Şırnak’ın Cizre İlçesinde sekiz gün süren sokağa çıkma yasağı ve çatışmalarla ilgili raporunu açıklayan Diyarbakır Barosu, Birleşmiş Milletler (BM) ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (TBMM) ölüm ve yaralanmalarla ilgili inceleme yapmak üzere ilçeye davet etti. Baro Başkanı Tahir Elçi, olaylarla ilgili soruşturma başlatılması ve zararların karşılanmasını da istedi.
Cizre’de yaşanan olaylarla ilgili incelemelerini tamamlayan Diyarbakır Barosu, olaylara ilişkin raporunu basın toplantısıyla açıkladı. Mağdurların da katıldığı basın toplantısında Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, olaylarla ilgili tespitlerini açıkladı. Elçi, “Bir iki mahallede sorun olmasına rağmen, ilçenin tamamında sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş, insanlar evlerinden sokağa bile çıkamamış. Bu sürede özellikle elektrik, su, gıda, ekmek, ilaç mama gibi yaşam maddelerinden Cizre halkı yoksun kalmıştır. Cizre’nin etrafındaki tepelerde ağır tanklar, zırhlı araçların namluları Cizre’ye çevrildiğin, askeri bir barikat kurulduğunu tespit ettik. Masumların, sivillerin, çatışmaların tarafı olmayanların yaşadığı sokaklarda çok büyük askeri operasyon icra edildiği, paletli tanklar ve toplarla teçhiz edilmiş, ağır zırhlı araçlar makineli tüfeklerle havan toplarıyla o sokaklarda operasyon icra edildiğini tespit ettik. Cizre’nin bazı sokaklara savaş alanına harabeye dönüşmüş olarak gördük” dedi.
‘Ölen 42 PKK’lının cenazeleri nerede?’
Elçi, olaylarda ölenlerin tamamının sivil olduğunu savunarak, Şırnak Valiliğinin ’42 terörist öldürüldü’ açıklamasının doğru olmadığını iddia etti. 5 kişinin de hastaneye götürülmediği için öldüğünü söyleyen Elçi, “Diyarbakır Barosu olarak yaptığımız tespitlere göre 15 sivil insan, 5-12 Eylül tarihleri arasında ateşli silah veya çatışma parçalarıyla yaşamını yitirmiştir. 5 sivil hastanelere kaldırılamadığı, ambulanslar onları sağlık merkezine ulaştıramadığı için yaşamını yitirmiştir. Çok sayıda sivil masum insan yaralanmış. Resmi makamlara göre 25 polis yaralanmış. Bunlardan 10’nun yarası çok hafif, sadece iki polis ağır biçimde yaralandığı bilgisi bize bildirilmiştir. Olaylarda ateşli silah yarasını ile yaşamını yitirenlerin tamamı Cizreli ve Cizre nüfusuna kayıtlı kişilerdir. Yani Cizre’ye dışardan gelen kimse yok. Resmi makamların silahlı bir militan birliği olduğu iddialarını yeterince temellendirilmediğini ifade etmek isterim. Vali 42 teröristin ölü ele geçirildiğini ifade etmiştir. Biz bu bilgiyi doğrulayacak hiçbir bilgi ve belgeye ulaşmadık. Sayın valinin sözünü ettiği 42 ceset nerede gömülmüş hangi savcılık tarafından otopsi işlemleri yapılmıştır. Dosyaları nerededir hangi mezarlıktadır? Bunu tespit edememekle birlikte vali bununla ilgili ayrıntı sunamamıştır” diye konuştu.
TBMM ve BM’ye çağrı
Güvenlik güçleri ve PKK’yı Cenevre Sözleşmesi’be uyma çağrısı yapan Elçi, TBMM ve BM’yi Cizre’ye davet etti. Elçi, “Diyarbakır Barosu, Birleşmiş Milletler (BM) Hukuk Dışı, Kısayoldan Keyfi İnfazlar Özel Raportörü’nü Cizre’de yaşanan ölüm ve yaralanmaları incelemek üzere davet etmeye karar vermiştir. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nu Cizre’de yaşanan ölüm ve yaralanmalar ile vatandaşların ihlal edilen diğer anayasal hakları konusunda inceleme yapmak üzere Cizre’ye davet edecektir ”dedi.
