Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO üyesi Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılmasını destekleyemeyeceğini açıkladı. Erdoğan, iki kuzey Avrupa ülkesinin birçok terör örgütüne ev sahipliği yaptığını söyledi.
Erdoğan, İstanbul’da Cuma namazı sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada ‘‘Biz şu anda İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz ama olumlu bir düşünce içerisinde değiliz’’ dedi.
Erdoğan, ‘‘İskandinav ülkeleri ne yazık ki terör örgütlerinin adeta misafirhanesi gibi. PKK'sı, DHKPC'si İsveç'te, Hollanda'da yuvalanmış durumdalar ve oraların hatta daha da ileri gidiyorum parlamentolarında da yer alıyorlar. Bu noktada bizim olumlu bakmamız mümkün değil’’ diye konuştu.
AKP öncesi yönetimlerin Yunanistan ile ilgili NATO konusunda yanlış yaptıklarını da kaydeden Erdoğan, ‘’Yunanistan’ın Türkiye’ye karşı NATO’yu da arkasına alarak takındığı tavrı biliyorsunuz. Bu konuda ikinci bir yanlışı Türkiye olarak işlemek istemiyoruz’’ ifadelerini kullandı.
Ankara, PKK, YPG ve Fethullah Gülen'in takipçileri dahil terörist olarak kabul ettiği örgütlere yaklaşımı nedeniyle İsveç ve diğer Batı Avrupa ülkelerini geçmişte defalarca kınadı.
Türkiye, NATO’nun genişlemesine ittifaka katıldığı 70 yıl öncesinden bu yana sıcak bakıyordu. NATO’nun genişlemesiyle ilgili alınacak kararlar üyelerin oybirliğiyle alınıyor.
Finlandiya’dan yanıt
Erdoğan’ın sözleriyle ilgili ilk açıklama Finlandiya Dışişleri Bakanı’ndan geldi. Türkiye’nin daha önce olumlu görüşler açıkladığını kaydeden Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto "sabır" çağrısı yaptı.
Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine karşı çıkışına adım adım yaklaşılması gerektiğini söyleyen Haavisto, yarın Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Berlin’de görüşeceklerini kaydetti.
İsveç Dışişleri Bakanlığı henüz Erdoğan’ın yorumlarıyla ilgili açıklama yapmadı.
NATO, üyeliğin Kuzey Atlantik Antlaşması’nın ilkelerini ilerletebilecek ve bölgenin güvenliğine katkıda bulunabilecek konumda olan herhangi bir Avrupa ülkesine açık olduğunu söylüyor.
Askeri ittifaklardan uzak onlarca yıl tarafsızlığını koruduktan sonra yeniden Kuzey Atlantik Paktı'na dahil olmak için başvuru kararı alan Finlandiya, Ukrayna'nın işgalinden sonra Rus komşusunun kendilerine saldırması karşısında "caydırıcı önlem" olarak NATO'ya başvurma kararını açıklamıştı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, yaptığı açıklamada, Finlandiya'nın NATO'ya hızla kabul edileceğini, katılım sürecinin "sorunsuz ve hızlı" olacağını belirtti.
Moskova ise Finlandiya'nın açıklamasını ‘‘düşmanca’’ olarak nitelendirdi ve "askeri-teknik" önlemler dahil misilleme yapabileceği tehdidinde bulundu.
NATO üyelik başvurusu konusunda Finlandiya’yı İsveç’in takip etmesi bekleniyor. İttifakın yakın ortakları olan Finlandiya ve İsveç, NATO ile düzenli askeri tatbikatlara ve birçok toplantıya katılıyor; Ukrayna'daki durum hakkında düzenli olarak bilgilendiriliyor. İki ülkenin askeri teçhizatlarının da çoğu NATO teçhizatıyla uyumlu çalışabiliyor.
Ancak, ittifak üyesi olmadıkları için NATO'nun ‘‘bir müttefike yapılan saldırı herkese yapılmış sayılır’’ şeklindeki toplu savunma maddesinden yararlanamıyorlar.
Rusya Cumhurbaşkanı Vlamdimir Putin, Ukrayna işgalini NATO ittifakının doğuya yayılmasını önlemek amacıyla başlatmıştı.
''Biden'ın açıklamasına göre tavrımızı koyarız''
Öte yandan gazeteciler Erdoğan’a Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in gelecek haftaki Washington ziyaretini de sordu. “Yunan basınında önceki gün yer alan bazı haberlere göre Miçotakis’in ABD ziyaretinde Türkiye’ye F-16 verilmesini engellemeye çalışacağı öne sürüldü. Bu konudaki tavrınız ve değerlendirmeniz ne olur?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şu anda dereyi görmeden paçayı sıvamanın bir anlamı yok. Yani Biden ne gibi açıklamalar yapar veya yapacak bunu bilemiyorum. Tabii Miçotakis’in oradaki mesajları, onlar da ayrı bir konu. Dolayısıyla her şeyi bir görüp, özellikle Biden’ın açıklamalarını da gördükten sonra biz de tavrımızı ortaya koyarız” yanıtını verdi.
