16‘ıncı Dünya Tütün ve Sağlık Konferansı, 17-21 Mart arasında Birleşik Arap Emirlikleri’nin Abu Dabi kentinde yapıldı. Beş gün süren konferansta ele alınan ana konulardan biri, sigara tüketimini kontrol altına almak için yürütülen çabalardı. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, her yıl çoğu düşük ve orta gelirli ülkelerde olmak üzere 6 milyon kişi, tütün tüketimi nedeniyle hayatını kaybediyor.
Konferansın ana teması, tütün ve kanser, inme, akciğer, diyabet ve kalp-damar hastalıklar gibi bulaşıcı olmayan hastalıklardı. Her yıl altı milyon kişi, tütün kullanımı nedeniyle yaşamını yitirirken bulaşıcı olmayan hastalıklar, her yıl 70 yaşına basmamış 16 milyon kişinin ölümüne yol açıyor.
Her üç yılda bir yapılan konferans ilk kez bulaşıcı olmayan hastalıklara odaklandı.
Verem ve Akciğer Hastalığına Karşı Uluslararası Birlik adlı örgütün Tütün Kontrol Birimi Direktörü Doktor İhsan Latif’e göre, bulaşıcı olmayan hastalıkların oluşmasındaki en büyük etkenlerden biri, tütün kullanımı ve sigara alışkanlığı.
Doktor Latif, sigara kullanımı arttıkça bulaşıcı olmayan hastalıkların görülme oranının da artacağını söylüyor: ”Özellikle gelişmekte olan ülkelerde tütün tüketimi ve sigara içenlerin sayısı artıyor. Eğer hiçbir önlem alınmazsa önümüzdeki yıllarda bulaşıcı olmayan hastalık vakalarının arttığına tanık olacağız.”
Doktor Latif, tütün kullanımının yarattığı sağlık risklerinin çok iyi bilinmesine rağmen düşük ve orta gelirli ülkelerde sigara içenlerin sayısının artmasını ise şöyle açıklıyor:”Bu durum, tütün kullanımına ilişkin yasaların yetersizliğinden ve halkların bilinçsizliğinden kaynaklanıyor. Hükümetler, önlem almaları gerektiğini biliyor ancak bu yönde gösterdikleri çabalar, son derece güçlü olan tütün sanayii ile başetmeye yetmiyor. Tütün sektöründeki bazı şirketler, çalışmalar yaptığımız bazı ülkelerin ekonomilerinden daha büyük. Bu ülkelerin ekonomilerine katkıda bulundukları gibi yanlış bir izlenim vererek hükümetleri adeta felce uğratıyorlar ve tütün kullanımını kısıtlama çabalarını engelliyorlar.”
Tütün şirketleri, geçmişte, hükümetlerin sigara satışlarını vergilendirerek elde edecekleri geliri arttırabileceğini öne sürüyordu. Ancak uzmanlar, bu şekilde elde edilecek gelirin sağlık sisteminin sırtına binen yükten çok daha az olacağını söylüyor.
Doktor Latif, özellikle gençler arasında sigara kullanımının arttığı uyarısında bulunuyor: ”Özellikle gençler ve genç yetişkinler arasında tütün kullanımının arttığını görüyoruz. Yaş ilerledikçe çevrenizin daha çok farkına varmaya başlıyor, sizin için iyi ve kötünün ne olacağını görüyorsunuz. Ancak gençler arkadaş baskısı, stres, özgüven eksikliği gibi birçok dış etkene maruz kalıyor.”
Doktor Latif, sigara reklamlarının gençleri hedef aldığını da hatırlatıyor: ”Tütün firmalarının 60 yaş üzerindekiler için düzenlenen bir etkinliğe sponsor olduğunu duyduğunuzu sanmam. Her zaman genç yetişkinler için düzenlenen etkinliklere mali destek verirler. Gençlere daha fazla sigara satmak için bu yaş grubuna cazip gelen etkinliklere sponsor olurlar.”
Uzmana göre gelişmekte olan ülkelerde sigara içenlerin sayısının artması, bu ülkelerde şeker, tuz ve yağın ağırlıklı olarak kullanıldığı Batı tipi beslenme tarzının benimsenmesiyle doğru orantılı: ”Düşük ve orta gelirli ülkelerde fast food restoran zincirleri yeni şubeler açıyor. Bu ülkelerin ekonomileri az da olsa düzeldiğinde halkın bu tip gıdaları satın alma gücü de artıyor. İnsanlar, fast food tüpü gıdaları bir moda olarak algılıyor. Eğer çevrenize modaya uyduğunuzu göstermek istiyorsanız Batı’da da popüler olan fast food restoranlarına gidiyorsunuz.”
Sağlık Konferansı’nın amaçlarından biri de bölge halklarını tütün kullanımı konusunda bilinçlendirmekti. Konferansta nargile kullanımı da ele alındı: ”Biz nargileyi, sigaraya uzanan yol olarak görüyoruz. Nargile, sanki tütün içermiyormuş ya da doğrudan sigara içmenin ortaya çıkardığı sağlık risklerini taşımıyormuş izlenimi veriyor. Bu, tamamen yanlış. Nargile de sigarayla aynı sağlık risklerini taşıyor. Düşük katranlısını da içseniz yüksek katranlısını da içseniz sigara aynı zararı veriyor. Hepsi insanı öldürüyor.”
Sağlık uzmanları, sigaraya karşı daha güvenli bir seçenek olarak sunulan elektronik sigaraların da bağımlılık yaptığını ve güvenli olmadığını söylüyor.
Doktor Latif’e göre, bulaşıcı olmayan hastalık vakalarını azaltmak için birkaç cephede birden mücadele etmek gerekiyor:
”Bulaşıcı olmayan hastalıkları ele aldığımızda gıda ve alkollü içecek sektörlerine de bakmamız gerekiyor. Sadece sigara değil, diğer güçlü sektörlere karşı da mücadele etmek zorundayız. Bu hiç de kolay olmayacak. Çok büyük destek ve büyük miktarda kaynağa ihtiyacımız var.”
