Amerika'da birçok eyalet, cinsiyet değiştirmek için uygulanan tıbbi tedaviyi kısıtlayan ya da tamamen yasaklayan adımlar atıyor. Muhafazakar Kongre üyeleri, gençlerin geriye dönüşü olmayan cinsiyet değiştirme tedavileri nedeniyle hayatlarının ileri aşamalarında pişmanlık duymasından endişe ediyor.
Yanıtı merak edilen sorulardan biri cinsiyet değiştirenler arasında pişmanlığın ne kadar yaygın olduğu. Bir diğeri de fiziksel görünümünü hormonlar ya da cerrahi müdahaleyle değiştiren ancak daha sonra pişman olup bir kez daha cinsiyet değişikliği yapan genç sayısı.
Cinsiyet değişim tedavisi nedir?
Bir kişinin doğduğu cinsiyetle sahip olduğu cinsiyet kimliği arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanan hoşnutsuzluk cinsiyet disforisi olarak tanımlanıyor. Cinsiyet değiştirme tedavisine başlamadan önce kişide cinsiyet disforisi olduğunu doğrulamak için kapsamlı psikolojik değerlendirmeden geçilmesi gerekiyor.
Cinsiyet değiştirmek amacıyla uygulanan tıbbi tedavi, öncelikle buluğ çağında cinsel gelişimi geçici olarak durdurmak için ilaç kullanımıyla başlıyor. Buluğ çağının ilerlemesini engelleyen ilaçlar, gençlere, kalıcı cinsiyet değiştirme tedavisi konusunda bilgi sahibi olarak karar vermeleri için zihinsel ve duygusal açıdan yeterince olgunlaşmalarına zaman tanıyor.
Buluğ dönemini geciktirici ilaçlar yıllarca kullanılabiliyor ancak kemik yoğunluğu kaybına yol açabiliyor. İlaç kullanımı durdurulduğunda kemik yoğunluğu kaybı geri çevrilebiliyor.
Tedavinin bir sonraki aşamasında kişiye cinsiyet hormonları, yani östrojen ya da testosteron veriliyor. Hollanda'da yapılan araştırmalar, Amerika'daki kliniklerden ve doktorlardan alınan bilgilere göre son yıllarda cinsiyet değişimiyle ilgili sağlık hizmetlerine erişim arayışında olan gençlerin sayısının arttığını gösteriyor.
Cinsiyet değiştiren bireyler arasında pişmanlığa ne kadar sık rastlanıyor?
Dünya Profesyonel Transseksüel Sağlığı Birliği’nin geçen yıl yayınlanan güncellenmiş tedavi kılavuzunda, cinsiyet değiştirenler arasında pişmanlık duyanların sayısının az olduğu, ancak psikolojik danışmanlık seansları sırasında kişilere pişmanlık olasılığı konusunda bilgi verilmesi gerektiği kaydediliyor.
Hollanda'da birkaç yıl önce yapılan bir araştırma, buluğ dönemini durduran ilaçlara ve hormon tedavisine başlamadan önce çocukken kapsamlı psikolojik değerlendirmeden geçen transseksüel yetişkinlerin hiçbir pişmanlık yaşamadıklarını ortaya koydu.
Bazı çalışmalar, hasta seçimi ve tedavi metodlarının gelişmesiyle birlikte pişmanlık oranının da yıllar içinde gerilediğini gösteriyor.
Çoğu Avrupa, Amerika ve Kanada'da olmak üzere cinsiyet değişimi ameliyatı olan yaklaşık 8 bin ergen ve yetişkini kapsayan 27 araştırma, cinsiyet değiştirdiği için pişman olanların oranının ortalama yüzde 1 olduğuna işaret ediyor.
2021 yılında yapılan bir değerlendirmeye göre kimileri için pişmanlık geçici bir durumken az sayıda hasta, doğuşta sahip oldukları cinsiyete geri dönmek için bir kez daha ameliyat olma yolunu seçti.
Araştırmalar, tedaviye başlamadan önce kapsamlı psikolojik danışmanlık almanın ve aile desteğinin cinsiyet değiştirme ameliyatı sonrası duyulacak pişmanlığı azalttığını gösteriyor.
Doğuştaki cinsiyete geri dönüş nedir?
Kişinin doğuşta sahip olduğu cinsiyete geri dönmesi, cinsiyet değişimi sürecinin durdurulması ya da geri çevrilmesi anlamına geliyor. Bu süreç hem tıbbi tedavi hem dış görünümde değişikliği içerebiliyor.
Kişinin doğuştaki cinsiyetine geri dönme kararı her zaman pişmanlığa dayalı olmuyor. Güncellenmiş transseksüellik tedavisi kılavuzu, geri dönüş yapan bazı ergenlerin "ilk dönüşüm tedavisinden pişman olmadıklarını" çünkü bu sürecin, cinsiyetle ilgili ihtiyaçlarını daha iyi anlamalarına yardımcı olduğunu hissettiklerini söylüyor.
Doktor ve kliniklerden alınan bilgiler ve araştırmalara göre trans bireylerin geri dönüşüm süreci kararı almaları, ender rastlanan bir durum. Boston'daki Beth Israel Deaconess Tıp Merkezi Transseksüellik Tıbbı Direktörü Dr. Michael Irwig, az sayıda araştırmanın çok fazla açığı ve kısıtlaması olduğu için bu konuda ciddi sonuçlar çıkarmanın kolay olmadığını kaydediyor.
Dr. Irwig'e göre geri dönüşüm sürecine giren transseksüel sayısını belirlemek zor. Bunun nedeni, kişilerin hormon tedavisi ya da cinsiyet değiştirme ameliyatlarını yapan doktorlara değil, yeni doktorlara başvurması ve bazılarının hormon tedavisini doktor himayesinde olmadan, kendilerinin durdurması.
Dr. Irwig, Klinik Endokrinoloji ve Metabolizma Dergisi'nde geçen yıl yayınlanan çalışmasında, cinsiyet değiştirmek için tıbbi tedavi arayışına girenlerin sayısının son dönemde artmasıyla birlikte tedaviyi sonlandırıp süreci geri çevirenlerin da sayısının artmasına yol açacağını öngörüyor. Bunun kısmi nedeni, akıl sağlığı uzmanlarının az olmasına bağlı olarak cinsiyetlerini sorgulayan bireylerin yeterli psikolojik danışmanlık hizmeti alamaması.
Rochester Üniversitesi Tıp Merkezi'nden plastik cerrah Dr. Oscar Manrique, çoğu yetişkin olmak üzere yüzlerce kişiye cinsiyet değişimi ameliyatı yaptığını ve şimdiye kadar tek bir hastanın bile geri dönüşüm için kendisine başvurmadığını kaydediyor.
Bazı kişilerin yeni dış görünüşlerinden tam olarak tatmin olmayabileceğini söyleyen uzman, bunun, kişilerin cinsiyet değiştirmekten pişman oldukları anlamına gelmediğini, çoğunun "cerrahi ve sosyal açıdan sonuçlardan son derece memnun olduğunu" belirtiyor.
