Avustralya'nın, Fransa ile 12 denizaltı alımı için imzaladığı anlaşmayı iptal ederek, ihalenin AUKUS Paktı çerçevesinde Amerika ve İngiltere'ye verileceğini duyurmasının ardından, Paris-Canberra ve Washington arasında kriz dinmek bilmiyor. AB Dışişleri Bakanları toplantısında Avrupalı müttefiklerinden "sembolik destek" almayı başaran Fransa'nın talebi üzerine, gelecek hafta Amerika'nın Pittsburgh kentinde düzenlenecek "AB-ABD Ticaret ve Teknoloji Ortak Konseyi" toplantısının da ertelenmesi gündeme geldi.
Fransa, "denizaltı krizinde", Washington ile yaşanan gerginlikte bir adım daha ileri giderek, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde Avrupa ile bozulan ilişkileri yakınlaştırmak amacıyla 15 Haziran'da Başkan Joe Biden ve AB yönetimiyle birlikte kararlaştırılan, "AB-ABD Ticaret ve Teknoloji Ortak Konseyi" toplantısının ertelenmesi için girişim başlattı.
Reuters haber ajansı ve Fransız medyasına konuşan AB diplomatik kaynaklarına göre, Paris yönetimi, önümüzdeki hafta ilki yapılması planlanan toplantının iptal edilmesi için AB yönetimi ve başkentleriyle temasa geçti. Avrupa Komisyonu sözcüsü Eric Mamer, "AB-ABD Ticaret ve Teknoloji Konseyi'nin (TTC) ilk toplantısı için gelecek hafta bir tarih belirlenmişti. Ancak gelinen noktada, Amerika-Avustralya ve İngiltere arasında varılan AUKUS askeri anlaşmasının, toplantı tarihi üzerindeki etkisini analiz etmekteyiz" dedi.
AB'nin iç pazardan sorumlu komiseri Fransız politikacı Thierry Breton, toplantı hazırlıkları nedeniyle gittiği ABD'de Ticaret Bakanı Gina Raimondo ile görüştü. Toplantı sonrası yazılı açıklama yapan Raimondo, ABD ve AB arasında Ticaret ve Teknoloji Konseyi (TTC) dahil olmak üzere çok çeşitli ortak çıkarlar olduğunu belirterek, "tahhüt ve yakın istişare arzusu içinde olduklarının" altını çizdi. Biden yönetiminin "AB ile ortaklığa verdiği önemi kez daha teyit ettiklerini" söyledi.
Fransa daha önce de bu hafta yapılması planlanan Fransa-İngiltere Savunma Bakanları toplantısını iptal etmişti.
Avrupa'nın ticari kaygıları
AB-ABD Teknoloji ve Ticaret Ortak Konseyi, genel anlamda "Batı etik standartlarına (gözetim, veri gizliliği vb.) yönelik bir tehdit olarak görülen Çin'in etkisine karşı koymak; özellikle teknolojide insan haklarına saygılı düzenlemeler için müttefikleri daha iyi koordine etmeyi" amaçlıyor. Ancak konuya ilişkin tartışmalarda, Almanya ve Baltık ülkeleri bu fikre oldukça mesafeli. AB'nin Çin ile ilişkiler konusunda ve Asya-Pasifik ilişkilerinde söz sahibi olması isteniyorsa, ABD ile kararlaştırılan bu toplantıya gitmesi gerektiğini savunuyor. Fransa ise, AB'nin olanlara sessiz kalmaması gerektiğini belirtiyor.
"Fransa BMGK koltuğunu AB ordusuna verecek"
Krizin ardından Canberra ve Paris arasında karşılıklı suçlamalar devam ederken, İngiliz The Daily Telegraph gazetesinde, İtalyan AP milletvekili Sandro Gozi'ye dayandırılarak verilen bir haber kısa süreli yeni bir kriz tarattı. Telegraph, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesinden birisi olan Fransa'nın, "Brüksel'in de projeyi desteklemesi halinde koltuğunu Avrupa Ordusu'na terkedeceğini" yazdı.
Haber üzerine Twitter hesabından tepki veren aşırı sağcı lider Marine Le Pen, "Eğer bu bilgi doğruysa, bu ulusa karşı bir ihanet eylemidir. Doğru değilse, Emmanuel Macron derhal yalanlamalıdır" dedi. Radikal sol lilder Jean Luc Melenchon da, "Macron bunu acil yalanlamalı. Fransa, BMGK'daki koltuğunu asla devretmeyecek. Kim bunu göze alırsa, vatana ihanetten yargılanır" dedi.
Denizaltı krizinde bir haftadır sessizliğini koruyan Elysee Sarayı, sert tepkiler üzerine jet bir yalanlama yayınlayarak, "O koltuk Fransa'ya aittir ve her zaman da öyle kalacak" dedi.
