ABD ekonomisi, yeniden yükselişe geçen Corona virüsü vakalarının gölgesinde toparlanmaya çalışırken, geçen hafta 1 milyon 300 bin kişi daha işsizlik maaşı başvurusunda bulundu.
Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre ABD’de işsizlik başvurularının sayısı 17 haftadır düşerken; 11 Temmuz haftası yaşanan düşüş bir önceki haftaya göre yalnızca 10 bin kişi oldu. En fazla işsizlik maaşı başvurusu 6 milyon 900 bin kişiyle Mart ayında görülmüştü. Ancak son dört haftadır arka arkaya yaşanan ortalama 1 milyon 400 bin kişilik başvuru da ülke tarihi boyunca görülen en yüksek oranlardan biri olmayı sürdürüyor.
Bakanlık, milyonlarca çalışan işyerlerine geri dönse de toplamda 17 milyon 300 bin işçinin hala işsiz olduğunu bildirdi. Geçen dört ay içinde dönem dönem işsizlik maaşı alan işçilerin toplam sayısı 51 milyon olarak açıklandı.
Corona virüsü salgını öncesinde ülkede bir hafta içindeki en yüksek işsizlik maaşı başvurusu sayısı 695 binle 1982 yılında kaydedilmişti, ancak salgının tırmanışa geçtiği Mart ayı ortasından bu yana bu rakamın çok üzerine çıkıldı.
Hükümetin işsizlik maaşına destek olarak verdiği, haftada 600 dolarlık Corona virüsü yardımı da Temmuz ayının sonunda sona erecek. Ayrıca uzmanlar işverenlerin bir kısmının işyerlerini ya da bazı faaliyet alanlarını kalıcı olarak kapatmak zorunda kaldıklarını söylüyor.
Beyaz Saray ve Kongre, işsiz kalan işçiler için yeni bir federal yardım paketini değerlendiriyor, ancak bu konuda da Temmuz sonuna kadar bir gelişme beklenmiyor. ABD ekonomisine ek destek verilmesi olasılığı yüksek, ancak bu yardımın doğrudan vergi mükellefleri ya da işsizlere gitmesindense işyerlerine ve yerel hükümetlere gitmesi de seçenekler arasında.
Eyalet yardımının yanı sıra, haftada 200 ya da 400 dolar gibi bir öncekine oranla daha düşük miktarda federal işsizlik yardımı verilmesi de değerlendirilen olasılıklar arasında yer alıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, yeni bir ekonomik canlandırma paketi kapsamında tüm vergi mükelleflerine daha önce yapılan yardıma ek olarak 1.200 dolarlık ödeme yapılmasını destekliyor. Ancak ABD’nin toplam borcunun 26 trilyon doları bulması bazı Cumhuriyetçiler’i endişelendiriyor.
Hükümet yeni bir girişim kapsamında yüksek okul diploması gerektirmeyen mesleki eğitimler ile işsiz kalan çalışanların farklı becerilerinden faydalanmayı istiyor. Son olarak Beyaz Saray danışmanlarından Başkan Trump’ın kızı Ivanka Trump da salgın sırasında işinden olanlara ‘‘yeni bir şeyler bulun’’ önerisini getirmişti.
Trump yönetiminin yeni stratejisini eleştirenlerse artan vaka sayıları ve ekonomik resesyona bakıldığında bunun ‘‘duyarsızlık’’ ve ‘‘mevcut duruma kulak tıkamak’’ olacağını söylemişti.
Birçok şirketse küçülmeye devam ediyor. United Havayolları 95 bin çalışanının üçte birinden fazlasını işten çıkartmaya hazırlanıyor. 1818’den itibaren piyasada olan lüks erkek giyim mağazası Brooks Brothers iflas başvurusu yaptı. Bed Bath and Beyond ise 200 mağazasını kapatmaya hazırlanıyor.
3 Kasım’da seçim sandığında Demokrat rakibi Joe Biden’ın karşısına çıkmaya hazırlanan Başkan Trump ise Merkez Bankası yetkililerinden gelen, ekonomik toparlanmanın beklenenden daha uzun zaman alarak 2021’in sonuna kadar sürebileceği uyarıları karşısında umutlu konuşuyor.
Trump birkaç gün önce yaptığı bir konuşmada ‘‘Bugüne kadar gördüğümüz en büyük ekonomiyi ben yarattım. Şimdi bunu yine yaratacağız’’ demişti.
ABD’de günde ortalama 60 bin yeni Corona virüsü vakası kayıtlara geçiyor. Hastaların büyük kısmının hastaneye yatmasını gerektiren virüs hakkında Trump son olarak ‘‘yüzde 99 zararsız’’ ifadesini kullanmıştı.
Mart ve Nisan aylarında salgını daha hafif geçiren ABD’nin güney eyaletleriyse bu kez salgından en çok etkilenen bölgelerden. Sağlık uzmanları bu eyaletlerde yerel yöneticilerin ekonomileri yeniden faaliyete sokmak için acele ettikleri görüşünde. Uzmanlar gençlerin bar ve restoran gibi kamusal alanlarda yeniden sosyalleşmeye başlarken maske takmak ve başkalarıyla aralarındaki 2 metre mesafeyi korumak gibi önlemleri dikkate almamasının da salgının yeniden tırmanmasında etkili olduğu görüşünde.
Bazı eyalet valileri işyerlerini yeniden kapatmaya başladı. Goldman Sachs yatırım bankasına göre ülkenin yüzde 70’i açılma planlarını ya değiştirdi ya da erteledi.
Çalışma İstatistikleri Bürosu, Mayıs ayında yüzde 13,3 olan işsizlik oranının Haziran’da yüzde 11,1’e indiğini bildirdi. Ancak Haziran verileri yeni vakaların yükselmeye başladığı ay ortasından önce kayıtlara işlenmişti.
ABD’de 137 bin kişi Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybetti. Bu, dünyadaki diğer tüm ülkelerdeki ölü sayısından fazla. Sağlık uzmanları gelecek aylarda binlerce kişinin daha hayatını kaybedebileceği öngörüsünde bulunuyor.
