Avrupa Birliği ile Türkiye arasında yaşanan gerginliklerin artması üzerine bir araya gelen AB Dışişleri Bakanları toplantısından, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de petrol arama faaliyetleri ve Libya politikası konusunda yaptırım değil uyarı ve diyalog çağrısı geldi.
AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Güven ortamının inşa edilmesi için Türkiye'nin AB çıkarlarına ve üye ülkelerin egemenliğine zarar veren tek taraflı faaliyetlerine son vermesi gerekiyor" dedi. Borrell, Türkiye-AB ilişkilerindeki gerginliği azaltmak için tüm yolların araştırılacağını söyledi. Borrell, Ayasofya’nın ibadete açılması kararının ise tekrar gözden geçirilmesini dilediklerini belirtti.
Corona virüsü salgını nedeniyle video konferans yöntemiyle toplanan AB Dışişleri Bakanları, ilk kez Brüksel’de yüz yüze görüştü. Fransa’nın talebi üzerine Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleri ve Libya politikasını da gündeme alan AB Dışişleri Bakanları, Latin Amerika’daki Corona virüsü salgınında gelinen son durum, Belgrad-Priştina Diyalog Süreci ve Çin Hükümeti’nin Hong Kong'da kabul ettiği güvenlik yasası konularını da ele aldı.
Toplantının ardından basın toplantısı düzenleyen Borell, Libya'da durumun giderek daha da kötüleştiğini ve ülkelerin BM tarafından alınan silah ambargosu kararına uymadıklarını dile getirdi. Borrell, Libya’da tek seçeneğin siyasi çözüm olduğunu yineleyerek, Berlin sürecinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
AB-Türkiye ilişkileri ise toplantının en uzun tartışılan konusu oldu. Ankara’daki temasları çerçevesinde AB’li bakanlara konuya ilişkin bir plan sunan Borrell, "Dışişleri Bakanları’na Türkiye ile gelecekteki ilişkileri belirleyecek sonuçlar içeren bir plan sundum. Ve benim sunduğum sonuçları kabul ettiler" dedi.
Kıbrıs ve Libya uyarısı
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, Fransa ve Yunanistan’ın gündeme getirdiği Doğu Akdeniz ve Libya konusunu da tartıştı. Yunanistan Türkiye’nin Kıbrıs ve Yunan toprak ve karasularını ihlal etmesi durumunda Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını istedi. Fransa ise, Akdeniz sularında iki ülke savaş gemisi arasında yaşanan gerilim ve Libya politikası ile ilgili Türkiye’ye uyarı yapılmasını istedi.
AB için Türkiye’nin önemli bir ortak olduğunu ve AB çıkarları ve değerleri çerçevesinde bu ilişkileri geliştirmek istediklerini belirten Borrell, "Türkiye ile ilişkilerimiz zorlu bir süreçten geçiyor. Bu konuda herkes hemfikir. Doğu Akdeniz ve Libya’da olanlar, AB’nin çıkarlarıyla çatışmaktadır. Ancak AB değerleri ve çıkarlarıyla uyumlu olarak Türkiye ile ilişkilerimizi geliştirmek ve güçlendirmek istiyoruz" dedi.
Borrell, "Herkesin istediği ve desteklediği güven ortamının inşa edilmesi için Türkiye'nin AB çıkarlarına ve üye ülkelerin egemenliğine zarar veren tek taraflı faaliyetlerine son vermesi gerekiyor. Diyalog ve müzakere yoluyla gerginliğin azaltılması ve uzlaşı sağlanması için yollar aramamız gerektiği konusunda mutabık kaldık" diye konuştu. Josep Borrell, Türkiye'nin faaliyetlerinin ortaya çıkardığı sonuçlara ilişkin atılması gereken adımları tartışmaya devam edeceklerini vurguladı.
AB Yönetimi’nin geçtiğimiz yıl 15 Temmuz’da bir çerçeve belge kabul ettiğini hatırlatan Borrell, "Bu bağlamda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin talebi üzerine yeni adımlar atılabilecek ve konu Ağustos ayında yeniden ele alınabilecek" dedi. Bu süre içinde diyaloğun devam edeceğini vurguladı.
Ayasofya kararına kınama
Türk Hükümeti’nin Ayasofya’nın müze statüsünden çıkarılıp, Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına ilişkin kararı da toplantıda ele alındı. Daha önce karardan büyük üzüntü duyduğunu belirten Borrell, "Dışişleri bakanları Ayasofya'nın yeniden cami olarak ibadete açılması kararını kınayarak, Türk yetkililerden kararlarını yeniden gözden geçirmelerini istedi" dedi.
