İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben Gvir'in Salı günü yüzlerce İsrailli’yi Kudüs'ün doğusundaki Mescid’i Aksa yerleşkesine götürdüğü ve bir Yahudi bayramı münasebetiyle dua ettirdiği yönündeki haberler, Birleşmiş Milletler (BM) ve ABD’nin yanısıra İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’dan da tepki aldı.
İsrail hükümetinin cami yerleşkesinde Yahudiler’in ibadet etmesine yönelik uzun süredir devam eden yasağına sık sık meydan okuyan Ben Gvir, ziyareti sırasında çektiği bir videoda Gazze'de "Hamas'ı yenme" sözü verdi.
Ben-Gvir ayrıca Tapınak Tepesi olarak bilinen Haremi Şerif’teki Mescid-i Aksa yerleşkesinde Yahudiler’in dua etmelerine izin verilmesi gerektiğini söyleyerek Ortadoğu'daki en hassas yerlerden birini kapsayan kurallara yeni bir meydan okuma başlattı.
Başbakan Benyamin Netanyahu'nun ofisi Ben Gvir'in ziyaretinin "statükodan saptığını" söyledi.
Yapılan açıklamada, "İsrail'in Tapınak Tepesi'ne ilişkin politikası değişmemiştir; bu böyle olmuştur ve böyle olacaktır" denildi.
Haremi Şerif’teki Mescid-i Aksa yerleşkesine bugün yapılan tartışmalı ziyaret, antik tapınağın yıkılışının anıldığı Yahudi yas günü Tişa BeAv'a denk geldi.
İslam'ın en kutsal üçüncü mekanı ve Filistin ulusal kimliğinin bir sembolü olan yerleşke, aynı zamanda M.S. 70 yılında Romalılar tarafından yıkılan antik tapınağın bulunduğu yer olarak saygı gören, Yahudiliğin de en kutsal mekanı konumunda.
Yahudiler ve diğer gayrimüslimlerin İsrail tarafından ilhak edilen Doğu Kudüs'teki cami yerleşkesini belirli saatlerde ziyaret etmelerine izin verilirken, dua etmelerine veya dini semboller sergilemelerine izin verilmiyor.
Son yıllarda bu kısıtlamalar, Ben Gvir gibi İsrailli katı dinci milliyetçiler tarafından giderek daha fazla ihlal ediliyor ve bu da Filistinliler’in zaman zaman şiddetli tepkilerine yol açıyor.
ABD: “Statükoyu tehlikeye atan bu tür tek taraflı eylemler kabul edilemez”
Ben-Gvir'in İran saldırısı tehdidi altında Tapınak Tepesi'ni ziyaret etmesi üzerine, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de şunları söyledi: “İsrail'in güvenliğine zarar verdiğini, bölgede daha fazla güvensizlik ve istikrarsızlığa katkıda bulunduğunu düşündüğümüz eylem ve faaliyetlere kesinlikle dikkat ediyoruz ve buna kesinlikle bugün Sayın Ben Gvir'in katıldığı eylemler de dahildir.”
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun da Ben Gvir’in bugünkü ziyaretini “statükodan sapma” olarak nitelendirdiğini hatırlatan Patel, “ABD'nin Kudüs'teki kutsal mekanlarla ilgili olarak tarihi statükonun korunmasından yana olduğunu açıkça ifade etmek isterim. Bu tür bir statükoyu tehlikeye atan bu tür tek taraflı eylemler kabul edilemez” şeklinde konuştu.
