İSLAMABAD — Taleban, Afganistan’ın kontrolunu yeniden ele geçirmesinden beş aydan uzun bir süre sonra, tüm devlet üniversitelerini bu haftadan itibaren yeniden açmaya başlayacaklarını açıkladı.
Yüksek Öğrenim Bakanı Abdulbaki Hakkani, videolu açıklamasında, iklimi sıcak olan Afgan vilayetlerindeki öğrencilerin Çarşamba günü derslere döneceğini, başkent Kabil’in de bulunduğu daha soğuk bölgelerdeki üniversitelerin ise 26 Şubat'ta yeniden açılacağını söyledi.
Hakkani ayrıntı vermedi ancak daha önceki açıklamalarında, devlet üniversitelerini yeniden açmadan önce şeriat veya İslam hukuku uyarınca cinsiyet ayrımcılığının uygulanacağını duyurmuştu; kız öğrenciler için başörtüsü takmanın zorunlu olacağını da söylemişti.
Üniversitelerin açılacağı açıklaması, Taleban'ın uluslararası toplumdan, tüm Afganlar’ın, özellikle de kadınların insan haklarına saygı duyması ve tüm kızların eğitim görmesine izin vermesi yönünde baskıyla karşı karşıya kalmasının ardından geldi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, haftasonu Taleban'a, insan haklarına saygı gösterme taahhütlerini yerine getirme çağrısını yineledi.
Guterres, "Afganistan'da kadınlar ve kız çocukları eğitim, istihdam ve eşit adalet haklarından bir kez daha mahrum bırakılıyor. Küresel toplumun bir parçası olmaya gerçek bir bağlılık göstermek için, Taleban her kız ve kadının sahip olduğu temel insan haklarını tanımalı ve desteklemelidir" dedi.
Taleban, Eylül ortasında, yaklaşık 150 özel üniversitede kız öğrencilerin sıkı cinsiyet ayrımına göre belirlenmiş sınıf sistemi ile derslere devam etmelerine izin vermişti.
Afgan devlet ve özel üniversiteleri, Taleban yönetimi devralmadan önce, erkek ve kadınların yan yana eğitim gördüğü ve kadınların bir kıyafet kuralına uymak zorunda olmadığı karma eğitimdi. Ancak İslamcı grubun geçen Ağustos ayında yeniden iktidara gelmesine kadar ilkokullarda ve liselerde kız ve erkek çocuklara ayrı eğitim verildi.
Hakkani Eylül ayında Kabil'de düzenlediği basın toplantısında, "Karma eğitim İslam'ın ilkeleri ve ulusal değerlerle çelişiyor ve aynı zamanda Afgan geleneklerine de aykırı" demişti.
Taleban'ın yalnızca erkeklerden oluşan hükümeti Eylül ayı başlarında erkekler için ortaokullar açarken, Afganistan'daki kızların çoğu eğitimlerine devam etmek için hala resmi izin bekliyor.
Taleban, ülkede yeni öğretim yılının başladığı Mart ayında tüm kızların sınıfa geri dönmelerine izin verileceğini taahhüt etti.
İktidardaki İslamcı grubun liderleri, mali kısıtlamaların ve eğitim kurumlarında "İslami bir ortam" bulunmamasının kadınların eğitimlerine devam etmelerine izin vermelerini engellediğini söyleyerek, kadınların eğitimine karşı olduklarını ‘’yanlış propaganda’’ şeklinde nitelendirerek defalarca reddetti. Henüz hiçbir ülke Taleban'ı Afganistan'ın meşru yönetimi olarak tanımadı.
Uluslararası kamuoyu, 1990'ların sonlarında iktidara ilk geldiklerinde kızların okula gitmelerinin ve kadınların yanında yakın bir erkek akrabası olmadan evden çıkmalarını yasaklayan İslamcı grubun, ülkeyi bu defa farklı bir şekilde yönetip yönetemeyeceğini yakından izliyor.
