Kürdistan Demokrat Partisi’den Said Mamuzini, IŞİD militanlarının, Musul’un kontrolünü kaybetmeleri durumunda misilleme amacıyla büyük çaplı tahribat yapmaları yönünde talimat aldıklarını söyledi.
Mamuzini, Erbil’de Rudaw Televizyonu’yla yaptığı söyleşide, IŞİD’in, uzun zamandır beklenen ve bu ay başlama olasılığı yüksek olan Musul harekatına karşı hazırlık yaptığını söyledi. Musul, IŞİD’in Irak’taki son büyük kalesi olma özelliği taşıyor.
“IŞİD, savaşmaya hazır. Yeni savaş taktikleri geliştirdiler. Örneğin Musul’un altında tüneller kazdılar” şeklinde konuşan Said Mamuzini, cihatçıların ayrıca intihar bombacılarını örgütlediğini ve birçok yere ev yapımı patlayıcılar yerleştirdiğini belirtti.
Mamuzini’ye göre IŞİD lideri Ebu Bekir El Bağdadi’den gelen yeni strateji, “Musul’u savunabiliyorsanız savunun, savunamıyorsanız o zaman kaçın, ancak arkanızda büyük çapta hasar bırakın, toplu katliam yapın” şeklinde. IŞİD’in üst düzey yöneticilerinin Musul’u terketmeye başladığını kaydeden Mamuzini, örgütün aynı zamanda yanında değerli arkeolojik parçalar ve nakit para da götürdüğünü belirtiyor. Iraklı ve Kürt yetkililere göre Avrupalı ve Ortadoğulu yabancı savaşçılar da Musul’dan ayrılmaya başladı. Bu da kentin savunmasını yerel halka, Türkmen ve Çeçenler’e bıraktıkları anlamına geliyor.
Iraklı yetkililer, Musul’da yaklaşık 5 bin IŞİD militanı bulunduğunu tahmin ediyor. Bu militanlar, Musul’un altında karmaşık bir tünel sistemi kazıyor. Bir hendeğin ateşe verilmek üzere petrolle doldurulduğu bildiriliyor. Bununla, alevlerden yükselen dumanın koalisyon güçlerine ait pilotların görüşünü engellemesi ve böylece kente ilerleyen Irak askerlerine yardım etmelerinin zorlaştırılması hedefleniyor.
Iraklı güçler, Musul’un güneyindeki köylerin kontrolünü ele geçirerek yavaş da olsa ilerlemeye devam ediyor. Militanlarınsa bu bölgelerdeki petrol yataklarını şimdiden ateşe vermeye başladıkları bildiriliyor. Yangından yükselen kara dumanlar, top ve roket ateşi ve hava bombardımanının tahrip ettiği köylerin uğradığı zararı daha da arttırıyor.
Musul halkının durumu kötüleşiyor
Said Mamuzini, Musul’da insanların her gün IŞİD tarafından tutuklandığını ve öldürüldüğünü söylüyor. Kürt yetkililer ayrıca gıda ve ilaç stoklarının azalmaya başladığı Musul’da IŞİD’in son bir ayda bünyelerine katılmayı reddettikleri gerekçesiyle 200 genç erkeği öldürdüğünü duyuruyor.
Musul’dan kaçan kadınlar, IŞİD militanlarının genç erkekleri örgüte katılmaya zorladığını anlatıyor. Musul’un doğusunda Kürt Peşmergeler’in kontrolündeki bölgeye kaçan bir kadın, Amerika’nın Sesi’ne, erkek kardeşinin IŞİD’e katılmayı reddetmesi üzerine idam edildiğini, iki kuzenininse istemeyerek, sadece can korkusu nedeniyle cihatçılara katıldığını söyledi.
Iraklı yetkililer, yıl sonuna kadar Musul’un kontrolünü ele geçirme sözü vermişti. Ancak IŞİD’in iki yıl önce ele geçirdiği Musul’u geri alma operasyonu, birkaç kez ertelenmek zorunda kaldı.