Mağdurlar anlattı
Basın toplantısının ardından olayın mağdurları söz aldı. Eşi ve gelinini kaybeden Ahmet Edin ”Ben Irak’taydım telefonla ulaştım. Eve dönerken gelinimi kucağında bebeğiyle keskin nişancılar vurmuş, eşim onu olmaya gidiyor onu da vuruyorlar. İkisi ölüyor, kucağındaki bebek yaralanıyor. Amcam geliyor onu da vurmuşlar. Bebek 2 saat yaralı olarak sokakta kalıyor”dedi.
Çatışmalarda tek oğlunun kollarında can verdiğini anlatan Sadun Taşkın, Taşkın ”Saat 4’tü, oğlum karşıdaki dayısının evine gideceğini söyledi, ’hem su içerim, hem televizyon izlerim’ dedi. ‘Gitme’ dedim. ‘Susuzluktan ölüyorum’ keşke bırakmasaydım susuzluktan ölseydi. Sabaha karşı gelirken vuruluyor. Döndüğü zaman çığlık duydum ‘baba baba’ diye. Bizden önce gidip aldılar. Vurulmuştu, 4-5 yerinden. O anda ambulansı aradım cevap vermedi, 155 cevap vermedi. Kollarımda ‘keşke gitmeseydim’ dedi. 1.5 saat orda kollarımızda kaldı, can verirken şehadet getirdi ve can verdi” diye konuştu.
Rapordan başlıklar
52 sayfalık raporda şu önerilere yer verildi;
-Soruşturma makamlarının hızla ölüm ve yaralanmaların meydana geldiği yerlere giderek gerekli inceleme ve delil toplama işlemlerini yapması, soruşturma ve olay yeri inceleme ekiplerine yönelik herhangi bir şiddet eyleminden kesinlikle kaçınılması gerekir.
-Yürütülecek soruşturmanın hızla ve objektif biçimde, özellikle aşırı, keyfi güç ve silah kullanarak ölüm ve yaralanmalara neden olan güvenlik görevlilerinin tespiti bakımından, polis araçları üzerinde bulunan kamera ve telsiz kayıtlarına el konularak gerekli incelemelerin yapılması; olay mahallindeki kovan, kurşun ve diğer bulguların toplanarak hızla balistik incelemelerinin yapılması ve görevlilerin kullandıkları silahlarla karşılaştırmanın yapılması, Aynı şekilde yaralıların hastaneye kaldırılmasında ihmal ve kasıtları bulunan kişi veya görevlilerin tespiti bakımından 112 Acil Servis ve varsa diğer sağlık birimlerinin telsiz ve telefon kayıtlarının incelenmesi gerekir.
-Cizre’nin bazı mahallelerinde kazılı bulunan hendeklerin ve oluşturulmuş taşlı barikatların bir an önce kaldırılması gerektiği, bu soruna silahsız ve askeri operasyona gerek kalmadan bir çözüm bulunmasının öneminin altını özellikle çizmek isteriz.
- Yetkililerin, adli ve idari makamların Cizre halkına hukuk dışı bir durumun olmayacağı, kişilerin can ve güvenlik haklarının sağlanacağı ve yakalanacak kişilere ilişkin yapılacak soruşturma ve yargılamaların ölçülü ve adil olacağı konusunda güven vermesi gerektiğini ifade etmek isteriz.
-Şırnak Valisi hakkında bir an önce cezai ve idari soruşturma başlatılmalı ve bu kamu görevlisinin görevden uzaklaştırılması gerektiği değerlendirilmelidir.
-Cizre ilçesinde yaşayan vatandaşlarımızın ‘’sokağa çıkma yasağı’’ ve devamında raporda ayrıntılı şekilde izah etmeye çalıştığımız olaylar ve zararlar neticesinde oluşan maddi zararlarının karşılanması için idari tespitler yapılmalıdır.
