Türkiye, son aylarda baş döndürücü bir diplomatik trafik yaşıyor. Uzun yıllardır sorunlar yaşadığı Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile sorunları çözmek için aktif bir dış politika atağı yapan Ankara, Tahran ve Soçi zirvelerinden sonra, Suriye yönetimi ile de yeni bir dönem için hazırlıklar içinde.
Bu arada Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası her iki ülke ile “dengeli” bir ilişki kurma çabasının bir sonucu olarak 22 Temmuz’da, İstanbul’da düzenlemeyi başardığı ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de katılımıyla “tahıl koridoru” anlaşmasının imzalanmasında güçlü bir rol oynadı.
Bu çabalar sonucu aylardır Karadeniz’deki Ukrayna limanlarında hapis kalan buğday, arpa stoku peyderpey gemilere yüklenerek ilgili ülkelere gönderilmeye başlandı.
Cumhurbaşkanlığı: “Görüşmelerde stratejik ortaklık düzeyindeki Türkiye-Ukrayna ilişkileri tüm açılarıyla değerlendirilecek”
İstanbul’daki zirveden yaklaşık bir ay sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün Ukrayna’nın Lviv kentinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in katılımıyla üçlü bir görüşme gerçekleştirilecek.
Son bir ay içinde Rusya lideri Vladimir Putin ile iki kez yüz yüze görüşen Erdoğan, savaşın başından beri ilk kez, Ukrayna lideri ile yüz yüze görüşecek. Her iki lider en son 21 Eylül 2021’de New York’ta görüşmüştü.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada “Cumhurbaşkanımızın Ukraynalı mevkidaşıyla yapacakları görüşmelerde, stratejik ortaklık düzeyindeki Türkiye-Ukrayna ilişkileri tüm açılarıyla değerlendirilecek. Söz konusu görüşmede Ukrayna tahılının dünya pazarlarına ihracı amacıyla teşkil edilen mekanizmanın, Ukrayna-Rusya savaşının diplomatik yollarla sona erdirilebilmesine yönelik olarak atılabilecek adımlar da ele alınacaktır” ifadelerine yer verildi.
Kuneralp: “Yumurtalarımızın çok fazlasını Putin’in sepetine koyduk, şimdi bu dengelenecek”
İsveç ve Güney Kore’de büyükelçilik yapmış olan Türkiye’nin eski Avrupa Birliği Daimi Temsilcisi Selim Kuneralp, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna’ya yapacağı ziyaretin, son dönemde Rusya ile çok yakınlaştığına dair güçlü işaretler veren Türkiye için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyor.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Kuneralp, “Bu üçlü görüşme çok önemli. Özellikle Soçi’den sonra gelmiş olması önemi daha da arttırıyor. Soçi görüşmesinden sonra Ankara'da duyulan rahatsızlığın eseri gibi de görüyorum bunu. Yani birazcık dengelemek lazım. Zira Soçi’de ortaya çıkan manzara, Putin talimat veriyor. Erdoğan da o talimatı yerine getiriyor. Yumurtalarımızın çok fazlasını Putin’in sepetine koyduk. Zelenski ile görüşmek bir çeşit dengeleme çabası. Biliyorsunuz bu savaş 24 Şubat'ta başladı. Zelenski, bir sürü ülkenin parlamentolarıyla video konferans yaptı, Kore'den Kanada'ya kadar. Avrupa'da galiba hitap etmediği parlamento kalmadı. Türkiye ile hiçbir şey olmadı. İbrahim Kalın dışında Türkiye’den üst düzey ziyaret yapılmadı. Oysa biliyorsunuz Boris Johnson galiba iki defa gitti. Avrupa'nın İtalyan’ı, Fransız’ı, Alman’ı, hepsi ziyaret etti, Zelenski’yi. Türkiye'den bir şey yoktu, bu da Türkiye'nin denge politikası ile izah ediliyordu. Ama belli ki dikkat çekiyordu. Şimdi bu bir ölçüde telafi edilecek” dedi.
“Rusya’ya ‘fazla ileri gittin’ mesaj veriliyor”
Emekli diplomat, Türkiye’den sonra Ukrayna’da Birleşmiş Genel Sekreteri’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’la birlikte olmasını dikkat çekici buluyor.
Kuneralp, “Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri de ‘koridor konuşmaya geldik’ şeklinde takdim edilecek. Fakat Zelenski'ye çok önemli bir destektir. Aynı zamanda Putin’e de bence çok önemli bir mesaj. Yani Putin’e de denilmek isteniyor ki ‘sen biraz ileri gittin, Türkiye'yi böyle çantada keklik görmekte. Biz de başka şeyler de yapabiliyoruz sensiz veyahut sana karşı’ Bu mesajlar da verilmiş oluyor” dedi.
“Lviv’den önemli bir sonuç beklemiyorum ama herkes istediğini alacak”
Rusya ve Kafkasya üzerinde ağırlıklı olarak çalışan İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Hakan Güneş ise Türkiye’nin Rusya ile Erdoğan’ın da Putin’le ilişkinin “çok merkezli” yeni dünya düzeninin doğal sonucu olduğunu söylerken Perşembe günü gerçekleşecek Lviv ziyaretinin çok ciddi sonuçları olmayacağı görüşünü savunuyor.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Doçent Hakan Güneş, “Ben Lviv zirvesinden önemli bir sonuç çıkmasını beklemiyorum. Genel Sekreter, ‘barış çabaları için çalıştım’ diyecek. Zelenski, ‘dünya Ukrayna lideri olduğumu, ne kadar önemli olduğumu görüyor’ diyecek. Ve savaş şartlarında dahi tahıl satmayı beceriyorum diye’ ekleyecek. Erdoğan, ‘Ukrayna savaşında kimsenin girmediği topa ben girdim ve çözüyorum ben dünya lideriyim’ diyecek. Herkes istediğini almış, gelmiş olacak. Ancak herhangi bir kazanım görmüyorum. Ne Ukrayna savaşının çözümü ne de Türk dış politikasının ciddi sorunları açısından ,bir gelişme söz konusu. Burada bir başarı hikayesi yok ama bir medya hikayesi yaratmaya hizmet edecek diye düşünüyorum. Aslına bakarsanız dünya da bunları görüyor. Türkiye’yi zikzak çekmiş bir lider ile çok ciddiye almak istemiyor” dedi.
