Facebook'un eski çalışanı veri bilimi uzmanı Frances Haugen, bugün ABD Kongresi'nde düzenlenen oturumda ifade verdi. Haugen, Senato'ya verdiği ifadesinde eski işvereni Facebook'u ABD'nin karşı karşıya olduğu "en acil tehditlerden biri" olarak niteleyerek sert bir dille eleştirdi ve platformun daha iyi denetlenmesi için faaliyetleri hakkında şeffaf olması çağrısı yaptı.
Facebook'un dezenformasyon ekibinde ürün müdürü olarak çalışan Haugen, sosyal medya devinin algoritmalarını ve faaliyetlerini gizli tuttuğunu söyledi.
"Meselenin özü, Facebook'un yıkıcı seçimlerini Facebook'tan başka kimsenin anlayamaması çünkü sadece Facebook inceleme yapabiliyor" ifadesini kullanan Haugen, Facebook'un ürünlerinin çocuklara zarar verdiğine, sosyal bölünmeyi körüklediğine ve Amerika'nın demokrasisini zedelediğine inandığını dile getirdi.
Senato Ticaret Alt Komisyonu'ndaki ifadesinde Haugen "Etkili denetimin kritik başlangıç noktalarından biri şeffaflıktır. Bunu temel alarak tüketici zararı, yasadışı içerik, veri koruma, rekabeti önleyici uygulamalar, algoritmik sistemler ve daha fazlası için mantıklı kurallar ve standartlar inşa edebiliriz" şeklinde konuştu.
Haugen ayrıca Facebook yöneticilerinin şirketin karlılığını her zaman güvenliğin üzerinde tuttuğu mesajını da senatörlere iletti.
"Şirketin lider kadrosu Facebook ve Instagram'ı daha güvenli hale getirmenin yollarını biliyor ve gereken değişiklikleri yapmıyor çünkü kullanıcılar yerine ettikleri dev karları tercih etmek zorundalar" diyen Haugen, Facebook'un hiç kimseye hesap vermediğinin de altını çizerek şu anda firmanın CEO'su Mark Zuckerberg'ü sorumlu tutan hiç kimse olmadığını kaydetti.
Oturuma katılan senatörler, sosyal medya devi Facebook'un CEO'su Mark Zuckerberg'ü şirketin elde ettiği karı kullanıcı güvenliğinin üzerinde tutmakla suçladı ve Frances Haugen'in şirketin çocuklara zarar verdiği ve sosyal bölünmeleri körüklediği yönündeki suçlamalarının soruşturulmasını talep etti.
ABD Kongresi'nde birçok konuda partilerüstü uzlaşmaya varmanın zorlaştığı bu dönemde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi senatörler, Facebook'a karşı giderek artan öfke ve rahatsızlığı ifade etti ve sosyal medya platformuna düzenleme getirilmesi için reform niteliğinde yasaların çıkarılması gerektiğinin altını çizdi.
Kongre'deki oturum devam ederken Facebook sözcüleri de Twitter üzerinden firmayı savunur nitelikte açıklamalar paylaştı. Sözcüler, Frances Haugen'ın sorgulandığı bazı konular üzerinde Facebook'taki görevi süresi boyunca doğrudan çalışmadığını belirtti. Facebook sözcüsü Kevin McAlister, oturumdan önce gönderdiği elektronik posta mesajında, Facebook için toplum yararını korumanın kar elde etmekten önce geldiğini söyledi ve firma içinda yapılan iç araştırmadan sızdırılan verilerin Instagram'ın özellikle ergenlik çağındaki kızlar için "zehirli" olduğunu çıkarımını yapmanın doğru olmayacağını kaydetti.
Komisyon Başkanı Demokrat Partili Senatör Richard Blumenthal, Facebook'un sigara gibi ürünlerinin bağımlılık yarattığının farkında olduğunu söyledi ve CEO Zuckerberg'ün Senato'da ifade vermesi gerektiğini kaydetti. Blumenthal, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ile Federal Ticaret Komisyonu'nun (FTC) Facebook'a soruşturma açması talebinde de bulundu.
Blumenthal, "Bunun kurbanları, çocuklarımız. Bugün aynaya bakan ergenler kendilerindene şüphe ediyor, özgüvenleri düşüyor. Mark Zuckerberg aynaya dönüp kendine bir bakmalı" dedi.
Komisyonun Cumhuriyetçi Partili kıdemli üyesi Senatör Marsha Blackburn de Facebook'un özellikle 13 yaşın altındaki çocukları umursamadığını belirtti ve "Facebook'un çocukların ve diğer tüm kullanıcılarının yararı yerine kendi çıkarını önde tuttuğu çok açık" şeklinde konuştu. Komisyondaki bir başka Cumhuriyetçi Partili senatör Roger Wicker da "Amerika'nın çocukları Facebook'un ürünlerine bağımlı. Büyük teknoloji firmaları bunun farkında" dedi.
