Resmi verilere göre Çin’in 15 yaş üstü bekar nüfusu 2021’de 239 milyona ulaşarak rekor kırdı. 2021, Çinli kadınların yüzde 44'ünün evlenmeyi planlamadığını ortaya koydu.
Kadınların eğitim seviyesini, işgücüne katılımını ve sosyal hareketliliğini on yıllar boyunca yükselten Çinli yetkililer, aynı kadın grubunun, hükümet propagandalarına karşı giderek daha dirençli hale gelmesiyle bir ikilemle karşı karşıya kaldı.
Metin yazarı Chai Wanrou, evliliğin adaletsiz bir kurum olduğunu düşünüyor. Çin'deki çok sayıda genç kadın gibi kocasız ve çocuksuz bir gelecek hayal ediyor. Üyesi olduğu, giderek büyüyen bir hareket, hükümete, “evlenmeden de yapabiliriz” diye meydan okuyor.
Kuzeybatıdaki Xian kentinde bir kafede konuşan 28 yaşındaki feminist, “İster son derece başarılı ister sıradan olun, kadınlar en büyük fedakarlığı evde yapıyor” dedi.
Chai Wanrou’a göre, ondan önceki nesillerde evlenen birçok kişi, özellikle de kadınlar, kendilerini ve kariyerlerini feda etti. Karşılığında, kendilerine vaat edilen mutlu hayatı elde edemedi. Chai, Reuters'a, “Bugünlerde kendi hayatımı iyi yaşamak yeterince zor” şeklinde konuştu.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping geçen yıl, Çin'in nüfusu üst üste ikinci kez düşerken ve doğum oranı tarihi seviyelere inerken "yeni bir evlilik ve çocuk doğurma kültürü geliştirme" ihtiyacını vurgulamıştı.
Çin Başbakanı Li Qiang da bu yılki hükümet çalışma raporunda "doğum dostu bir toplum için çalışma" ve çocuk bakım hizmetlerini arttırma sözü verdi.
Çin Komünist Partisi, çekirdek aileyi sosyal istikrarın temeli olarak görürken, ülkede evli olmayan anneler damgalanıyor ve büyük ölçüde sosyal yardımlardan mahrum bırakılıyor. Ancak rekor genç işsizliği ve ekonomik gerilemenin ortasında, eşi benzeri görülmemiş bir güvensizlikle karşı karşıya kalan ve sayıları giderek artan eğitimli kadınlar buna rağmen bekarlığı benimsiyor.
Rekor bekar nüfus
Resmi verilere göre Çin’in 15 yaş üstü bekar nüfusu 2021’de 239 milyona ulaşarak rekor kırdı. Evlilik kayıtları, 2022’de tarihi düşük seviyelere ulaştıktan sonra, pandemi birikimi nedeniyle geçen yıl hafif bir toparlanma gösterdi. 2021’de Komünist Gençlik Birliği tarafından 2 bin 900 evlenmemiş kentli gençle yapılan bir anket, kadınların yüzde 44'ünün evlenmeyi planlamadığını ortaya koydu.
Ancak evlilik, Çin'de hâlâ yetişkinliğin bir kilometre taşı olarak görülüyor. Ancak evliliğin popülaritesinin azaldığı nüfus verilerinde de ortaya çıkıyor: 2010’da 24,89 olan ortalama ilk evlilik yaşı 2020’de 28,67'ye yükselirken, birçok Çinli evlenmeyi erteliyor.
Şehir istatistiklerine göre, Şanghay'da ilk evlenme yaşı 2023’te erkeklerde 30,6'ya, kadınlarda içinse 29,2'ye tırmandı.
ABD'de yaşayan Çinli feminist aktivist Lü Pin, "Feminist aktivizme temelde Çin'de izin verilmiyor, ancak evliliği ve çocuk doğurmayı reddetmenin ataerkil devlete karşı şiddet içermeyen bir itaatsizlik biçimi olduğu söylenebilir” dedi.
Özür yok
Kadınların eğitim seviyesini, işgücüne katılımını ve sosyal hareketliliğini on yıllar boyunca yükselten Çinli yetkililer, aynı kadın grubunun, hükümet propagandalarına karşı giderek daha dirençli hale gelmesiyle bir ikilemle karşı karşıya kaldı.
