12 Mayıs’ta Iraklı seçmenler, geçen yıl Bağdat hükümetinin IŞİD militanlarına karşı kazandığı zafer sonrasında ilk kez sandık başına gidiyor. Iraklılar, seçilecek yeni liderlerin, Irak’ta onlarca yıldır devam eden savaşlarla ekonomik krizlerin temel nedeni olarak görülen yolsuzlukla mücadele etmesini umuyor.
Parlamento adayı Iman Marsomi “Yolsuzluğa karşı savaş açmak istiyorum” diyor.
Ancak bazı Iraklılar’a göre bu umut gerçekleşmeyebilir.
63 yaşındaki kitapçı Naja Abood “Hiçbir şey değişmeyecek. Seçim sonuçları şimdiden yolsuzlukla tanınan siyasetçileri işaret ediyor” diyerek umutsuzluğunu dile getiriyor.
Adaylar ve ittifaklar
Yaklaşık 7000 aday, parlamentodaki 329 sandalye için yarışıyor.
Hükümetin bir dizi koalisyon görüşmesinden sonra kurulması ve Şii partilerin liderlerinden birinin başbakan seçilmesi bekleniyor.
Irak hükümetinde, liderlik pozisyonlarının Irak halkını oluşturan Şii, Sünni Müslüman, Kürt ve diğer azınlıklar arasında dağıtıldığı bir kota sistemi kullanılıyor.
Iraklı siyaset uzmanı Nejem El Kassab’a göre, seçimlerde hiç bir partinin parlamento çoğunluğunu sağlaması beklenmiyor. Uzman, koalisyon görüşmelerinin çok uzun süreceğini, başbakanın ve diğer üst düzey hükümet liderlerinin seçilmesinde hararetli pazarlıklar yaşanacağını söylüyor.
Kassab, “Parti ittifakları artık hizipsel ortaklıklara dayanmadığı için liderlik üzerinde uzlaşmaya varmak çok zor olacak” diyor.
Kassab, geçen yıl IŞİD militanlarına karşı zafer kazanan Başbakan Haydar El Ebadi’nin avantajlı durumda olduğunu söylüyor. Diğer Şii adaylar arasında eski Başbakan Nuri El Maliki ve IŞİD’le savaş sırasında resmiyet kazanan Şii Halk Seferberlik Güçleri’nin lideri Hadi El Ameri var.
Ancak Kassab, seçimlerin ve ardından yapılacak hükümet görüşmelerinin ne sonuç vereceğinin öngörülemez olduğunu söylüyor. Örneğin, Irak’taki siyasi ittifaklardan biri önde gelen Şii liderlerin yanında, laik ve Komünist partileri de içeriyor. Ve daha önceki seçimlerden farklı olarak bu kez Sünni seçmenlerin, 2014-2017 arasında ağırlıklı olarak Sünni bölgeleri işgal eden IŞİD’i yenilgiye uğratan Ebadi koalisyonuna oy vermesi daha muhtemel görünüyor.
Seçmen öncelikleri
IŞİD sonrası Irak’taki bütün kentler, kasabalar ve köyler hala enkaz halinde ve milyonlarca Iraklı evlerini terk etmiş durumda.
Kassab’a göre, seçmenlerin öncelik listesinin başında yeniden yapılanma, ekonomik iyileşme ve yolsuzlukla mücadele var. Ancak bu konularda fark edilir bir değişim yaratmak, mümkün olmakla birlikte son derece zor görünüyor.
Kassab, “Halk kimin iktidarda olduğuyla ilgilenmiyor. Bütün savaşlardan sonra ülkenin yeniden inşasını istiyor” diyor.
Bu seçimlerin yeniden yapılanma konusunda yeni bir çığır açacağını umut eden çok sayıda seçmen ve siyasetçi olsa da, Bağdat sokaklarındaki yerel halk, yakın geleceğin beraberinde yeni güvenlik sorunları ve ekonomik krizler getirmesinden korkuyor.
Seçimlerde güvenlik
Seçim günü, IŞİD tehdidine karşı Irak’taki bütün hava ve kara yolları 24 saat boyunca kapalı olacak.
Öte yandan yerel halk, IŞİD sonrası Irak’ta barışın hakim olduğunu hatırlatarak, seçim gününde şiddet beklemediklerini söylüyor.
31 yaşındaki güreşçi Ali, “Güvenlik güçleri görevlerini yapacak. Kötü bir gün olmayacak” diyor.
Uzun vadeli güvenliği ve ekonomik iyileşmeyi sağlamanın, seçim günü güvenliği sağlamaktan çok daha zor olduğunu söyleyen 24 yaşındaki berber Ali’yse “Seçimlerden sonra hiçbir şey değişmeyecek ama yine de umutluyuz” diyor.
