Almanya'nın başkenti Berlin'de 19 Aralık 2016’da Tunus kökenli radikal dinci Anis Amri'nin kullandığı bir kamyonun şehrin merkezindeki Noel pazarına dalması sonucu 12 insan yaşamını yitirmiş, yaklaşık 70 kişi de yaralanmıştı.
Saldırı Almanya'da terör örgütü IŞİD'in düzenlediği en büyük terör eylemi olarak kayıtlara geçerken, olay sonrası kaçabilen Amri birkaç gün sonra İtalya'da polis tarafından vurularak öldürülmüştü.
Ancak saldırının üzerinden beş yıl geçmesine rağmen, yürütülen soruşturma sürecindeki ihmaller ve Alman istihbaratına yönelik suçlamalar nedeniyle, Noel pazarı dosyası halen kapanmadı. Saldırının beşinci yıldönümüne birkaç gün kala ortaya çıkan yeni belge ve iddialar, Almanya’da büyük yankı yaratırken, Anis Amri’yi yönlendiren kişinin kim olduğu netleşti.
Alman ARD televizyon kanalında yayınlanan belgesel habere göre, IŞİD’in komuta kademesinde olduğu saptanan "Abu Bara'a al Iraqi" kod adlı Irak vatandaşı Ali Hazım Aziz, Berlin’deki saldırının organizatörü ve azmettiricisi olarak belirlendi.
Alman ve Irak istihbarat örgütlerinin eline geçen ve belgeselde yer alan kaynaklar, Ali Hazım Aziz’in Avrupa’da, Berlin’deki Noel pazarı saldırısının yanısıra, İngiltere ve Fransa’da düzenlenen ya da planlanan başka terör eylemlerinin organizasyonlarında en üst kademede yer aldığını ortaya çıkardı.
Yeni belgeler, Berlin’deki saldırıdan birkaç gün sonra Alman İstihbarat Teşkilatı (BND) ve Federal Kriminal Dairesi (BKA) adına çalışan bir muhbirin, Irak istihbaratından aldığı "Abu Bara'a al Iraqi" kod adlı bir kişinin olayla bağlantısı olduğu şeklindeki haberi yetkililere ilettiğini, ancak Alman istihbarat örgütlerinin IŞİD içinde çok sayıda teröristin kendini benzer bir kodla isimlendirdiği için, zanlının gerçek kimliğine ulaşamadığını ve bu izi sürmekten vazgeçtiğini ortaya çıkardı. Alman yetkililer o dönemde yaptıkları değerlendirmelerde, Amri'nin tek başına hareket ettiğini ve ona destek veren herhangi bir bağlantının olmadığını açıklamıştı.
Irak istihbaratından kaynaklar, 45 yaşında olduğu tahmin edilen Ali Hazım Aziz’in halen yaşadığını, ülkenin aranan teröristler listesinde yer aldığını ve bugün de IŞİD örgütünde etkin olduğunu ARD’nin konuyla ilgili belgeselini çeken gazetecilere doğrularken, Aziz’in Almanya ve diğer Avrupa’daki bağlantılarının sürdüğünü ve tehlike oluşturduğunu da gündeme getirdiler.
Daha önce ortaya çıkan belgelerde ve Alman basınında yayınlanan haberlerde, güvenlik birimlerinin Anis Amri'yi 2016’daki terör eyleminden çok daha uzun bir süre önce takibe aldıkları, ancak eylemi buna rağmen engelleyemedikleri yer almıştı. Haberlerde Anis Amri hakkında gizli görev verilen muhbirlerin raporlarına, telefon görüşmesi kayıtlarına ve internet takiplerine dayanan binlerce dosya olduğuna da işaret edilmişti.
Berlin’deki radikal İslamcı çevrelere sızan ve Fas istihbaratı adına çalışan bir ajanın Alman yetkilileri arayarak, Noel pazarı saldırısından birkaç gün önce Berlin’de bir saldırı olacağı yönünde uyardığı da 2019’da ortaya çıkmıştı.
Daha önce basında yer alan haberlerde, Alman gizli servisinin Amri’yi Almanya’ya giriş yaptığı 2015 yazından itibaren "radikal İslamcı" şüphesi statüsüne alarak takip ettiği, "silahlı eylem yapabilecek tehlikeliler" listesine alınması ve işlediği başka suçlar sonrasında hakkında çıkan karara rağmen sınır dışı edilmemesi eleştirilere neden olmuş, terör eyleminin dolaylı olarak Alman istihbaratının bilgisi dahilinde düzenlendiği iddiasını beraberinde getirmişti.
Saldırının beşinci yıldönümü öncesinde ortaya çıkan yeni belge ve iddialar sonrasında, Almanya’da iç istihbarat birimlerinin söz konusu terör saldırısındaki rolüyle ilgili tartışmaların daha da derinleşeceği tahmin ediliyor.
