IŞİD’in halifeliğinin merkezi, Suriye’nin Fırat Nehri kıyısındaki Rakka kenti, savaşın ve radikal islamcı rejimin ardında bıraktığı yıkımdan sıyrılmaya çalışıyor. Ancak Rakka’nın her geçen gün büyüyen bir diğer kaygısıysa militanların kente geri dönmesi ve uyuyan hücrelerin uyanması. Bugün Rakka’da huzur içinde yaşayanlar, IŞİD’in destekçilerinin intikam çabalarının hedefi olmaktan korkuyor.
Beş çocuk babası 33 yaşındaki Abdullah “Korkuyoruz” diyor ve ekliyor “IŞİD geri dönerse hepimizi öldürür.”
Yetkililer kente her ay en az dört beş saldırı düzenlenmesinin artık alışılmış bir durum olduğunu söylüyor
Yerel yasama organının başkanı Halid Berkel bunlar dışında çok sayıda saldırı girişiminin engellendiğini söyledi.
Berkel kendisi için en büyük mutluluğun IŞİD destekçilerinin halifeliğin siyah bayrağını unuttuklarını görmek olduğunu söylüyor.
Ancak Rakka sakinlerine göre yaşananları unutmak hiç de kolay değil.
“Cennet Meydanı”na IŞİD iktidarı sırasında “Cehennem Meydanı” adı verildi. IŞİD burada casusların ya da suçluların kafasını keserek kazıklara geçirip günlerce sergiliyordu. Kent sakinlerine göre şiddet dolu bu anılar kolay kolay hafızalardan silinmeyecek.
Askerler, dükkan sahipleri ve devlet memurları Amerika’nın Sesi ekibine Rakka’da hala çok sayıda gizli IŞİD destekisi olduğunu söylüyor.
Savaşta yıkılan ana köprülerden birinin yakınında bulunan bahçe içindeki bir balık restoranında 24 yaşındaki garsona IŞİD iktidarıyla şimdiki durumun farkını soruyoruz. Ancak garson sorumuzdan tedirgin oluyor ve “Tek önemsediğim evime ve iki kızıma bakabilmek” diyor.
Restorandan ayrıldığımızda bize eşlik eden iki askerden biri kentte yaşayanların çoğunun hala IŞİD hakkında olumsuz bir şey söylemekten çekindiğini anlatıyor
Asker Hüseyin Fermo’ya göre insanlar IŞİD’in geri dönmesinden korkuyor.
Ancak yeni köprüdeki yüzücülerden biri Abdullah, korkmadığını söylüyor. IŞİD Rakka’yı ele geçirdiğinde asker olan kardeşi Tahir’i öldürmüş. Abdullah, “Geri dönerlerse zaten önce beni öldürürler” diyor.
“İlk geldiklerinde Müslümanız dediler ve onlara inandık. Ancak birini tutukladılar ve Cennet Meydanı’nda elini kestiler.”
Dünyanın dört bir yanından binlerce kişi IŞİD’e katılmak için Suriye’ye akın etmişti. Şimdiyse binlerce şüpheli IŞİD üyesi oldukları gerekçesiyle Suriye’nin kuzey doğusundaki hapishanelerde tutuluyor.
Suriye Demokratik Güçleri liderliğindeki yerel yetkililer bu kişileri geri almaları ya da bunlara gıda, barınak ve güvence sağlanması amacıyla kaynak aktarmaları için diğer ülkelere defalarca çağrıda bulundu.
Başkan Donald Trump, bu kişilerin vatandaşı oldukları ülkeler tarafından geri alınmamaları halinde Avrupa’ya salınacakları uyarısında bulundu.
Abdullah “Neler olacağından emin değilim ama bana kalsaydı hepsini öldürürdüm” diyor.
Rakka’da nehir kıyısına beş kilometre uzaklıkta bir futbol stadı var. Burası IŞİD tarafından kentin ana hapishanesi olarak kullanılıyordu.
Kapıda Ezidi kadınların çektiği acılara işaret eden kırık bir anıt yer alıyor. Irak’taki evlerinden kaçırılan binlerce kadın ve çocuk IŞİD kontrolundaki topraklarda seks kölesi olarak kullanılmıştı. Ezidi erkekler ise kitleler halinde öldürülmüştü.
Stadın bekçisi yetkililerin burayı futbol maçları için onarmaya çalıştıklarını kaydetti.
Yetkili buranın yalnızca bir hapishane olmadığını, burada tutulan kişilerin koalisyon güçlerinin militanlara ateş açmasını önlemek için canlı kalkan olarak kullanıldığını da anlattı.
Ancak kent merkezindeki pazarda satıcılar ve müşteriler IŞİD döneminde olanları olabildiğince unutmayı istediklerini ve ekonomiyi yeniden ayağa kaldırmak için önlerine bakmayı tercih ettiklerini söylüyor. Kent sakinleri gelecekte yapılacak saldırıları önlemek için ellerinden bir şey gelmediğini, ancak ekonomiyi canlandırmak için çalışabileceklerini söylüyor.
Bir kent sakini “Bize sadece elektrik verin, biz kenti yeniden inşa ederiz. Uluslararası koalisyon isteseydi bunu hemen yapardı” diyor.
