Geçen yıl bu zamanlar Cumhuriyetçi Parti dibe vuruyordu. Hem başkanlığı hem de Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kaybetmişti. Çok geçmeden Cumhuriyetçiler Senato çoğunluğunu da kaptırdı ve binlerce Donald Trump destekçisinin ABD Kongre binasına saldırmasına seyirci kaldı. Ancak 12 ayda çok şey değişti. 2021 biterken yeniden ayağa kalkan Cumhuriyetçi Parti, Kongre’nin iki kanadından hiç olmazsa birinde çoğunluğu geri almaya ve onlarca eyalet meclisi ve valilik üzerindeki kontrolunu korumaya hazırlanıyor.
Haber ajansı Associated Press, ABD siyasetindeki dengeler ve yeni yılda Cumhuriyetçi Parti'yi nasıl bir geleceğin beklediğiyle ilgili bir analiz haber yayınladı.
Haberde yer alan yoruma göre, Cumhuriyetçiler’in güveni, Başkan Joe Biden'ın düşen anket oranları, Demokratlar’ın ekonomik ve sosyal gündemlerindeki bocalama, enflasyonla ilgili yoğunlaşan endişeleri ve pandemiyle derinleşen hayal kırıklığı ile tetikleniyor.
Bununla birlikte Cumhuriyetçi Parti’nin iyimserliği, en temel düzeyde ABD siyasetini on yıllardır şekillendiren aynı siyasi rüzgarlardan kaynaklanıyor. Beyaz Saray'ı kontrol eden parti, yeni başkanlığın ilk ara seçiminde çok büyük bir dezavantaja sahip.
Cumhuriyetçi Senatör: “Müthiş bir yıl geçireceğiz”
Cumhuriyetçi Parti’nin Senato için ulusal kampanya kolunu yöneten Florida Senatörü Rick Scott, "Müthiş bir yıl geçireceğiz" diyor.
Cumhuriyetçiler, Virginia, New Jersey, New York, Pennsylvania eyaletleri ve Biden'ın 2020'de kolayca kazandığı bölgelerde bile, geçen sonbahardaki valilik seçimlerinden zaferle çıktılar.
Demokrat Parti’nin strateji uzmanları, Demokrat Kongre üyeleri arasındaki emeklik dalgası, Cumhuriyetçiler’in kontrolundaki eyalet yasama organlarının Temsilciler Meclisi bölgelerini yeniden şekillendirmesi, Biden'ın önde gelen kampanya vaatlerini yürürlüğe koyma mücadelesi ve bağlantısız siyasi taban hakkında duydukları endişeyi kabul ediyorlar.
Demokrat Parti Ulusal Komitesi Başkanı Jaime Harrison, kötümserliği, yakında üçüncü yılına girecek olan pandemi nedeniyle süren endişelere bağlıyor.
Harrison, birçok insanın hala korku ve endişeyle boğuştuğuna dikkat çekerek, "Ekonominin bazı yönlerden hızla yükseldiğini biliyoruz. Ancak bu, şu anda bilmek değil nasıl hissettiğinizle ilgili" dedi.
Cumhuriyetçiler kendi önemli zorluklarıyla da karşı karşıya. Gelecek yaz kürtaj haklarını önemli ölçüde aşındırabilecek veya ortadan kaldırabilecek bir Anayasa Mahkemesi kararı, Demokrat destekçileri harekete geçirebilir.
Partide ‘Trump etkisi’ endişesi
Ancak Trump'ın kendisi daha da büyük bir sorun. Eski başkan, yeterince sadık görmediği Cumhuriyetçiler’e karşı savaş açtı. Bazı parti kurmayları, Trump'ın seçim sahtekarlığı konusundaki yalanlarının, kendisine sadık seçmenlerin sandığa gitmesini engellemesinden de korkuyor.
Cumhuriyetçi Valiler Derneği'nin yönetim kurulu üyesi Maryland Valisi Larry Hogan, yalnızca Trump’ın neden olduğu hasarı sınırlamaları gerektiğini söyledi.
Hogan, "Önseçimlerde büyük savaşlarımız olursa, ya kararsız eyaletlerde ya da salıncak (çekişmeli) bölgelerde seçilemeyen kişileri aday göstereceğiz ya da görevde olanlara o kadar kötü yükleneceğiz ki genel seçimi kaybedecekler" dedi. Hogan, görev süresi sınırlamaları nedeniyle yeniden seçime girmiyor ve Trump'ın hedefindeki Cumhuriyetçiler’i desteklemek için ülkeyi dolaşmayı planlıyor.
