadı Kassam Tugayları arasındaki koordinasyonu sağladığı biliniyor. Örgüt içinde güç mücadelesi yaşandığı sırada 2016’da bir başka Hamas komutanı Mahmud İştevi’nin öldürülmesinin arkasındaki isimlerden olduğu düşünülüyor.
2017’de Hamas’ın Gazze’deki siyasi bürosunun lideri seçilen Yahya Sinvar, Hamas’ın sürgündeki lideri İsmail Haniye ile birlikte örgütün İran ve Lübnan’daki Hizbullah ile yakın ilişkilere sahip olması için çalıştı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu geçici ateşkesle ilgili Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada, istihbarat servisi Mossad’a Hamas liderlerinin hedef alınması talimatını verdiğini söyledi.
Savunma Bakanı Yoav Gallant da “sahadaki silahlı militanlardan lüks jetlerin keyfini çıkaranlara kadar” Hamas’ın üst düzey isimlerinin hedef listesinde olduğu imasında bulundu.
Şin Bet’in sorgu biriminin eski direktörü olan Michael Koubi, İsrail’in önünde sonunda Yahya Sinvar’ı öldüreceği görüşünü dile getiriyor ancak ekliyor: “Yerleştirdiği ideolojiyi yok etmek o kadar kolay değil.”
Forum