Amerikan Senatosu İstihbarat Komisyonu, Başkan Donald Trump’ın CIA Başkanı olarak aday gösterdiği ve şu an vekaleten bu görevi yürüten Gina Haspel’in onay oturumuna başladı.
Senatörler, Haspel konusunda bölünmüş durumda. Bir kısım senatör Haspel’in daha önce bir şekilde dahil olduğu CIA’in terör zanlılarını sorgulama programı nedeniyle onaylanmaması gerektiğini, diğer bir kısmı ise CIA Başkanlığı’na uygun olduğunu düşünüyor.
Bir Cumhuriyetçi ve çok sayıdaki Demokrat Senatör Haspel’e karşı olduklarını ya da adaylığı konusunda derin kaygılar duyduklarını açıkladılar.
Adaylığa karşı çıkanlar, Haspel’in denetimi altında bulunan Tayland’taki CIA sorgulama merkezinde suda boğulma hissi veren işkence yöntemi (waterboarding) ve bazı başka ileri düzey sorgulama metotlarının uygulanmış olmasını gerekçe gösteriyorlar. 11 Eylül saldırılarından sonra yakalanan şüphelilere uygulanan bu yöntem uluslararası kanunlarda da işkence olarak kabul ediliyor.
CNN Televizyonu’nda bir yayına katılan Cumhuriyetçi Parti Kentucky Senatörü Rand Paul, “CIA’in başına Tayland’daki işkence kampını yönetmiş birini getirmememiz gerektiğini düşünüyorum. Ben kendisinin çok kötü bir aday olduğunu düşünüyorum ve kesinlikle adaylığına karşıyım” ifadelerini kullandı.
Rhode Island Demokrat Senatörü Sheldon Whitehouse da yaptığı açıklamada, “İşkence gözardı ediliyor. Haspel CIA tarihinin en kötü dönemine katılmak konusunda istekli oldu. Gözaltına alınan kişileri benzer işkence yöntemleriyle risk altına sokmuş ve aynı zamanda hiçbir işe yarar istihbarat da elde edememişlerdir” diye konuştu.
Haspel’in geçmişindeki bu tartışmalı olaylar nedeniyle adaylıktan çekilmeyi istediği haberlerine karşın Beyaz kendisine olan tam desteğini sürdürmeye devam etti.
Onay alabilmesi halinde, 33 yıllık kariyerinin ardından aynı zamanda CIA’in ilk kadın direktörü olacak Haspel için, Cumhuriyetçi senatörlerin çoğu ve en az iki Demokrat senatör kabul oyu vereceklerini söylediler.
Senato Çoğunluk Lideri John Cornyn, “Onunla gurur duyuyorum. O çok iyi bir aday” dedi.
İstihbarat Komisyonu Başkanı ve Kuzey Carolina eyaleti Cumhuriyetçi Parti Senatörü Richard Burr de, “Gina’yi kişisel olarak da tanırım ve o ulusumuzun en önemli bir kurumuna liderlik edebilmesi için gerekli deneyim ve muhakeme gücüne sahip biridir. Yaptıklarıyla gurur duyuyorum” dedi.
İstihbarat Komisyonu üyeleriyle özel bir toplantı da yapan Haspel burada senatörlere, “CIA bu şekilde tutukluların sorgulanması konusuna karışmamalıydı” dedi.
Oregon Senatörü Ron Wyden de, “İfade sırasında adayların hiçbirşey söylemediklerine inanıyorum” diye konuştu.
Sheldon Whitehouse, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada da “Bu üzerinde durulması gereken bir iddia değil. Artık boğulma hissi veren bir sorgulama yöntemi kullanılmıyor, çünkü yasal değil” dedi.
Bir başka Demokrat; Florida Senatörü Bill Neslon da yaptığı açıklamada Haspel’in CIA çatısı altındaki faaliyetlerini övdü ve 16 yıl önce yaşanmış şeylerin bugün onun mevcut durumunu etkilememesi gerektiğini söyledi.
Nelson, “O geçti şimdiye bakmalıyız. O zaman onlar o günün şartları altında çalışıyorlardı” diye konuştu.
Bazı senatörler de CIA’den Haspel hakkında bilgi talebinde bulundular. Haspel’in daha önce bu işkence içeren sorgulamaları gösteren videoların silinmesi talimatını verdiği bir iç yazışma olduğu iddia ediliyor.
Demokratların karşı çıktığı bir başka noktaysa, İstihbarat Komisyonu’na CIA’den gönderilecek belgelerin hangilerinin olacağına da Haspel’in karar vermiş olması.
Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats’a yazdıkları bir mektupta California Senatörü Dianne Feinstein ve üç diğer senatör, “Haspel’in kendisiyle ilgili soruşturmaya ilişkin önemli bilgilerin de kendisinin denetiminde olmasının ciddi bir sorun teşkil ettiğini söylediler.
Senatodan onay alması halinde Haspel, Trump’ın CIA için ilk görevlendirdiği ancak şu an Dışişleri Bakanı olan Mike Pompeo’nun yerini almış olacak.
