Erişilebilirlik

Erdoğan'ı Yeni Anayasa İçin Çetin Bir Süreç Bekliyor


Başbakan Erdoğan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'le
Başbakan Erdoğan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'le

12 Haziran seçimleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın lideri olduğu Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kesin zaferiyle sonuçlandı. Ama bu biraz acı tatlı bir zafer oldu çünkü Başbakan ve partisi Meclis’te yeni anayasa çıkarma imkanı verecek üçte iki çoğunluğu sağlayamadı.

Adalet ve Kalkınma Partisi yandaşları seçim zaferlerini çoşkuyla kutlarlarken Başbakan Erdoğan, her zamanki kavgacı üslubunu bırakarak diğer partilere de seslendi:

Erdoğan’ın görüşme ve uzlaşmayla yeni anayasa çıkarma çağrısı kolay gerçekleşeceğe benzemiyor.

Erdoğan referanduma gitmeden yeni anayasa çıkartabilmek için Meclis’te üçte iki çoğunluk sağlamayı amaçlıyordu.

Ekonomi ve Dış Politika Araştırmaları Merkezi EDAM Başkanı Sinan Ülgen’e göre seçim sonucu , Erdoğan’ın emellerine, özellikle cumhurbaşkanı olma arzusuna ağır darbe indirdi:

Erdoğan’ın Amerikan ya da Fransız usulü başkanlık sistemi istediğini saklamadığını belirten Ülgen, kendisinin bunu yürütme organına daha fazla yetki veren bir yol olarak gördüğünü ama yeni Meclis’te sandalye dağılımının bu amaca ulaşmayı çok zor hale getirdiğini söylüyor.

Türkiye’de mevcut cumhurbaşkanlığı makamı daha sembolik. Erdoğan ise başkanın yetkilerini arttıran ve ordunun rolünü azaltan bir yeni anayasa çıkarılmasını istiyor.

Ancak ana muhalefet partisi CHP ve Erdoğan’ın kendi partisinin bazı üyeleri daha güçlü bir cumhurbaşkanının parlamentoyu zayıf duruma düşüreceğini savunuyor.

Gazeteci Nuray Mert, Erdoğan’ın kişisel hırsının Kürt sorunu açısından ülkeye pahalıya mal olacağı görüşünde.

Bu girişimin Kürtlere hiçbir şey getirmediğini savunan Mert, Kürtlerin taleplerinin tanınmadığını, daha fazla özgürlük, daha fazla hak verilmediğini bu yüzden büyük düş kırıklığı yarattığını savunuyor.

Seçimde meclisteki sandalye sayısını 20’den 36’ya çıkaran Barış ve Demokrasi Partisi Kürtler için eğitim, dil ve özerklik konusunda daha fazla haklar talep ediyor. Eğer Erdoğan, bu talepleri daha liberal bir anayasa çıkartma çabaları doğrultusunda karşılama yoluna giderse Cumhuriyet Halk Partisi ile işbirliği yapabilir.

Ne varki gözlemciler, Erdoğan’ın Türk seçmeninin çoğuna sempatik gelen hırçın üslubunun bu tür bir uzlaşmacı yaklaşımı güçleştirdiği görüşünde. Nitekim Erdoğan’ın daha önceki yeni anayasa girişimi, bu kavgacı yaklaşımı yüzünden yürümemişti.

Siyasal bilimci Cengiz Aktar, mecliste üçte iki çoğunluk sağlayamayan Erdoğan’ın hedeflerine milliyetçi oyları pasifize ederek ulaşmayı deneyebileceği görüşünde.

Aktar, Erdoğan’ın çoğunluğun kendisinde olduğunu ve ülkeyi kendi görüşlerine göre yönetmeye devam edeceğini söyleyebileceğine işaret ediyor. Aktar’a göre bu durumda modern bir liberal anayasa Kürt sorununu çözmeyecek. Kürt sorunu çözülmeyince ülkede herşey olabilir. Herşeyin ortada olduğunu, Türkiye’nin büyük soru işaretleriyle karşı karşıya bulunduğunu savunan Aktar, ülkenin bir bedel ödemek durumunda kalabileceğini öne sürüyor.

Seçim günü PKK, yeni hükümet taleplerini karşılama yolunda adımlar atmazsa saldırılarını arttıracağı uyarısında bulundu. Barış ve Demokrasi Partisi de büyük bir sivil karışıklık çıkabileceği uyarısı yaptı.

Türkiye bir yol kavşağında ve başbakanın hangi yoldan gideceğine karar vermesi için çok az zamanı var görünüyor.

XS
SM
MD
LG