Uluslararası Af Örgütü, İran’daki yeni bir yasa tasarısının kadınların doğum kontroluna erişimini kısıtlayacağını, çalışmasını engelleyeceğini bildirdi. Tasarı, İran’da giderek düşen doğum oranını ve buna bağlı olarak azalan nüfusu arttırmayı amaçlıyor.
Uluslararası Af Örgütü’ne göre yasa tasarı onaylanırsa İranlı kadınların doğum kontrolundan yararlanması kısıtlanacak ve işe girmeleri zorlaşacak. Örgüt, İran hükümetinin genç kadınları birer ‘bebek doğurma makinası’na çevirmeyi amaçladığını savunuyor.
Örgüt yetkilisi Raha Bahreyni, ”İranlı yetkililer, İran’da doğum kontrol hapından sonra ikinci en popüler doğum kontrolu yöntemi olan gönüllü cerrahi kısırlaştırmayı yasaklamak istiyor. Yetkililer kadının üreme sağlığı ve doğum kontrol yöntemlerine ilişkin bilgi edinmesini de engelliyor” diye konuşuyor. Bahreyni’ye göre bu kısıtlamalar anne sağlığını olumsuz etkileyecek: ”Kadınlar, istemedikleri hamilelikleri sürdürmek zorunda kalacak. Başka seçenekleri olmadığı için yasadışı ve tehlikeli yollardan kürtaj yaptırmaya kalkacaklar.”
Londra’daki Kings College’den Şirin Hüseyin, 1980’li yıllardaki İran-Irak Savaşı’ndan kaynaklanan zorluklar ve İran hükümetinin aileleri küçültmeye yönelik politikaları nedeniyle İran’da doğum oranının hızla düştüğünü söylüyor: ”Doğum oranı, 1980’li yılların sonunda azalmaya başladı. Bu azalma daha sonra sert bir düşüşe dönüştü.”
İran’da şu anki doğum oranı 1,8. Bu oran, nüfusun sabit kalması için gereken orandan daha az. Şirin Hüseyin’e göre, İran’da boşanma oranı artarken evlenme oranının düşmesi de nüfusun azalmasına yol açtı. “Sorun sadece doğum kontrolu ve aile planlamasından kaynaklanmıyor” diyen Şirin Hüseyin, “Evlilik, boşanma ve yeniden evlenme oranları, evlenme yaşı gibi etkenler nüfusun azalmasında rol oynuyor. Ayrıca mali sıkıntılar da eşlerin çocuk sahibi olmasını çok zorlaştırıyor” diye konuşuyor.
Örgüt, ikinci bir yasa tasarısının ise eleman alımında erkeklere öncelik verilerek iş dünyasında cinsiyet ayrımcılığının temelini atacağını bildiriyor. Tasarı, çocuğu olmayan genç kadınların işe girmesini zorlaştırıyor. Raha Bahreyni ”Bu tasarı, İran’da kadınların iş dünyasından uzaklaştırılması ve boşanmanın zorlaştırılması anlamına geliyor. Boşanmak isteyen İranlı kadınlara zaten şu anda da birçok zorluk çıkarılıyor. Erkeklerle aynı boşanma hakkına sahip değiller” diyor.
İran’ın amacı, azalan ve yaşlanan nüfusu yenilemek. Ancak Şirin Hüseyin’e göre İran’ın nüfus politikası, kısa vadede yeni ekonomik zorluklar getirebilir: “Daha çok çocuk yapmak uzun vadede bir çözüm olabilir. Ancak bunun ekonomik yükü, kısa vadede sağlık hizmetleri ve eğitim gibi birçok alanda artan taleple kendini hissettirecek.”
Şirin Hüseyin, demografik zorlukların, yaşlanan nüfusun hükümet kaynaklarını zorlaması nedeniyle bütün bölgede kendini hissettirdiğini söylüyor.
