İnsanlık tarihinin en kara dönemlerinden birine tanıklık eden ve Hitler döneminde Yahudi Soykırımı'nın sembolü olan Auschwitz Kampı'nın Sovyet ordusu tarafından kurtarılmasının 75’inci yıldönümü Polonya ve Almanya’da anılıyor.
Merkezi anma töreni Alman Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier ve Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden liderleri ve siyasetçileri bir araya getirdi. Törenlere "ölüm kampı" olarak nitelenen Auschwitz’deki zulüme tanıklık eden ve kurtulabilen 200 eski tutsak da katılıyor.
Cumhurbaşkanı Steinmeier bugün Berlin’de Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda önce Auschwitz’den kurtulmayı başaran üç Yahudi tutsakla bir araya geldi, ardından onlarla birlikte Polonya’ya gitti. Steinmeier’in bugünkü törende konuşma yapmayacağı açıklandı. Cumhurbaşkanı geçen hafta Kudüs yakınlarındaki Holokost Anma Müzesi "Yad Vashem"de bir konuşma yaptı ve Almanlar’ın İsrail’e ve İsrail halkına karşı tarihi sorumlulukları olduğunu söyledi. Steinmeier, "Şu anda sizlerin önünde hiçbir zaman unutulamayacak büyük tarihi bir suçla duruyorum" dedi.
Steinmeier, Almanya’daki ırkçı ve Yahudi düşmanı olaylara gönderme yaparak, bir daha böyle felaketler yaşanmaması için herkese sorumluluklar düştüğünü söyledi.
Alman siyasetinde de gündemi belirleyen konu ülkede son yıllarda artan Yahudi düşmanlığı ve Yahudiler’e karşı şiddet eylemleri. Son olarak 10 Ekim 2019’da Almanya'nın doğusunda bulunan Halle kentinde bir sinagogun önünde düzenlenen silahlı saldırıda iki kişi yaşamını yitirdi, onlarca kişi de yaralandı. Yahudiler’in yılın en kutsal günü saydıkları Yom Kipur gününde gerçekleşen saldırıyı ırkçı bir Alman’ın gerçekleştirdiği ortaya çıktı. Koalisyon partilerinden Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) Genel Başkanı Marcus Söder, Auschwitz’in kurtarılmasının 75’inci yılı nedeniyle bugün yaptığı açıklamada, son dönemde yaşanan Yahudi düşmanlığına Almanya için Alternatif Partisi’nin (AfD) neden olduğunu söyledi. Söder AfD’li siyasetçilerin kullandıkları siyasi dilin Yahudi düşmanlığını körüklediğini ifade ederek, ırkçı ve aşırı sağcıların AfD’den destek aldıklarını öne sürdü.
Alman Yahudileri Cemaati Başkanı Charlotte Knobloch da AfD’nin Almanya’daki Yahudi düşmanlığının kaynağı olduğu değerlendirmesini yaptı. Dünya Yahudi Konseyi (WJC) Başkanı Ronald Lauder, Almanya’nın Yahudi düşmanı ve ırkçı çevrelere karşı yeterli sertlikte önlem almadığını belirterek, özellikle sosyal medya üzerinden yapılan nefret içerikli paylaşımlara karşı mücadele verilmesini talep etti. Dünya Yahudi Kongresi tarafından geçen sonbaharda açıklanan bir araştırmaya göre Alman vatandaşlarının yüzde 27'si Yahudi düşmanı görüşlere sahip. Katılımcıların yüzde 28'i Yahudilerin ekonomide çok fazla güç sahibi olduğu, yüzde 26'sı da "dünya siyasetinde fazlasıyla belirleyici” olduğu görüşünü savunuyor.
Polonya sınırları içindeki Auschwitz, 1945’in 27 Ocak günü, Nazilere karşı savaşan Sovyet ordusu tarafından kurtarılarak, boşaltılmıştı.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Adolf Hitler'in yönetimindeki Nazi Almanyası döneminde, başta Yahudiler olmak üzere, eşcinsel, siyasi suçlu ve zihin engelli milyonlarca kişi, bir dizi toplama kampında öldürüldü. Nazilerin işgal ettikleri Polonya’da 14 Haziran 1940 tarihinde açılan Auschwitz, bu kampların en büyüğü olarak biliniyor; belgelere göre sağ çıkamayanların ve çoğu gaz odalarından öldürülenlerin sayısı ise yaklaşık 1 milyon 100 bin. Nazilerin 1933-1945 yılları arasında toplam 6 milyon Yahudi’yi öldürdüğünden yola çıkılıyor. Birleşmiş Milletler, 2005'te aldığı bir kararla 27 Ocak'ı 'Uluslararası Yahudi Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü' ilan etmişti.