60 ülkeden oluşan koalisyon güçlerinin ve Peşmergeler’in desteğini alan Irak askerleri, ülkenin batısındaki Anbar vilayetine yönelik aylardır süren saldırılardan sonra Musul civarında kontrolünü ele geçirdiği köy sayısını giderek arttırdı. Ancak askerler, Musul’a yönelik harekata başlamadan önce ihtiyaçları olan tutunma noktasını oluşturmakta hala güçlük çekiyor.
Yol kenarlarına yerleştirilen ev yapımı bombalar ve IŞİD’in gece düzenlediği baskınlar ve havan topu saldırıları, Iraklı güçlerin ilerleyişini zayıflatıyor. Iraklı güçler, 9 Temmuz’da bir zamanlar Saddam Hava Üssü olarak bilinen Kayyara Hava Üssü’nü ele geçirmişti. Ancak Iraklılar, o zamandan beri geçen üç ay içinde sadece 20 kilometre ilerleyebildi.
Petrol gelirindeki azalma nedeniyle Kürtler’in yaşadığı bütçe sıkıntısı da ilerleyişin yavaşlamasında etkili oldu. Başkan Obama’nın IŞİD’le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, Ağustos ayında Irak hükümeti ve Kürt Bölgesel Yönetimi arasında petrol gelirlerinin paylaşılmasını öngören anlaşmayı kabul ettirmeyi başardı. Irak hükümeti ve Kürt Bölgesel Yönetimi petrol ihracatından elde edilen gelirin paylaşılamaması nedeniyle aylardır çekişme içindeydi.
Petrol anlaşması, Bağdat ve Kürtler arasında Musul operasyonu için gereken güçlerin konuşlandırılması konusundaki müzakerelerin ilerlemesini sağladı. İki taraf arasında Ortak Operasyon Odası oluşturuldu. Peşmergeler ise son darbeyi indirecek saldırıya kadar Sünni Araplar’ın çoğunlukta olduğu Musul’a girmemeyi kabul etti. Amerikalı yetkililer, Peşmergeler’in ayrıca Iraklı Güvenlik Güçleri’nin Musul’un doğu ve kuzeyinde şu anda Peşmergeler’in kontrolünde olan alanı kullanmalarına izin verdiğini de açıkladı.
Saldırı hazırlıkları sürüyor
Kerkük Valisi Necmettin Kerim, hafta başında yaptığı açıklamada Kürt Bölgesel Yönetimi ve Bağdat’taki merkezi yönetimin ilişkileri yeniden geliştirdiğini, iki yönetim arasındaki buzların erimeye başladığını belirtti. Kerim, Kürt Bölgesel Yönetimi lideri Mesut Barzani’nin kısa süre önce Bağdat’a yaptığı üst düzey ziyaretin bunda etkili olduğunu kaydetti. Kerim, ”Barzani’nin ziyareti, Musul’u özgürlüğe kavuşturma operasyonunun temelini hazırlamak açısından çok iyi bir başlangıç oldu” şeklinde konuştu.
Ancak operasyondan önce çözülmesi gereken sorunlardan biri, Irak Güvenlik Güçleri’nin sayısındaki azalma. Düşünce kuruluşu Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nden Emily Anagnostos, IŞİD saldırılarının artması ve bölgesel güvenlik sorunları nedeniyle Irak güçlerinin her yere yetişmekte zorlandıklarını söylüyor.
Emily Anagnostos, IŞİD’in Irak’ın kuzey ve batısında stratejik olarak yeni saldırılar düzenlediğini, bunun amacının Iraklı güvenlik güçlerini dağıtarak etki alanlarını azaltmak olduğunu belirtiyor.
Öte yandan IŞİD, Iraklı güçlerin varlığının yoğun olduğu Bağdat’ın merkezi ve civarında büyük saldırılar düzenlemeye devam ediyor.
IŞİD, kısa süre önce Bağdat’ta düzenlenen ve 10 kişinin ölümüne, 18 kişinin de yaralanmasına neden olan üç patlamanın sorumluluğunu üstlendi.
Bağdat’taki şiddet eylemlerinin son birkaç ay içinde tırmanışa geçtiği gözleniyor. Birleşmiş Milletler’in hazırladığı bir rapor, Eylül ayında Bağdat’ta girişilen terör saldırılarında 289 sivilin öldüğü, 838 sivilinse yaralandığı bildiriliyor.
