Türkiye’de her yıl 1 Mayıs’ın nerede kutlanacağı tartışma konusu oluyor. Bu yıl da 1 Mayıs yaklaştıkça konu yeniden gündeme geldi. Bu süreçte en çok dikkat çeken kurum, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu. 1977 yılındaki “Kanlı 1 Mayıs”ta Taksim Meydanı’nda 34 üyesini yitiren DİSK, neredeyse 40 yıldır Taksim’in 1 Mayıs alanı olduğunu söylüyor.
Ancak hükümetin talebiyle İstanbul Valiliği Gezi Olayları’ndan beri birkaç etkinlik dışında Taksim’de hiçbir organizasyona izin vermiyor. Bu nedenle 2014 ve 2015’teki 1 Mayıs kutlamaları, polisin Taksim’e çıkışı engellemesine, tazyikli su ve bol miktarda biber gazı kullanmasına sahne olmuştu.
Önceki gün toplanan DİSK Başkanları Kurulu, beş saat süren toplantının ardından bu yıl da 1 Mayıs’ın Taksim Meydanı’nda kutlanması kararını aldı.
DİSK: Taksim Meydanı’nın yasaklanması rejim değişikliğinin sembolü
DİSK Başkanlar Kurulu, bugün yayınladığı yazılı açıklamada Taksim tercihi için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2012 yılında Türkiye aleyhine verdiği “Taksim Meydanı’nda kutlamalara izin verilmemesi toplanma ve örgütlenme özgürlüğüne aykırıdır” kararını gerekçe gösterdi.
"Türkiye'de yasama, yürütme ve yargının tek bir kişiye bağlandığı giderek daha da otoriterleşen bir rejime doğru atılan her adım, en fazla işçi sınıfının çalışma ve yaşam koşullarını olumsuz olarak etkilemektedir. 1 Mayıs Birlik-Mücadele ve Dayanışma Günü'nün yasaklanması ve işçilerin değil, yönetenlerin istediği biçimde, yerde ve içerikte kutlanmasına dair tüm dayatmalar, işçi sınıfının sesini bastırma çabalarının ve bu sayede arzu edilen rejim değişikliğine sermaye desteği sağlama çabalarının bir parçasıdır. 1 Mayıs'ta Taksim meydanının yasaklanması, bahsedilen rejim değişikliğinin sembollerinden biri haline gelmiştir.”
DİSK Başkanı: Son kararı KESK, TMMOB ve TTB’yle görüştükten sonra vereceğiz
Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan DİSK Başkanı Kani Beko ise, kararın, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Tabipler Birliği (TTB), Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) ile görüştükten sonra verileceğini söyledi.
Ancak DİSK Başkanı, Türkiye’de son bir yıl içinde meydana gelen katliamlardan çekindiklerini de saklamıyor. Kani Beko, öncelikli hedeflerinin 1 Mayıs’ı Taksim’de kutlamak ve taleplerini haykırmak kadar işçiler ve tüm katılımcıların can güvenliğini sağlamak olduğunu belirtti.
Kani Beko: Ankara, İstanbul ve Suruç’taki katliamların yaşanmamasını istiyoruz
“Demokratik kitle örgütleri ve partilerle de görüşmeler yapıyoruz. Akıllardan şunu çıkarmamak gerekiyor: Ortadoğu ve ülkemiz katliamlar ülkesi oldu. 1 Mayıs’ta herkesin can güvenliğini sağlayabilmek için bir takım görevler vardır. İnsan hayatı önemli. Ankara, İstanbul ve Suruç’ta yaşanan katliamların yaşanmamasını istiyoruz. Dikkatli bir şekilde görüşmelerimize devam ediyoruz. 1 Mayıs’ı siyasal, sosyal, ekonomik taleplerimizi haykırdığımız bir şölen havası içinde geçirmek istiyoruz.”
Bu acı katliamların hafızalarda sıcaklığını koruduğunu vurgulayan Beko, herkesin can güvenliğinin sağlanması için 1 Mayıs Tertip Komitesi kadar devletin de elinden geleni yapması gerektiğinin altını çizdi.
Gözler CHP ve HDP’de
Ancak DİSK Başkanlar Kurulu öncesinde gazetecilere değerlendirmelerde bulunan CHP İstanbul İl Başkanı Cemal Canpolat, 1 Mayıs için Taksim’i takıntı haline getirmemek gerektiğini söyleyerek, “Neresi gösterilirse orada 1 milyon kişiyle buluşalım” demişti.
Her 1 Mayıs’ta işçilerin yanında olmayı tercih eden Cumhuriyet Halk Partisi ve Halkların Demokratik Partisi, bu konuda henüz resmi tavır belirlemedi.
Türkiye’de 1 Mayıs’ın kısa tarihi
Türkiye’de 1 Mayıs ilk kez 1906’da İzmir Basmane’de kutlandı.
2. Meşrutiyet’in ilanından sonra 1909 ve 1910’da Üsküp, Selanik’te kutlanırken İstanbul’daki işçiler 1 Mayıs kutlamaları için 1912 yılına kadar beklemek zorunda kaldı. Balkan Savaşları ve 1. Dünya Savaşı nedeniyle yasaklanan 1 Mayıs, Kurtuluş Savaşı yıllarında işgalciler aleyhinde ve Ankara hükümeti lehinde gösterilere sahne oldu.
Ancak 1 Mayıs kutlamaları, Cumhuriyet’in ilanından 1975 yılına dek yasaklandı. O yıl Tepebaşı’nda bir düğün salonunda yapılan kapalı toplantıdan bir yıl sonra on binlerce işçi, Taksim Meydanı’nda buluştu. 1977 1 Mayıs’ı ise tarihe “Kanlı 1 Mayıs” olarak geçerken 1978 yılından 2010 yılında kadar Taksim, işçilere kapatıldı.
Bu yıllar arasında çok kez Taksim’e çıkma girişimlere yapıldıysa da bunlar şiddetle karşılandı. 2010, 2011, 2012 yıllarında Taksim’de yapılan coşkulu törenler, 2013’de Taksim’deki yol inşaatı nedeniyle yasaklandı. O günden bu yana Taksim’de kutlamalara izin verilmiyor.
