Fransız savcılar Çarşamba günü, mesajlaşma uygulaması Telegram’ın CEO'su Pavel Durov'u, uygulamanın yasadışı faaliyetler için kullanıldığı iddiaları üzerine dört gün süren sorgulamanın ardından serbest bıraktı.
Durov, geçen ay açılan ve 12 suç ihlali iddiasını içeren adli soruşturma kapsamında Cumartesi günü Paris dışındaki Le Bourget havaalanında gözaltına alınmıştı.
Paris savcılığından yapılan açıklamada, “Soruşturma hakimi Pavel Durov'un polis nezaretinde gözaltında tutulmasına son verdi; ilk duruşma ve olası bir iddianame için mahkemeye çıkarılacak” dedi.
Rusya doğumlu Fransız vatandaşı Pavel Durov hakkındaki iddialar arasında, Telegram’ın çocuklara yönelik cinsel istismar içerdiği; uyuşturucu kaçakçılığı, dolandırıcılık ve organize suç faaliyetlerine yataklık için kullanıldığı ve yasaların gerektirdiği durumlarda soruşturmacılarla bilgi veya belge paylaşmayı reddettiği yer alıyor.
Durov'un Fransa'da gözaltına alınması Rusya'da öfkeye neden olurken bazı hükümet yetkilileri bunu siyasi amaçlı ve Batı'nın ifade özgürlüğü konusundaki çifte standardının kanıtı olarak nitelendirdi. Tepkiler Kremlin'i eleştirenlerin de dikkatini çekti. 2018'de Rus yetkililer Telegram uygulamasını engellemeye çalışmış ancak başarısız olmuş ve 2020'de yasağı geri çekmişti.
Durov'un Fransa'da tutuklanması konusunda Telegram'ın yaygın kullanıldığı İran’ın dini lideri de yorum yaptı. İran’da Telegram, dini rejime karşı düzenlenen protestoların ardından resmi olarak yıllardır yasaklı.
Ayetullah Ali Hamaney, interneti yönetme biçimini “ihlal edenlere” karşı “katı” davrandığı için Fransa'ya üstü kapalı bir övgüde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Durov'un gözaltına alınmasının siyasi bir hamle olmadığını, bağımsız bir soruşturmanın parçası olduğunu söylemişti. Macron, ülkesinin ifade özgürlüğüne “derinden bağlı olduğunu” ancak “özgürlüklerin, vatandaşları korumak ve temel haklarına saygı göstermek için hem sosyal medyada hem de gerçek hayatta yasal bir çerçeve içinde korunduğunu” X'te paylaştığı mesajla ifade etmişti.
Durov'un tutuklanmasının ardından platformda yayınlanan bir açıklamada Telegram, AB yasalarına uyduğunu ve içerik yönetiminin “endüstri standartları dahilinde olduğunu ve sürekli geliştiğini” bildirdi.
Telegram'ın açıklamasında, “Bir platformun veya sahibinin o platformun kötüye kullanılmasından sorumlu olduğunu iddia etmek saçmadır. Dünya çapında neredeyse bir milyar kullanıcı Telegram'ı iletişim aracı ve hayati bilgi kaynağı olarak kullanıyor. Bu durumun hızlı bir şekilde çözülmesini bekliyoruz. Telegram hepinizin yanında” denildi.
Durov, Rusya ve Fransa'nın yanısıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Karayipler’de bir ada ülkesi St. Kitts ve Nevis'in de vatandaşı.
BAE Dışişleri Bakanlığı Salı günü yaptığı açıklamada “davayı yakından takip ettiğini” ve Fransa'dan Durov'a “gerekli tüm konsolosluk hizmetlerini acil bir şekilde” sağlamasını istediğini söyledi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Durov'un “yasal savunması için gerekli tüm fırsatlara sahip olmasını” umduğunu söyledi ve Moskova'nın bir Rus vatandaşı olarak Telegram CEO'suna “gerekli tüm yardım ve desteği sağlamaya hazır” olduğunu ekledi.
Peskov, “Ancak Durov'un aynı zamanda Fransa vatandaşı olması durumu daha da karmaşık hale getiriyor” dedi.
Dünya çapında yaklaşık bir milyar kullanıcısı olduğunu kaydeden Telegram, Durov ve kardeşi tarafından, Rus yetkililerin baskısıyla karşılaşmalarının ardından kurulmuştu.
Durov, 2006 yılında kurduğu popüler Rus sosyal ağ sitesi VKontakte'deki hisselerini 2013 yılında satmıştı.
Şirket, 2011 ve 2012'nin sonunda Moskova'yı sarsan kitlesel demokrasi yanlısı protestoların ardından Rus hükümetinin baskısı altına girdi.
Durov, yetkililerin siteden Rus muhalif aktivistlerin çevrimiçi topluluklarını kaldırmasını ve daha sonra Ukrayna'da Kremlin yanlısı cumhurbaşkanını deviren 2013-2014 halk ayaklanmasına katılan kullanıcıların kişisel verilerini vermesini talep ettiğini söylemişti.
Durov yakın zamanda verdiği bir röportajda bu talepleri geri çevirdiğini ve ülkeyi terk ettiğini anlatmıştı.
Gösteriler Rus yetkilileri dijital alanı baskı altına almaya itmiş, Telegram ve gizlilik yanlısı söylemiyse Ruslar’ın iletişim kurması ve haber paylaşması için uygun bir yol sunmuştu.
Telegram ayrıca hem medya kuruluşlarının hem de yetkililerin savaşla ilgili bilgileri paylaşmak, füze ve hava saldırısı uyarılarını iletmek için kullandığı Ukrayna'da popüler bir haber kaynağı olmaya devam ediyor.
Batılı hükümetler Telegram'ı içerik denetimi eksikliği nedeniyle sık sık eleştiriyor. Uzmanlar mesajlaşma uygulamasının kara para aklama, uyuşturucu kaçakçılığı ve çocukların cinsel istismarıyla bağlantılı içeriklerin paylaşımı için potansiyel kullanıma açıldığını kaydediyor.
2022 yılında Almanya, Telegram operatörlerine yasadışı içeriği bildirmek için yasal bir yol oluşturmadıkları ya da resmi iletişim için Almanya'da bir kuruluşun adını vermedikleri gerekçesiyle 5 milyon dolar para cezasına çarptırmıştı.
Forum