Trump’ın hedefindekiler arasında Georgia Valisi Brian Kemp, Washington eyaletinden Temsilciler Meclisi üyesi Jaime Herrera Beutler ve Alaska Senatörü Lisa Murkowski var. En savunmasız olanlar ise Herrera Beutler gibi geçen Ocak ayındaki Kongre baskınına ilham verdiği gerekçesiyle Trump'ı görevden almak için oy kullanan 10 Cumhuriyetçi temsilci olabilir. Bu temsilcilerden ikisi yeniden seçilmek için aday olmayacaklarını açıklamıştı.
Ara seçimlerin Mart'tan Eylül'e kadar süren önseçim sezonunda, parti içi çatışmanın aylarca sürmesi muhtemel. Trump, 60'tan fazla Cumhuriyetçi adaya destek verdi ve onlarcası için de harekete geçmeyi planlıyor.
Kongre seçimlerinde tarih tekerrür mü edecek?
Ancak Trump'ın bölücü siyaseti önümüzdeki aylarda partisine zarar verse bile, tarih Cumhuriyetçi Parti tarafında. Bu yüzyılda, Beyaz Saray'ı elinde tutan parti, yeni bir başkanlığın ilk ara seçimlerinde kongre sandalyelerini sadece bir defa kaybetmedi. O da 2002'de, 11 Eylül 2001 saldırılarından sonraydı.
Cumhuriyetçiler’in kontrolundaki yasama organları, partinin daha da yararına olan yeni Kongre bölgeleri çizerek, partilerinin potansiyel Temsilciler Meclisi kazanımlarına yardımcı oldu.
Birçok Cumhuriyetçi yasama organı, Trump'ın seçmen sahtekarlığı iddialarına yanıt olarak oy vermeyi zorlaştıran yasalar da çıkardı. Bu hamlenin, Demokrat eğilimli Afrikalı Amerikalılar’ı ve Latin kökenlileri orantısız bir şekilde etkilemesi bekleniyor.
Demokrat kontrolundaki Kongre hızlı hareket etmemekle eleştiriliyor
Önde gelen siyah liderler, Demokratlar’ın kontrolundaki Kongre'nin, kısıtlayıcı eyalet yasalarının yerini alacak federal yasaları çıkaramamasından endişe duyuyor.
Demokrat Parti'nin en güvenilir destek tabanını temsil eden birçok siyah seçmen, partinin bir yıldan fazla bir süre önce George Floyd'un öldürülmesini izleyen ulusal tepkiye yanıt olarak, polis teşkilatında reformları yürürlüğe koyamamasından da hayal kırıklığına uğradı.
Georgia valisi seçilmek için ikinci defa yarışa giren Demokrat Stacey Abrams, "Daha fazlası için çalışmalıyız ve daha hızlı olmasını istiyoruz" dedi.
Cumhuriyetçi Parti’nin tek siyah senato üyesi olan Güney Carolina Senatörü Tim Scott da dahil olmak üzere üst düzey ulusal Cumhuriyetçiler de, eyalet düzeyindeki yönetimlere daha fazla kadın ve beyaz olmayan aday seçmeye öncelik vermek için ulusal bir kampanyaya öncülük ediyor.
Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi kampanya kolunun başkanı ve Minnesota temsilcisi Tom Emmer, kazanacak formülün, o bölgenin sakinlerinden kişileri aday göstermek olduğunu söylüyor.
Anayasa Mahkemesi’nin kürtaj kararı siyasetin yönünde belirleyici olabilir
Bazı Demokratlar iyimser olmak için bir neden olduğu konusunda ısrarlı. Salgın, ekonomi ve enflasyon bir yana, hiçbir sorunun, kürtaj haklarıyla ilgili yaklaşan Anayasa Mahkemesi kararından daha büyük olamayacağı yorumu yapılıyor. Muhafazakar eğilimli mahkeme, kürtajı ülke çapında yasallaştıran dönüm noktası niteliğindeki Roe v. Wade kararını zayıflatıp zayıflatmayacağını değerlendirecek.
Demokratlar, siyasi görülen davadan çıkacak büyük bir değişikliğin, 2018 ara seçimlerinde partiyi ayağa kaldıran kadın seçmenleri toplamaya yardımcı olacağından umutlu.
Temsilciler Meclisi’nin Demokrat kampanya kolunun başkanı New York Temsilcisi Sean Patrick Maloney, yarıştaki durumu bir çocuk öyküsüne atfen "Biz kaplumbağayız ve onlar tavşan" şeklinde özetliyor. Öyküde kazanan kaplumbağa oluyor.
Anketler yine de Demokratlar için çetin bir mücadeleye işaret ediyor. Yakın tarihli bir Associated Press-NORC Halkla İlişkiler Araştırma Merkezi anketinde, Amerikalılar’ın sadece %33'ü ülkede işlerin doğru yolda olduğunu söylüyor. Yine de Biden'ın başkanlık kampanyasının anketçisi John Anzalone, hayal kırıklığının Amerikalılar’ın "Cumhuriyetçiler’i sevdiği" anlamına gelmediğini belirtiyor.
