Türkiye'nin İsrail ile ticareti durdurma kararı, muhalefetin bu ambargonun giderek daha fazla delindiği yönündeki iddiaları nedeniyle sorgulanıyor.
İddialar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İsrail'in Hamas'a karşı yürüttüğü savaşa karşı öncü bir rol oynamaya çalıştığı dönemde geliyor.
Türkiye’nin İsrail ile ticaretine karşı protestolar ülke genelinde devam ediyor.
Muhalefet partileri sosyal medya üzerinden İsrail ile ticareti kınayan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı suçlayan videolar paylaşıyor.
Gösteriler, Erdoğan'ın Mayıs ayında İsrail'e ticari ambargo uygulamasından bu yana yedi milyar dolarlık ikili ticaretin neredeyse sıfıra düştüğünü gösteren resmi rakamlara rağmen gerçekleşiyor.
Uzmanlar Türkiye’nin İsrail ile ticaretinin üçüncü taraflarca sürdürüldüğünü ileri sürüyor.
Ekonomi ve Dış Politika Araştırmaları Merkezi (EDAM) Direktörü Sinan Ülgen, iki ülke arasındaki “ticaretin bir kısmının üçüncü ülkeler üzerinden devam edeceğini” belirterek, ticaretin tamamen duracağı bir durumun olmadığını ifade etti.
Evrensel Gazetesi’nde yer alan bir haber, ambargonun başlamasının ardından Türk şirketlerinin kayda geçen İsrail ihracatlarının neredeyse sıfır olduğunu ancak Filistin Yönetimi topraklarına yapılan ihracatta ise yüzde binlik bir artış yaşandığını tespit etti.
İsrail medyası ayrıca Türkiye'nin en büyük holdinglerinden biri olan Zorlu’nun İsrail ordusuna tedarik sağlayan bir enerji şirketinde azınlık hissesi olduğunu ortaya çıkardı. Zorlu, daha sonra İsrail'den yatırımlarını çektiğini açıkladı.
Analistler, devam eden ticaretin, AK Parti’nin ambargoyu tam olarak uygulamasının ne kadar zor olduğunu ortaya koyduğunu söylüyor.
Kadir Has Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler öğretim görevlisi Soli Özel, AK Parti iş çevreleri ve siyasi çevreleri ile İsrailli şirketler arasında çok sıkı ve yakın ekonomik bağlantılar olabileceğini belirtti. Durumu ikiyüzlülük olarak tanımlayan Özel, ticaretin devam etmesinin bu bağlantılarla ilgili olabileceğini ifade etti.
Ancak İsrail medyasına göre Türkiye'nin ambargosu etkisini göstermeye başladı ve bir zamanlar Türkiye'den tedarik edilen meyve ve sebze fiyatlarındaki artıştan bu ambargo sorumlu tutuluyor.
İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden (INSS) Gallia Lindenstrauss ise, “Ambargo işe yarıyor. Bazı şeylerin üçüncü ülkelerden geçtiği, bazı şeylerin Filistin Yönetimi'ne gittiği ve oradan da tüccarlar aracılığıyla İsrail'e geri döndüğü doğru ama yine de ticarette önemli bir azalma oldu” dedi.
Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas bu ay Türkiye'ye yaptığı ziyaret sırasında Erdoğan'ı İsrail karşıtı tutumundan dolayı övdü.
Ancak Türkiye'deki muhafazakar İslamcı partilerin Türkiye'nin İsrail'le devam eden ticaretini öne çıkararak Erdoğan'ın seçmen tabanını hedef almaya devam etmesiyle birlikte uzmanlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağır bir bedel ödeyebileceği uyarısında bulunuyor.
Özel, anketlere bakıldığında İsrail’e karşı tutumun Erdoğan karşıtlarına yaradığını belirtti.
İsrail'in Hamas'a karşı savaşı devam ederken, Türkiye'de İsrail ticaretine karşı protestoların Erdoğan'ı hedef almaya devam etmesi muhtemel görünüyor. Uzmanlar Erdoğan’ın anketlerde geride kalan AK Parti’yi güçlendirmek adına çok az şey yapacağını söylüyor.
Forum