Almanya’nın Thüringen Eyaleti’nde liberal parti FDP’nin adayı Thomas Kemmerich’in kendi partisi ve CDU’nun desteğinin yanısıra, ırkçı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi’nin oylarıyla eyalet başbakanlığına seçilmesi Almanya’da siyasi krize yol açtı. Kemmerich, tepkilerin ardından istifanın kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Güney Afrika’ya resmi ziyarette bulunan Başbakan Angela Merkel, Kemmerich’in AfD ile FDP ve CDU eyalet örgütlerinin desteğiyle seçilmesinin ‘affedilemez bir olay’ olduğunu belirterek, "Hem benim şahsi hem de CDU’nun temel değerleni sarsan bir durum. AfD’nin yardımıyla siyasi bir çoğunluğun oluşmaması konusunda alınan bir prensip kararımız var. Thüringen’de yaşanan olayın bir an önce iptal edilmesi gerekiyor. Demokrasi adına kara bir gün yaşadık" şeklinde konuşmuştu.
Merkel, Cumartesi günü Berlin’e döndükten sonra Federal Hükümeti oluşturan sosyal demokrat SPD, Hristiyan Sosyal Birlik CSU ve kendi partisi CDU‘nun liderlerinin katılımıyla bir kriz toplantısı düzenleyeceğini ve atılabilecek adımları konuşacağını duyurdu. SPD Eş Genel Başkanı Saskia Esken, dünkü seçim sonrasında Merkel’in Thüringen’de yaşananlara yeterli tepki vermemesi durumunda, hükümetin geleceğinin tartışmaya açılacağını söylemişti.
Bu arada Kemmerich’in seçilmesinde FDP Genel Başkanı Christian Lindner’in bilgisi dahilinde kapalı kapılar ardında yapılan gizli pazarlıkların da etkili olduğu ortaya çıktı. Irkçı ve aşırı sağcı söylemleriyle tanınan Thüringen, AfD örgütünün başkanı Björn Höcke‘nin, Kemmerich ve CDU Thüringen örgütü şefi Mike Mohring’e geçen hafta bir mektup yazarak, seçilmesine destek sağlayacaklarını ifade ettiği, FDP lideri Lindner’in ise geçen Pazartesi akşamı aşırı sağcı Höcke’nin önerisine onay verdiği belirlendi.
Almanya’da bir tabu yıkılıyor mu?
FDP’nin adayının, CDU’lu ve FDP’li milletvekilleriyle birlikte, AfD'nin en radikal kanadının bulunduğu Thüringen'deki vekilleri tarafından seçilmiş olması, "Almanya'da bir tabunun yıkılması" şeklinde niteleniyor. 2013 yılında kurulan, o zamandan bu yana tüm eyalet meclislerine ve Federal Meclis’e oylarını sürekli artırarak girmeyi başaran AfD, şimdiye dek diğer partiler tarafından siyasi olarak izole ediliyordu. CDU, CSU, SPD, Yeşiller, Sol Parti ve FDP hem federal hem de eyaletler düzeyinde AfD’yle ortak çalışmama ve doğrudan ya da dolaylı koalisyona gitmeme kararı almışlardı. Thüringen’de yaşananlar ve liberal parti adayının aşırı sağcı partinin desteğiyle seçilmesi bu konudaki genel görüş birliğinin sonu anlamına geliyor.
“AfD giderek büyüyor”
Siyasi yorumcular AfD’nin giderek büyüdüğünü ve her geçen gün Almanya’daki demokrasiyi ve çok kültürlü yaşamı tehdit eden bir güç haline dönüştüğünü savunuyor. AfD‘nin siyasete yön vermesinin doğallaşması ve diğer eyaletlere ve federal düzeydeki politikalara sıçraması beklenirken, Alman Yahudiler Konseyi ve Almanya Türk Toplumu gibi çatı örgütleri de gidişattan çok tedirgin oldukları yönünde açıklamalar yaptılar.
Thüringen'de Ekim 2019'da yapılan eyalet seçimlerinde Sol Parti birinci güç olmuş, onu AfD izlemiş, Merkel’in partisi CDU ve koalisyon ortağı SPD hezimete uğramıştı. Beş yıldır eyaleti yöneten Sol Partili Bodo Ramelow, sosyal demokrat SPD ve Yeşiller’in desteğiyle azınlık hükümeti oluşturmak için başbakanlığa yeniden aday olduğunu açıkladı. 90 milletvekilinin bulunduğu eyalet parlamentosunda Ramelow’un yanısıra, FDP’li Thomas Kemmerich ve AfD’nin aday gösterdiği Christop Kindervater hükümet başkanlığı için aday oldu. Hristiyan Birlik Partisi (CDU) ise aday göstermedi.
Yeniden başbakan olmasına kesin gözüyle bakılan Ramelow ve diğer adaylar ilk iki turda salt çoğunluğa ulaşamadı. Bunun üzerine, bazı yorumcular tarafından Adolf Hitler’in yardımcısı Josef Goebels’e benzetilen AfD şefi Höcke’nin planı devreye girdi. Üçüncü turda yapılan seçimde Höcke’nin taktiğine uyan AfD milletvekilleri kendi adayı yerine FDP’li Kemmerich’e oy verdi ve Alman siyasetinde depreme yol açtı. Berlin’de çok sayıda siyasetçi FDP’li Kemmerich’in istifa etmesini ve Thüringen’deki eyalet seçimlerinin yenilenmesini öneriyor. AfD uzmanları ve Höcke’yi yakından izleyen uzmanlar, böyle bir kararın ırkçı partinin daha da büyümesine ve Thüringen’de en güçlü parti haline dönüşmesine yol açacağını savunuyor.