Dışişleri Bakanlığı: "Bu provokatif eylem, İsrail tarafının barışa ulaşmak niyetinde olmadığını bir kez daha gözler önüne sermiştir"
Dışişleri Bakanlığı da konu üzerine bir açıklama yayınladı. Bakanlık açıklamasında, "Aralarında Bakanların da bulunduğu yüzlerce radikal İsrailli tarafından Mescid-i Aksa’ya polis koruması altında baskın düzenlenmesi, Kudüs’ün tarihi statüsünü ihlal eden ve bölgemizdeki tırmanmayı daha da artıracak bir kışkırtmadır" ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada ayrıca, "Bu provokatif eylem, İsrail tarafının barışa ulaşmak niyetinde olmadığını bir kez daha gözler önüne sermiştir. İsrail Hükümetinin Gazze’de sürdürdüğü vahşetin durdurulması ve tüm bölgemizin istikrarını hedef alan bu tip eylemlerin önlenmesi için uluslararası toplum derhal harekete geçmelidir" denildi.
BM’den tepki: “Gereksiz yere provokatif”
Birleşmiş Milletler (BM) Salı günü, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in olayların odağındaki Mescid-i Aksa'da dua ettirmesini kınadı ve bu hareketi "gereksiz yere provokatif" olarak nitelendirdi.
BM Genel Sekreteri Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak, "Kutsal mekanlardaki statükoyu değiştirmeye yönelik her türlü çabaya karşıyız" dedi.
Hak, "Kudüs'teki diğer kutsal mekanlar gibi Mescid-i Aksa da kendi haline bırakılmalı ve bu mekanlar mevcut dini otoriteler tarafından kontrol edilmelidir. Bu tür davranışlar yararlı değildir ve gereksiz yere provokatiftir" ifadelerini kullandı.
Ürdün, olayı “saldırı” olarak nitelendirdi
Yerleşkenin himayesini elinde tutan Ürdün Vakıflar İdaresi’nden bir yetkili ise kimliğinin saklı kalması koşuluyla AFP’ye konuştu.
Yetkili, Salı sabahı, Ben Gvir ve yaklaşık 2 bin 250 İsrailli’nin, İsrail polisinin koruması altında Yahudi ilahileri söyleyerek gruplar halinde yerleşkede yürüdüğünü söyledi.
Konuyla ilgili konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmasını istemeyen Ürdünlü yetkili, "Bakan Ben Gvir, camideki statükoyu korumak yerine Yahudileştirme operasyonunu denetliyor ve Mescid-i Aksa'nın içindeki durumu değiştirmeye çalışıyor" dedi.
Yetkili ayrıca, İsrail polisinin ibadeti için camiye girmeye çalışan Müslümanlar’a da "kısıtlamalar getirdiğini" söyledi.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, olayı bir "saldırı" olarak nitelendirerek kınadı ve bunun "uluslararası hukukun açık bir ihlali" olduğuna vurgu yaptı.
Bakanlık sözcüsü Süfyan El-Kudat yaptığı açıklamada "Kudüs'teki tarihi ve yasal statükonun ve kutsalların sürekli ihlal edilmesi, bu ihlalleri kınayan net ve kararlı bir uluslararası tutum gerektirmektedir" dedi.
Sosyal medya ağlarında yayınlanan bazı görüntülerde Ben Gvir'in yerleşkenin içinde olduğu ve birkaç İsrailli’nin yerde yatarak Talmudik ritüeller gerçekleştirdiği görülüyor.
Ben Gvir de, sosyal medya platformu X üzerinden, yerleşkenin içinde çektiği ve Gazze'deki savaşta herhangi bir ateşkese karşı olduğunu yineleyen bir görüntülü açıklama yayınladı.
"Bu savaşı kazanmalıyız. Kazanmalıyız ve Doha ya da Kahire'deki görüşmelere gitmemeliyiz" diyerek ABD destekli Gazze'de ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması için Perşembe günü yeniden başlayacak görüşmelere atıfta bulundu.
Ben Gvir, "Hamas'ı yenebiliriz... Onları dize getirmeliyiz" dedi.
Provokatif hareketleriyle tanınan Ben Gvir, geçen ay da, Yahudiler’in ziyaretine izin veren ancak dua etmeyi yasaklayan uzun süreli kurallara meydan okuyarak Mescid-i Aksa yerleşkesi içinde dua ettiğini söylemişti.
Forum