Çin'de uzun süreli bekar yaşam tarzının giderek yaygınlaşması, benzer düşünen insanlardan dayanışma isteyen ve çoğunlukla bekar kadınlardan oluşan çevrimiçi toplulukların ortaya çıkmasına neden oluyor.
Çin'in Instagram'ı Xiaohongshu'da genellikle otuzlu ya da kırklı yaşlarında olan kadın influencer'ların “Evlilik yok, çocuk yok” hashtag'li paylaşımları düzenli olarak binlerce beğeni alıyor.
Bir başka sosyal medya platformu olan Douban'daki evlilik karşıtı bir forumun 9 bin 200 üyesi bulunurken, "bekarlığa" adanmış bir diğerinin, diğer konuların yanı sıra toplu emeklilik planlarını tartışan 3 bin 600 üyesi var.
Güneydeki Nanning kentinde yaşayan 24 yaşındaki işsiz Liao Yueyi, kısa bir süre önce annesine "çocuk sahibi olma kabuslarıyla uyandığını" söyledi.
Liao, WeChat'te, "Evlenmemek ya da çocuk yapmamak, üzerinde uzun uzun düşündükten sonra verdiğim bir karar. Kimseye bir özür borcum yok, ailem bunu kabul etti" şeklinde bir paylaşım yaptı.
Bunun yerine Liao, sadece geçinecek kadarını yapmaya ve gelecekteki seyahatler için para biriktirmeye karar verdi.
“Bence biriyle çıkmak ya da birlikte yaşamakta bir sakınca yok, ancak çocuklar çok az getirisi olan devasa bir varlık yatırımı” diyen Liao, emekli olduklarında bazı kadın arkadaşlarıyla ortak ev kiralamayı konuştuklarını da ekliyor.
“‘Aydın’ erkek partner eksikliği”
Görüşülen kadınların birçoğu bekar ve çocuksuz kalma kararlarının arkasındaki ana faktörler olarak kendini keşfetme arzusunu, ataerkil Çin aile dinamiklerine dair hayal kırıklığını ve "aydın" erkek partner eksikliğini gösteriyor.
Toplumsal cinsiyet eşitliği de bu kararda rol sahibi: Tüm kadınlar, özerkliklerine değer veren ve ev işlerinin eşit paylaşımına inanan bir erkek bulmanın zor olduğu görüşünde.
Davis'teki California Üniversitesi'nde sosyoloji profesörü olan Xiaoling Shu, "Yüksek eğitimli kadın fazlalığı var ve yeterli sayıda yüksek eğitimli erkek yok" diyor. On yıllardır uygulanan tek çocuk politikası, resmi verilere göre 2022’de Çin nüfusundaki erkek sayısının kadın sayısından 32,3 milyon daha fazla olmasına yol açtı.
Kadın haklarını destekleyen koca adayının az olması
"Üniversite eğitimli kadınlar, haklarını ve toplumdaki statülerini savunma konusunda daha güçlü inançlara sahip oluyor" diyen Xiaoling, "Destekleyici hayat arkadaşı arayışındaki iyi eğitimli kadınlar, kadın haklarını destekleyen daha az sayıda uygun erkek buluyor" şeklinde konuşuyor.
Görüşülen kadınların hepsi kendisini feminist olarak tanımlamasa da ya da kendilerini kasıtlı olarak hükümete meydan okuyor olarak görmese de, eylemleri kişisel tercihlerle ifade edilen Çinli kadınların güçlenmesine yönelik daha geniş bir eğilimi yansıtıyor.
Bazı analistler ömür boyu bekar kalanların sayısının gelecekte katlanarak artmayacağına inansa da, geciken evlilikler ve düşen doğurganlık Çin'in demografik hedefleri için bir tehdit oluşturabilir.
"Uzun vadede kadınların evlilik ve çocuk doğurma hevesleri azalmaya devam edecek" görüşünde olan feminist Lü, "Bunun Çin'in karşılaşacağı en önemli uzun vadeli kriz olduğuna inanıyorum" şeklinde konuşuyor.
Forum