Mısır Suriye’deki çatışmalar ve Gazze’deki savaşın gölgesinde Türkiye ve İran’ın liderlerinin de katıldığı zirveye evsahipliği yaptı.
Zirveye, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ve Ekonomik İşbirliği Örgütü olarak bilinen D-8’ye üye gelişmekte olan sekiz ülke katıldı. Bu grupta Türkiye ve İran’ın dışında Nijerya, Pakistan, Bangladeş, Endonezya ve Malezya da yer alıyor.
Mısır’ın başkenti Kahire’de yapılan zirve, Suriye’de Beşar Esat rejiminin devrilmesinin ardından yaşanan gelişmeler ve Gazze’de 14 aydır devam eden savaşın gölgesinde gerçekleşiyor.
Zirve kapsamında Gazze ve Lübnan konusunda da Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas’ın katılacağı bir oturumun düzenlenmesi bekleniyor.
Erdoğan: “Tüm grupların sulh içinde yaşadığı terörden arındırılmış bir Suriye’nin inşası en samimi beklentimiz”
Zirvede konuşan Erdoğan’ın gündeminde Suriye’deki gelişmeler vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tüm dini mezhebi ve etnik grupların yan yana, sulh içinde yaşadığı terörden arındırılmış bir Suriye’nin inşası en samimi beklentimizdir” dedi.
Suriye’deki gelişmeleri Suriye halkının çıkarını önceleyen bir yaklaşımla yakından takip ettiğini söyleyen Erdoğan, “Suriye halkının birliğe, dayanışmaya, uzlaşıya ve savaş yorgunu ülkelerini süratle ayağa kaldırmaya ihtiyaçları vardır. Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve birliğinin yeniden tesisine atfettiğimiz önemi her fırsatta vurguluyoruz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan Suriye’deki gelişmeler sırasında İsrail’in Golan Tepeleri’ne girmesi gibi adımlarına da tepki gösterdi.
"İsrail’in Golan tepelerinde yasadışı yerleşimlerini genişletmesi ve toprak bütünlüğünü hiçe sayan adımlarını görüyoruz. Buna D-8 ülkeleri olarak çok daha sert tepki vermeliyiz. İsrail’e silah ambargosunun uygulanması gerekmektedir" diye konuştu.
Erdoğan-Pezeşkiyan görüşmesi
Zirve sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın da Suriye’de Esat’ın devrilmesinin ardından ilk kez biraraya gelmesi planlanıyor.
Türkiye Suriye iç savaşı sırasında Beşar Esat’ı devirmek isteyen muhalifleri; İran ise rejimi desteklemişti.
Çarşamba günü Kahire’ye giden İran lideri Pezeşkiyan, Mahmud Ahmedinejad’dan bu yana 2013’ten beri Mısır’ı ziyaret eden ilk İran Cumhurbaşkanı.
Mısır ve İran arasındaki ilişkiler uzun süredir gergin ancak Kahire’nin Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısının ardından patlak veren Gazze savaşı sırasında arabulucu olmasından bu yana iki taraf arasında diplomatik temas yoğunlaştı.
Mısır Katar’la birlikte Gazze’de ateşkesin sağlanması ve 100 rehinenin serbest kalmasına yönelik anlaşmaya varılması çabalarında arabulucu oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve liderleriyle ticaretin yanısıra, İran destekli Hizbullah tarafından İsrail’e karşı başlatılan ve 27 Kasım’da kırılgan bir ateşkesle sona eren Lübnan ve hala devam eden Gazze savaşı konularını görüşecek.
Şubat ayında Erdoğan, Mısır’da Başkan Abdülfettah el-Sisi ile ekonomik işbirliği ve bölgesel çatışmaları görüşmüştü.
İran, Hamas ve Hizbullah, İsrail’in yok edilmesini isterken; Mısır 1979’dan bu yana İsrail ile bir barış anlaşmasına sahip.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Hamas’ın bir terör örgütü değil, bir direniş hareketi olduğunu söylemiş ve Gazze savaşı boyunca İsrail’e sert eleştirilerde bulunmuştu. Erdoğan Mayıs ayında, iki ülke arasındaki güçlü ekonomik ilişkileri sonlandırdı.
Türkiye’nin desteklediği isyancıların Suriye’de Esat rejimini devirmesi İsrail’i kendi toprakları ile Suriye arasındaki BM gözetimindeki tampon bölgeye asker gönderip, Suriye ordusunun silahlarını imha etmek için geniş çaplı hava saldırıları gerçekleştirmeye yöneltmişti.
İsrail, bu hamlenin, silahların, “Yahudi Devleti’ne düşman güçlerin eline geçmesini engellemek için gerekli olduğunu” belirtmişti.
Forum