ABD Başkanı Joe Biden, Amerikalılar’ın ve bazı Afgan vatandaşlarının Afganistan’dan tahliye edilmesi süreci hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Afganistan'la ilgili son gelişmeleri öğrenmek için yerel saatle öğle saatlerinde Beyaz Saray’da ulusal güvenlik ekibiyle görüşen Biden, 45 dakika gecikmeli olarak kameraların karşısına geçti.
Joe Biden, Amerikalılar’ın ve Afgan müttefiklerinin Afganistan'dan tahliyesinin riskli bir operasyon olduğunu ve nihai sonucu garanti edemeyeceğini söyledi.
Biden, "Bu, tarihin en büyük, en zor hava nakillerinden biri ve bu kadar gücü dünyanın uzak köşelerine bu derece hassasiyetle yansıtabilen dünyadaki tek ülke ABD'dir" dedi.
Biden Temmuz sonundan bu yana 18 bin kişinin tahliye edildiğini, bu tahliyelerin 13 bininin 14 Ağustos sonrası gerçekleştiğini söyledi.
ABD vatandaşlarının Kabil havaalanına ulaşmasının Taleban tarafından engellendiğine dair belirti olmadığını söyleyen Biden, ABD ile çalışan Afgan vatandaşlarına Kabil havaalanına erişim sağlamak için Taleban ile yakın temas halinde olduğunu kaydetti.
Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı ve çevresinde olası bir terör saldırısına karşı tetikte olduklarını söyleyen Biden, güvenli bölgenin havaalanı çevresindeki mevcut alanın dışında genişletilmesinin, istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini belirtti. Joe Biden, tahliye edilecekleri Kabil havaalanına götürmek için ABD birliklerini kullanmayı değerlendireceğini de açıkladı.
Afganistan'da kaç Amerikalı olduğunu teyit etmeye çalıştıklarını söyleyen Biden, ''ABD'ye dönmek isteyen her Amerikalı'yı eve getireceğiz'' dedi.
Hiçbir ülkenin, ABD’nin güvenilirliğini sorgulamadığını söyleyen Başkan Biden, G-7 liderleriyle gelecek hafta Afganistan gündemiyle toplanacağını söyledi.
Biden daha önce, Kabil havaalanında tahliyelerin güvenliğini sağlayan ABD birliklerinin gerekirse daha uzun süre kalabileceğini açıklamıştı. ABD 31 Ağustos’a kadar binlerce kişiyi Afganistan'dan tahliye etmeye çalışıyor.
Başkan Biden, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Temmuz ayı ortasındaki bir iç yazışma ile ilgili de, Afganistan'la ilgili "her türlü tavsiyeyi" içeren "her türlü belgeyi" aldığını söyledi.
Kabil'deki ABD Büyükelçiliği’nde bazı diplomatların kaleme aldığı bildirilen 13 Temmuz tarihli bir yazışmaya göre, Amerikalı bazı diplomatlar Afgan güvenlik güçlerinin çöküşüyle birlikte Taleban'ın kontrolu ele geçirebileceği konusunda uyarıda bulunuyordu.
Belgeyi Reuters haber ajansına doğrulayan bir kaynak, bu uyarı üzerine harekete geçildiğini ve bir gün sonra havayolu ile tahliye operasyonu çağrısında bulunulduğunu söylemişti.
Biden aldığı önerilerin, Taleban'ın düşeceğini söyleyenlerden, bunun uzun bir süre olmayacağını, yıl sonuna kadar ayakta kalabileceni söyleyenlere kadar değiştiğini belirtti ama "Kararı ben verdim. Olay bende biter. Konsensüs görüşünü aldım. Ortak karar bunun, yıl sonrasına kadar gerçekleşmeyeceğiydi'' dedi.
Öte yandan Kabil'den sabah saatlerinden bu yana ABD'ye ait hiçbir uçağın kalkmadığı belirtiliyor. Beyaz Saray konuyla ilgili kısa bir açıklama yaptı ve durdurulan uçuşların ek kısa zamanda başlayacağını açıkladı.
Beyaz Saray uçuşlara ara verilmesinin nedenini, uçakların indiği Katar’ın başkenti Doha’daki El Udeyd Hava Üssü'nün 8 bin kişilik kapasitesinin dolması şeklinde açıklandı.
Beyaz Saray Perşembe günü 325'i Amerikalı olmak üzere 3 bin kişinin tahliye edildiğini bildirdi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Perşembe günü NBC televizyonu ile yaptığı röportajda tahliyeyi "riskli bir operasyon" olarak nitelendirdi.
Sullivan, "En çok odaklandığımız, üzerinde çok durduğumuz olasılıklardan biri, tabii ki Taleban'ın yeminli düşmanı olan IŞİD-K (örgütün Afganistan kolu) gibi bir grup tarafından terör saldırısı potansiyeli" dedi.
Demokrat ve Cumhuriyetçi Kongre üyeleri Biden'ın, Taleban'ın hızlı ilerleyişi karşısında savunmasız insanları Afganistan'dan çekmek için yeterince hızlı hareket etmediğini söylüyor.
Öte yandan Beyaz Saray İletişim Direktörü Kate Bedingfield bugün yaptığı açıklamada, ABD hükümetinin şu anda Afganistan'da tam olarak kaç Amerikalı olduğunu bilmediğini söyledi.
İletişim Direktörü Kate Bedingfield CNN'e verdiği demeçte, "Kesin bir sayıya sahip değiliz" dedi ve bunun kısmen mevcut sayının, son altı ayda ülkeyi terketmiş olabilecek insanları içermesinden kaynaklandığını kaydetti.
Bedingfield, Afganistan’da kaç Amerikalı olduğunu belirlemeye çalıştıklarını belirtti.
Afganistan’da halen kaç Amerikalı’nın bulunduğuyla ilgili farklı tahminler var. Washington Post gazetesinin aktardığına göre, ulusal güvenlik yetkilileri Salı günü her iki partiden Senato çalışanlarına, yaklaşık 10 bin ila 15 bin ABD vatandaşının Afganistan'da olduğunu söyledi. Pentagon Sözcüsü John Kirby Salı günü yaptığı açıklamada, Kabil bölgesinde 5 bin ila 10 bin ABD vatandaşının olduğuna inanıldığını bildirdi.
Binlerce kişi Kabil'den uçaklarla ayrılırken, sayılar her gün değişiyor. ABD’nin hedefi günde 5 bin ila 9 bin kişiyi Afganistan’dan çıkarmak.
