Eski Başkan Donald Trump ve kişisel avukatı Rudolph Giuliani'ye, 6 Ocak'ta ABD Kongre Binası'ndaki şiddet olaylarını kışkırtmak için komplo kurmak suçlamasıyla dava açıldı. Federal mahkemede açılan dava, Kongre baskınıyla ilgili beklenen davalar dizisinin bir parçası ve bir Kongre üyesi tarafından açılan ilk dava.
Dava, başkent Washington’daki ABD Bölge Mahkemesi’nde, Demokrat Kongre üyesi Bennie Thompson tarafından açıldı. Temsilciler Meclisi İç Güvenlik Komisyonu’na başkanlık eden Thompson, davayı Ku Klux Klan Yasası olarak bilinen Yeniden Yapılanma dönemi yasası kapsamında açtı. Trump'ın azil davasında beraat etmesinden günler sonra açılan dava, cezai ve telafi edici tazminat talep ediyor.
Irkçı Ku Klux Klan şiddetine karşı geçirilen 1871 tarihli yasa, Kongre veya diğer federal yetkililerin anayasal görevlerini yerine getirmelerini engellemeye yönelik şiddet veya sindirmeyi yasaklıyor.
Thompson’un avukatlarından yapılan açıklamada, "İsyan, Trump, Giuliani ve Oath Keepers (Yemin Muhafızları) ve Proud Boys (Gururlu Çocuklar) gibi aşırılık yanlısı grupların titizlikle düzenlediği bir planın sonucuydu ve bunların tümü, başkanlık tasdikini durdurmak için gözdağı, taciz ve tehditler kullanmak gibi ortak bir hedefi paylaştı’’ ifadeleri yer aldı.
Rudy Giuliani ve Adalet Bakanlığı tarafından isyana katılmakla suçlanan aşırılık yanlısı Proud Boys ve Oath Keepers da dava dosyasına sanık olarak girdi.
Danışmanı Jason Miller, Salı günü yaptığı açıklamada, Trump'ın ayaklanmadan önceki mitingi organize etmediğini ve "6 Ocak'ta Kongre Binası'nda herhangi bir şiddeti körüklemediğini veya kışkırtmadığını" söyledi. Giuliani’nin avukatı ise Associated Press haber ajansının sorularına yanıt vermedi.
Azil davasından beraatin Kongre baskını öncesinde ve sırasında Trump'ın eylemleri üzerinde yeni yasal incelemelere kapı açması bekleniyor. Diğer Kongre üyeleri veya Kongre’de yaralanan güvenlik güçleri tarafından da dava açılabilir.
Cumartesi günü Trump'ı beraat ettirmek için oy veren bazı Cumhuriyetçiler bile, eski başkanla ilgilenmek için daha uygun yerin mahkemeler olduğunu, başkan olduğu için yürürlükte olan bazı yasal korumaları Beyaz Saray'dan ayrıldıktan sonra kaybettiğini kabul etti.
Dava, ülke çapındaki mahkemeler ve eyalet seçim yetkililerinin temelsiz sahtekarlık iddialarını defalarca reddetmesine rağmen, Trump ve Giuliani'nin seçim sonuçları hakkında şüphe uyandırmaya yönelik aralıksız çabalarının izini sürüyor. Dava dosyasında, aksine kanıtlara rağmen, iki ismin seçimleri çalınmış olarak gösterdiği belirtiliyor; Trump’ın Kongre binasına yapılan saldırıdan önceki haftalarda öfkeli destekçilerini, şiddet tehditlerinden vazgeçirmek yerine teşvik ettiği vurgulanıyor.
Dava dosyasında, "Save America mitinginde ve Kongre Binası baskınında yaşanan özenle düzenlenmiş olaylar dizisi tesadüf veya kaza değildi. Seçiciler Kurulu’nda kullanılan oyların tasdiki için gereken yasal sürece müdahale etmek için dikkatle koordine edilmiş bir kampanyanın, amaçlanan ve öngörülebilir sonucuydu" denildi.
Başkanlar, başkomutanlık rolü gereği aldıkları askeri kararlar ve eylemleri nedeniyle davalara karşı geniş bir dokunulmazlık hakkına sahip. Ancak bugün açılan dava, Trump aleyhine resmi görevi nedeniyle değil sivil olarak açıldı ve söz konusu davranışlarının hiçbirinin, başkan olarak sorumluluklarıyla ilgisi olmadığı öne sürülüyor.
Azil davası doğrudan kışkırtma suçlamalarına odaklanmış olsa da, federal dava daha geniş bir şekilde Trump'ı, Kongre'nin anayasal faaliyetlerini bozmak için komplo kurmakla suçluyor. Dosyada, Trump’ın bir anayasal faaliyet olan Biden’ın başkanlığının tescillendiği oturumu, seçim sonucuna gölge düşürme ve tek tek eyaletlerle sonucu tersine çevirmesi için kendi başkan yardımcısına güvenerek bozmaya çalıştığı kaydediliyor.
Dava dosyasında, Trump ve Giuliani'nin ayaklanmadan önceki haftalardaki kışkırtıcı yorumlarından bahsediliyor. Avukatlar, bu yorumların, seçim sonuçlarını tersine çevirmek ve Senato'nun tasdik sürecini önlemek için taraftarlarını harekete geçirmek üzere tasarlandığını savunuyor. Tasdik oturumu, Trump destekçilerinin Kongre Binası'na girmesiyle geçici olarak kesintiye uğramıştı.
Trump, ayaklanmadan önceki mitingde taraftarlarına sonuna kadar savaşmaları çağrısında bulunmuştu. Ancak eski başkanın avukatları Senato’daki azil davasında isyanı kışkırttı suçlamalarını sert bir şekilde reddetmiş, mitingdeki konuşmasında Trump’ın kalabalığa "barışçı" davranmalarını söylediğine işaret etmişti. Bundan sonraki davalarda Trump’ın avukatlarının, bu iddialarla yeniden karşılaşması ve savunma yapmaları muhtemel. Ayrıca avukatlar, azil davasında olduğu gibi Trump'ın konuşmasının Anayasa’nın birinci ek maddesindeki ifade özgürlüğü kapsamında korunduğunu da gündeme getirebilirler.
