Avrupa Birliği'nin, Rusya'ya olan enerji bağımlılığına son vermek için tüm şirket ve hane halklarına yaptığı enerji tasarrufu çağrısı üzerine Avrupa halkı
yüzde 20 oranında enerji tasarrufu yaptı.
Avrupalı işletmeler ve hane halkları, Rus enerji kaynaklarının kullanımına son vermek isteyen AB Komisyonu'nun hem doğalgaz hem de elektrik kullanımında, birlik genelinde Ağustos 2022- Mart 2023 arasında yüzde 15 tasarrufa gitme çağrısına uydu.
Avrupa Birliği istatistik dairesi Eurostat, Ağustos-Kasım 2022 arasında Avrupa Birliği'nde doğalgaz tüketiminin, 2017-2021 yıllarının aynı aylarındaki ortalama talebe göre yüzde 20,1 düştüğünü kaydetti.
Rusya'nın komşuları tasarruf şampiyonu
Eurostat'a göre, 18 üye devlet gaz tüketimlerini yüzde 15'ten fazla azalttı. En çok Rusya'ya komşu ülkelerin bu çağrıya uyduğu ortaya çıktı. Buna göre; Finlandiya yüzde 52,7 , Letonya yüzde 43,2 ve Litvanya yüzde 41,6 oranında enerji tasarrufu ile baş sırada. Hollanda yüzde 32, İsveç yüzde 29 ve Almanya da yüzde 25 doğalgaz tasarrufu yaparak şampiyonlar arasında yer aldı.
Fransa, yüzde 20 doğalgaz tasarrufu yaparken, elektrik tasarrufunda 2 yıl için belirlediği hedefi birkaç ayda yakaladı. Fransa'nın yanı sıra Polonya yüzde 20, Yunanistan ve Belçika yüzde 18, İtalya yüzde 15 oranında tasarrufa giderek, hedefi yakalayan ülkeler arasında yerini aldı.
Malta ve Slovakya artırdı
Ancak, 6 AB ülkesi henüz gaz tasarrufunda yüzde 15 oranını yakalamayı başaramadı, hatta bazıları enerji kullanımını arttırdı. Buna göre; İspanya yüzde 7 oranında doğalgaz kullanımını azaltırken, İrlanda, Çek Cumhuriyeti ve Portekiz de yüzde 15 barajının altında kaldı. Malta yüzde 7,1, Slovakya da yüzde 2,6 oranında doğalgaz kullanımını arttırdı.
İspanya ve Portekiz, AB kararından çok önce, gazdan elektrik üretimine önemli ölçüde tavan fiyat uyguladığı için gaz kullanımında artış görüldü.
Yaz aylarında kuraklık nedeniyle nükleer ve hidroelektrik enerji kıtlığı yaşanması da gazdan elektrik üretimine olan talebin artmasına neden oldu.
Von der Leyen: "Bu kış güvendeyiz"
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "Rusya'nın enerji şantajına Avrupa'nın direndiğini" belirterek, bu kışı güvenli geçireceklerini söyledi. Ancak, tasarruf oranları "kışın güvenle geçmesi" ve çevre için iyi haberler olsa da, son birkaç aydır enerji talebindeki düşüş AB ülkelerinin büyüme rakamları üzerinde giderek daha fazla baskı oluşturuyor.
Bu eğilimin endişe verici olduğunu belirten uzmanlar, "bu düşüşün, muhtemelen sanayicilerin üretimlerinin düşmesi, hatta fabrikaları kapattıkları anlamına geldiğini ve bu durumun fiyatlar üzerinde etkisinin görüleceği" uyarısında bulunuyor.
Sanayi üretimindeki düşüşün, önümüzdeki sene, fiyatlara yansımasının da kaçınılmaz olduğunu belirtiyorlar.
Enerji fiyat artışına bağlı olarak sanayi üretimindeki düşüş yaklaşık yüzde 1 buçuk olarak tahmin ediliyor.
Gelecek kış için hazırlık
Rusya'nın kendisine yaptırım uygulayan Avrupa ülkelerine "gaz arzında kesinti" tehdidinin ardından Rusya'ya enerji bağımlılığına son vermek isteyen AB devlet ve hükümet başkanları, 20 Temmuz'da gaz tüketimlerini gönüllü olarak azaltma sözü verdi.
Hedef, Ağustos 2022 ile Mart 2023 arasında gaz tüketimini son beş yıla göre yüzde 15 oranında azaltmaktı. Ayrıca, eğer bu hedeflere uyulmazsa, gönüllülük esasına bağlı olan tasarrufun, acil bir durumda zorunlu hale getirilebileceği kararı da alındı.
AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti'nin Ticaret ve Enerji Bakanı Jozef Sikela, bu kararı, "Şimdiden gaz tasarrufuna başlayarak, daha iyi hazırlanacağız. Kış ayları daha az masraflı ve daha kolay geçecek" sözleriyle sunmuştu.
Sene başında, Rusya, AB'ye doğalgaz ihtiyacının neredeyse yarısını karşılıyordu. 2022 yılı sonunda bu rakam yüzde 10'un altına düştü.
AB, bu yıl yalnızca kesintilerin olmaması için değil, aynı zamanda, gaz stoklarının gelecek yıl kış mevsiminden önce doldurulmasını sağlamak için de tasarruf planı yaptı.
Uluslararası Enerji Dairesi (IEA), bu kışı atlatmayı başarsa da Rusya'nın gaz arzını daha fazla kesmesi halinde Avrupa'nın kıtlıkla karşı karşıya kalabileceği konusunda daha önce uyarıda bulunmuş, hükümetlerin enerji tasarrufu yapmak ve yenilenebilir kaynakları genişletmek için daha hızlı hareket etmesi gerektiğini söylemişti.
