Fransa'yı sarsan Charlie Hebdo ve Hyper Cacher saldırılarına ilişkin 50 gün sürecek dava Paris Adliyesi'nde görülmeye başlandı. Davanın birinci haftası, sanıkların "profillerinin ortaya çıkarılması" aşamasına ayrıldı. Mahkeme heyeti, son iki günü, sanıkların profillerinin belirlenmesine ayırdı. Sanıklar, ilk açıklamalarında, adi suçlara bulaşsalar da, "terör saldırılarına iştirak, yardım ve yataklık etme" iddialarını tümüyle reddetti. Davanın en ağır ceza riski ile karşı karşıya olan sanığı Türk kökenli Ali Rıza Polat, "Ben hakkımda yalan ifade verenlerin kurbanıyım. Coulibaly'yi tanımanın bedelini ödüyorum. Terörle bir işim olamaz, benim tek motivasyonum para" dedi.
Fransa'da 7-8-9 Ocak 2015 tarihinde meydana gelen Charlie Hebdo, Montrouge ve Hyper Cacher saldırılarını gerçekleştiren Said ve Şerif Kouachi kardeşler ile Amedy Coulibaly saldırı sonunda polis tarafından öldürüldü. Saldırının azmettircileri olarak dava dosyasında bulunan Belhoucine Kardeşler ile Coulibaly'nin dini nikahlı eşi Hayad Boumeddiyen ise Suriye'de oldukları için yargılanamıyor. Ancak, saldırıya katılmasalar dahi, saldırganlara silah ve mühimmat sağladıkları iddia edilen 11 sanıklı Charlie Hebdo davasında ilk hafta tamamlandı. Yaklaşık 50 gün sürecek ve her anı "devlet arşivi için kaydedilen" davada, adi suçlardan defalarca ceza alan 11 sanık, terör suçundan ilk kez hakim karşısına çıkıyor. Fransız yargısında "Sanık profili" adı veriln ilk etapta, tüm sanıklar tek tek kendilerini anlattılar ve avukatların kişiliklerine ve yaşamlarına ilişkin sorularına yanıt verdiler.
"Saldırının arkasında kimler var bilmeliyiz"
Kurban avukatları, doğrudan saldırgan olmasalar da, saldırıya yardım eden ve malzeme sağlayan kişilerin de yargılanmasının önemine işaret etti. Hyper Cacher saldırısında yaşamını yitiren bir kurbanın ailesini temsil eden Avukat Caty Richard, "Bu tarihi bir duruşma. Kurban yakınları, her şeyin nasıl olduğunu, bu saldırının arkasında kimler olduğunu bilmeliler. Bunu kurban yakınlarına borçluyuz. Saldırganlara yardım ederek insanlarda yarattığı acıyı görsünler. Burada bugün, fikirlerin silahla savunulamayacağını göstermemiz lazım. Buradaki sanıklar silaha inanıyor. Burada sadece fikirlerin savunulmadığını, insanların öldüğünü göstermemiz gerekiyor" diye konuştu.
Ancak sanıklar kendilerine yöneltilen "teröre iştirak, yardım ve yataklık" suçlamalarını reddetti. Sırayla söz alan sanıklardan, Ali Rıza Polat ve Belçikalı Türk Metin Karasular, adi suçlardan sık ceza alan Abdelaziz Abbad, Amedy Coulibaly'nin hapishane arkadaşı Nezar Mikael Pastor Alwatik ve Miguel Martinez, Amedy Coulibaly'nin geldiği Grigny banliyösünden arkadaşları Christophe Raumel, Willy Prevost'un profil incelemesi yapıldı. Tüm sanıklar terör suçlaması karşısında şoke olduklarını dile getirdi.
Ali Rıza Polat: “Zengin ölmek istiyorum”
Türk kökenli sanık Ali Rıza Polat, Grigny banliyösünden tanıdığı Amedy Coulibaly ile işbirliği yapmakla suçlanıyor. "Terör örgütü ile işbirliği yaparak cinayet işlemek" suçu, Fransız yasalarında müebbet hapis gerektiriyor. Ancak Polat, duruşmada kendisine yönelen suçlamaları reddetti:
"Bana yönelttiğiniz tüm terör suçlamaları karşısında masumum. Bazı mitoman insanların benim hakkımda uydurduğu sözler yüzünden buradayım. Grigny 2 banliyösündenim. Okulda başarılı değildim. Aptal değildim ama çalışmak da istemiyordum. Bu yüzden küçük suçlara bulaştım ve hiç çalışmadım. Güzel şeyler istiyordum. Hepsi bu. Canabis satmaya başladım, ilk kez hapse girdim. Orada hırsızları gördüm. Hepsi milyonerdi. Ben de kendi kendime 'Daha da katılaşacağım, onlar gibi olacağım. Param olacak' dedim. Uyuşturucu satışını 2012'de yeniden cezaevine düşünce bıraktım. Ve hırsızlık ve dolandırıcılığa başladım. Zengin ölmek istiyorum" dedi.