CBS televizyonunda yayınlanan 60 Minutes programına katılan Frances Haugen, Wall Street Journal gazetesinin kısa süre önce Facebook'un sahibi olduğu fotoğraf paylaşım platformu Instagram'ın ergenlik çağındaki kız çocuklarına verdiği zararla ilgili yazı dizisine veri sızdıran kişi olduğunu açıkladı. Instagram'ın kız çocukları üzerindeki olumsuz etkileri, ABD Senatosu'nda düzenlenen bir oturumda da ele alınmıştı.
Facebook, konuya ilişkin açıklama yapması talebini yanıtsız bıraktı.
Wall Street Journal gazetesinde yayınlanan yazı dizisi, Facebook'un içerik algoritmalarını değiştirdiğinde, çevrimiçi ortamdaki kutuplaşmayı körüklediğini, aşı tedirginliğini gidermek için adım atmadığını ve Instagram'ın genç kızların akıl sağlığına zarar verdiğini ortaya koymuştu.
Haugen katıldığı programda ayrıca Facebook'un şiddet eylemlerinde bulunma planları yapan kişiler tarafından kullanılmasını engellemek için çok az çaba sarfettiğini de söyledi.
Facebook, Myanmar'da toplu kıyım planları yapanlar ve 6 Ocak'ta 2020 başkanlık seçimlerinin sonucunu geçersiz kılmak için ABD Kongresi'ne baskın düzenleyen eski Başkan Donald Trump yandaşları tarafından da kullanılmıştı.
"6 saatlik kesintinin nedeni hatalı kurulum değişikliği"
Öte yandan Facebook, 4 Ekim’de dünya genelinde 3 buçuk milyar kullanıcısının ana platformuna ve WhatsApp, Instagram ve Messenger gibi sosyal medya ve mesajlaşma hizmetlerine erişimini engelleyen 6 saatlik kesintinin nedeninin "hatalı konfigürasyon (kurulum) değişikliği" olduğunu bildirdi.
Pazartesi gece geç saatlerde bir blog yazısı yayınlayan firma, konfigürasyon değişikliğini kimin yaptığını ya da bu değişikliğin planlı olup olmadığını açıklamadı.
Adının açıklanmasını istemeyen bazı Facebook çalışanları, Reuters haber ajansına, hizmet kesintisinin, internet trafiğinin şirketin sistemlerine yönlendirilmesinde ortaya çıkan bir iç hatadan kaynaklanıyor olabileceğini söylemişti.
Facebook çalışanları, aynı ağı kullanan iç iletişim aygıtlarının ve diğer kaynakların da devre dışı kalmasının sorunu büyüttüğünü kaydetmişti. Güvenlik uzmanları, kasıtsız bir hatanın ya da şirket içinden yapılan bir sabotajın da kesintiye neden olmuş olabileceği yorumunu yapmıştı.
Facebook'un blog yazısında "Bu kesintinin temel nedeninin hatalı konfigürasyon değişikliği olduğuna inandığımızı açıkça belirtmek istiyoruz" denildi.
İnternet sitelerindeki aksaklıkları izleyen Downdetector grubuna göre Pazartesi günü Facebook kullanıcılarının karşılaştığı sorun, şimdiye kadar yaşanan en büyük kesintiydi.
Frances Haugen'ın 60 Minutes programındaki açıklamalarının ertesi günü yaşanan küresel çaplı hizmet kesintisi, Facebook'un kısa süre içinde aldığı ikinci büyük darbe oldu.
Tüm dünya Twitter ve TikTok gibi rakip platformlara akın ederken Facebook hisselerinin değeri yüzde 4,9 oranında düştü.
Harvard Üniversitesi'ndeki Berkman Klein İnternet ve Toplum Merkezi Başkanı Jonathan Zittrain, paylaştığı Twitter mesajında, "Facebook anahtarlarını arabanın içine kilitledi" ifadesini kullandı.
Twitter'ın Pazartesi günü normalden daha fazla kullanılması, bazı kişilerin paylaşımlara ve doğrudan mesajlara erişiminde sorunlarla karşılaşmasına neden oldu.
Reklam geliri ölçümü firması Standard Media Index'e göre Google'den sonra dünyanın en büyük çevrimiçi reklam satıcısı olan Facebook, kesinti boyunca saatte 545 bin dolar reklam geliri kaybetti.
