BANGKOK —
Amerika 2013 yılında askeri, diplomatik ve ekonomik kaynaklarını Asya’ya doğru kaydırma yolunda adımlar attı. Ancak bu politika, müttefikler arasındaki çekişmeler ve Çin’in bölgede giderek artan hak iddiaları nedeniyle aksadı.
Başkan Yardımcısı Joe Biden’in Aralık’taki Kuzeydoğu Asya gezisi Amerika’nın müttefikleri Japonya ve Güney Kore’ye bölgeye daha fazla ağırlık vereceği yolunda güvence tazelemeyi amaçlıyordu.
Ancak Çin’in Doğu Çin Denizi’nde tartışmalı bölgelerle örtüşen hava savunma sahası ilan etmesi görüşmelerde başlıca konu oldu.
Biden Çin’e tepki gösterdi: “Başkan adına şunu açıkça söylüyorum. Biz bu kararı tanımıyoruz. Bu hiçbir şekilde Amerika’nın askeri operasyonlarını etkilemez. Etkisi sıfır olur. Çin’den gerginlikleri ve olayları tırmandırma riskini arttıran adımlar atmaktan kaçınmasını bekliyoruz.”
Japonya, Güney Kore ve Amerika bölgede meydan okurcasına askeri uçak uçururken Güney Kore savunma sahasını Çin’inkiyle örtüşecek şekilde genişletti.
Uluslararası Kriz Grubu’ndan Dan Pinkston genişletilmiş hava savunma sahasının uçaklar için tehlike yarattığı görüşünün abartılı olduğunu öne sürüyor: “Çin’in uçaklara müdahalesi hiçbir şekilde çıkarlarına uygun düşmez. Elbette, sivil ya da askeri uçaklar için sorun var. Sanırım Çin şimdi Doğu Çin Denizi’ndeki tartışmalı adalar çevresinde uçan yabancı uçakları durdurma ya da düşmanca müdahale için yasal yetkisi olduğunu iddia edecektir. Ama mevcut durumu tırmandırma ve düşmanca bir eylem içine girmeyi istemeyecektir. Şu sırada bunu yapacaklarını sanmıyorum.”
Çin askeri hak iddiaları çerçevesinde Brunei, Malezya, Filipinler, Tayvan ve Vietnam ile bölgesel uyuşmazlığa düştüğü Güney Çin Denizi’ne uçak gemisi göndererek tatbikat yaptı.
Biden’in ziyareti sırasında uçak gemisine eşlik eden bir Çin savaş gemisi bir Amerikan füze kruvazörünün yoluna çıkarak Amerikan gemisini çarpışmamak için rota değiştirmeye zorladı.
Kookmin Üniversitesi’nden Profesör Park Hwee Rhak, Çin’in bu tür girişimlerini önlemek için, Seul-Tokyo ilişkilerinin düzeltilmesi çağrısında bulunuyor: “Mevcut durumda tehdidi Güney Kore-Amerika ve Amerikan-Japon ittifaklarıyla ayrı ayrı karşılamak güç. Bu yüzden Güney Kore-Japonya ilişkilerinin güçlendirilmesi ve Amerika’nın daha aktif çaba harcaması gerekiyor. Başkan Obama’nın bundan sonraki ziyaretinde Güney Kore ile Japonya arasında daha yakın ilişki kurulmasına ağırlık vermesi çok iyi olur.”
Japonya Başbakanı Shinzo Abe Aralık ayında Kore dışında diğer komşularıyla da ilişkilerini güçlendirmek amacıyla Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği toplantısına evsahipliği yaptı. Komşu ülkeler, Japonya’yı, sömürgecilik geçmişi ve İkinci Dünya Savaşı saldırganlıklarını temize çıkarmaya çalışmakla suçluyor.
Toplantı sonrası yayınlanan ortak bildiride serbest deniz ve hava ulaşımının önemi vurgulanarak Çin ile ilgili kaygılara üstü kapalı değinildi.
Başkan Yardımcısı Joe Biden’in Aralık’taki Kuzeydoğu Asya gezisi Amerika’nın müttefikleri Japonya ve Güney Kore’ye bölgeye daha fazla ağırlık vereceği yolunda güvence tazelemeyi amaçlıyordu.
Ancak Çin’in Doğu Çin Denizi’nde tartışmalı bölgelerle örtüşen hava savunma sahası ilan etmesi görüşmelerde başlıca konu oldu.
Biden Çin’e tepki gösterdi: “Başkan adına şunu açıkça söylüyorum. Biz bu kararı tanımıyoruz. Bu hiçbir şekilde Amerika’nın askeri operasyonlarını etkilemez. Etkisi sıfır olur. Çin’den gerginlikleri ve olayları tırmandırma riskini arttıran adımlar atmaktan kaçınmasını bekliyoruz.”
Japonya, Güney Kore ve Amerika bölgede meydan okurcasına askeri uçak uçururken Güney Kore savunma sahasını Çin’inkiyle örtüşecek şekilde genişletti.
Uluslararası Kriz Grubu’ndan Dan Pinkston genişletilmiş hava savunma sahasının uçaklar için tehlike yarattığı görüşünün abartılı olduğunu öne sürüyor: “Çin’in uçaklara müdahalesi hiçbir şekilde çıkarlarına uygun düşmez. Elbette, sivil ya da askeri uçaklar için sorun var. Sanırım Çin şimdi Doğu Çin Denizi’ndeki tartışmalı adalar çevresinde uçan yabancı uçakları durdurma ya da düşmanca müdahale için yasal yetkisi olduğunu iddia edecektir. Ama mevcut durumu tırmandırma ve düşmanca bir eylem içine girmeyi istemeyecektir. Şu sırada bunu yapacaklarını sanmıyorum.”
Çin askeri hak iddiaları çerçevesinde Brunei, Malezya, Filipinler, Tayvan ve Vietnam ile bölgesel uyuşmazlığa düştüğü Güney Çin Denizi’ne uçak gemisi göndererek tatbikat yaptı.
Biden’in ziyareti sırasında uçak gemisine eşlik eden bir Çin savaş gemisi bir Amerikan füze kruvazörünün yoluna çıkarak Amerikan gemisini çarpışmamak için rota değiştirmeye zorladı.
Kookmin Üniversitesi’nden Profesör Park Hwee Rhak, Çin’in bu tür girişimlerini önlemek için, Seul-Tokyo ilişkilerinin düzeltilmesi çağrısında bulunuyor: “Mevcut durumda tehdidi Güney Kore-Amerika ve Amerikan-Japon ittifaklarıyla ayrı ayrı karşılamak güç. Bu yüzden Güney Kore-Japonya ilişkilerinin güçlendirilmesi ve Amerika’nın daha aktif çaba harcaması gerekiyor. Başkan Obama’nın bundan sonraki ziyaretinde Güney Kore ile Japonya arasında daha yakın ilişki kurulmasına ağırlık vermesi çok iyi olur.”
Japonya Başbakanı Shinzo Abe Aralık ayında Kore dışında diğer komşularıyla da ilişkilerini güçlendirmek amacıyla Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği toplantısına evsahipliği yaptı. Komşu ülkeler, Japonya’yı, sömürgecilik geçmişi ve İkinci Dünya Savaşı saldırganlıklarını temize çıkarmaya çalışmakla suçluyor.
Toplantı sonrası yayınlanan ortak bildiride serbest deniz ve hava ulaşımının önemi vurgulanarak Çin ile ilgili kaygılara üstü kapalı değinildi.