Müslümanlığın gereklerini tam anlamıyla 2014'te yerine getirmeye başladığını anlatan Ali Rıza Polat, "Ailem domuz eti yiyor. Ben inançlı birisiyim. Günde beş kez namaz kılıyorum. Ama aptallıklarımı da yapıyorum. İkisini birbirine karıştırmıyorum hepsi bu. Günahlarım için tanrıdan af diliyorum. Tıpkı Yahudiler ve Hristiyanlar gibi. Bir tarafta dua edip, yanı sıra günah işliyorum. Siz de öyle yapmıyor musunuz?"
Çakal Carlos'un avukatı savunuyor
Türk sanık Ali Rıza Polat'ın avukatı, Çakal Carlos olarak bilinen uyuşturucu baronu Ilich Ramirez Sanchez’in avukatı ve eşi. Duruşmanın en renkli simalarından birisi olan Isabelle Coutant-Peyre, mahkeme içinde kurban yakınlarının avukatlarını kızdıran soruları ve dışarıdaki açıklamalarıyla da duruşmanın en medyatik ismi. VOA Türkçe'ye davanın ilk haftasını değerlendiren Coutant-Peyre, müvekkilinin ve mahkemeye çıkarılan hiçbir sanığın daha önce terör suçuna bulaşmadığı, sadece adi suçlar işleyen kişiler olduğunu belirtti:
"Charlie Hebdo büyük bir trajedi. Kurbanların acısı tamir edilemez. Burada en büyük sorumluluk Coulibaly'yi izlemeyi bırakan gizli servisteki zaafiyettir. İkincisi, bu saldırıda kullanılan silahlar tespit edildi. Sağlayıcıları buldular, silah ticaretinden bu insanları yargıladılar. Teröre suç ortaklığından değil. Silahları sağlayanlar kaçakçılıktan yargılanıyor, ağır cezada değil. Ali Rıza Polat, çok net bir dille terör iddialarını reddediyor."
Metin Karasular’ın avukatı: “Fransa’da tahmin üzerinden yargılama yapılmaz”
İkinci Türk kökenli sanık Belçikalı Metin Karasular'ın avukatı Jean Chevais de müvekkilinin "küçük adi suçlara bulaştığını" kabul ediyor ancak, terör saldırısına yardım etme suçlamasına ilişkin dosyada hiçbir delil olmadığının altını çiziyor:
"Metin Karasular'ın salıverilmesini isteyeceğim. Çünkü dosyada, Karasular'ın bir çalıntı arabanın alınarak, başka bir yolla satılması ve elde edilen paranın silah alımına kullanılması gibi detaylar var ve müvekkilimin bunlardan haberi yok. O sadece aracılık ediyor. Buna ilişkin hiçbir delil yok. Savcılık, sadece tahminde bulunuyor. Ama Fransa'da tahmin üzerinden değil, delil olan dosyalar üzerinden yargılama yapılır."
Davayı etkileyecek yeni açıklamalar
Bu arada terörle mücadele savcılığı, IŞİD saflarına katıldıktan sonra Ocak ayında Fransa'ya iade edilen farklı bir davadan yargılanması devam eden Sonia M. adlı kadının, Suriye'de iken eşi Abdelnaser Benyousef'in Hyper Cacher saldırısının talimatını verdiğini açıkladı. 31 yaşındaki 3 çocuk annesi Sonia M. Suriye'ye gittiğinde evlendiği eşi Abdelnaser Benyousef'in Amedy Coulibaly'yi Hyper Cacher saldırısına yönlendirdiğini bildiğini dile getirdi. Terörle mücadele savcılığı terör suçundan ayrı bir davada yargılanan kadının iddialarını Charlie Hebdo davasının görüldüğü özel görevli mahkemeye iletti.
Covid ve maske tartışması
Davanın hassasiyeti ve Corona virüsü salgını nedeniyle yoğun güvenlik ve sağlık önlemleri altında süren duruşmalarda sanıkların dahi savunmaları sırasında maske takması tartışma yarattı. Duruşmaların maskeli yapılması, 50 gün sürecek davanın başında itirazlara yol açtı. Savunma avukatlarının, "Bu insanları yüzlerini bile görmeden mi yargılayacaksınız? Hiçbir şey duyulmuyor" itirazında bulununca, Mahkeme Başkanı Regis de Jorna, söz alan kişilerin, isterlerse maskelerini çıkarmalarına izin verdi.
Fransa'nın "tarihi" olarak nitelediği uzun davanın her anı, gelecek nesillere belge bırakmak için kaydedilecek. Uzman hakimlerden oluşan mahkeme heyeti, 10 Kasım'da sanıkların ülkeyi sarsan terör saldırısı ile bağlantısı olup olmadığına karar verecek.
