ABD’nin geçen hafta Rus enerji şirketi Gazprom’a yaptırım uygulamasını değerlendiren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kararın Türkiye’yi de etkileyeceğini ve muafiyet istediklerini söyledi.
Kabine toplantısının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Bayraktar, ABD yaptırımlarından Türkiye’nin nasıl etkilenebileceği ile ilgili, “Para ödeyemeyiz, ödeyemezsek gaz alamayız. Bizim arz güvenliği açısından gaza ihtiyacımız var. Sanayimizin gaz ihtiyacı var” dedi.
“Dışişleri Bakanlığımız görüşmeleri sürdürüyor” diyen Bayraktar, “Geçmişte İran'a yaptırım vardı ama doğalgazda muafiyet vardı biliyorsunuz. Biz de Rus doğalgazı için ABD’den böyle bir muafiyet istiyoruz” açıklamasını yaptı.
Biden yönetiminin sona etmesine bir buçuk ay kala bu adımı niye attıklarını anlayamadıklarını kaydeden Bayraktar, “Kötü tarafı bu ambargoların bir gecede kalkması zor” diye konuştu.
Bakan Bayraktar, “Türkiye’ye muafiyet verilmezse hedef Rusya değil, Türkiye demektir” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan açıklama
Konuyla ilgili VOA Türkçe'ye açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı ise görüşmeler ve muafiyet talebi ilgili sorulara doğrudan yanıt vermedi. Bakanlık sözcülüğü, "Enerji arzının güvenliğini sağlamak ve küresel ekonomiyi etkileyen fiyat şoklarını hafifletmek için dünyanın dört bir yanındaki ülkeler ve şirketlerle birlikte çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
Yazılı açıklamada,"ABD, Rusya'nın gelir elde etmesini ve Ukrayna'ya karşı savaşını desteklemek için kullandığı tedarik ve finans ağlarını bozma konusundaki kararlılığını sürdürmektedir. Rusya'nın yasadışı savaşını mümkün kılan ya da bundan kazanç sağlayanların hesap verebilirliğini tesis etmek için tüm uygun adımları atmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullanan sözcülük, daha fazla bilgi için ABD Maliye Bakanlığı'nı işaret etti.
Ocak ayında görevden ayrılmadan önce Ukrayna’ya desteği arttıran ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’ya karşı adımlarını hızlandırarak, geçen hafta Rusya’nın üçüncü büyük bankası Gazprombank ve uluslararası bağlantılı birçok Rus finans kuruluşuna bir dizi yeni yaptırım açıklamıştı.
Rus enerji şirketi Gazprom'un ortakları arasında yer aldığı Gazprombank, Rusya'nın Avrupa'ya doğalgaz ihracatında yapılan ödemeler için kullanılıyordu.
ABD Maliye Bakanlığı, Gazprombank'ın Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş için askeri ekipman satın almasına aracılık ettiğini ve Rus hükümetinin de bankayı askerlerine ödeme yapmak için kullandığını bildiriyor.
“Türk ve Rus yetkililer ABD’nin yaptırımlarını görüştü”
Reuters haber ajansına bilgi veren bir Türk yetkili de, Türk ve Rus dışişleri, ticaret ve maliye bakanlıkları ile merkez bankalarından temsilcilerin Pazartesi günü biraraya gelerek, ABD'nin hamlesini ve bunun ikili enerji ticareti üzerindeki etkisini görüştüklerini söyledi.
Görüşmeler özel olduğu için isminin açıklanmasını istemeyen yetkili, “Rus heyetiyle Türkiye'nin bu süreçte yaptırımlara maruz kalmaması için neler yapılabileceğini ve bunun etkilerinin neler olacağını görüştük” dedi.
Yetkili, Türkiye'nin Gazprombank yaptırımları açıklanmadan önce ABD'li muhataplarıyla görüşmelere başladığını, zira Washington'un genellikle önce yaptırımları açıklayıp sonra muafiyet tanıdığını da sözlerine ekledi. Yetkili, “Bu konu üzerinde çalışıyorlar” dedi.
Türkiye gaz ihtiyacının neredeyse tamamını ithal ediyor ve Rusya, boru hattı ithalatının yüzde 50'sinden fazlasını sağlayan en büyük tedarikçi konumunda.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da geçen hafta, ABD’nin Gazprombank’a yaptırım getirmesini eleştirerek, Türkiye’nin gaz ithalatının yüzde 40’ını Gazprom üstünden yaptığını ancak bunun ABD’nin umurunda olmadığını söylemişti.
Türkiye’ye gaz ihracatı 2025’te ne olacak?
Öte yandan Gazprom'un 2025 yılı için iç planlamalarında 31 Aralık'tan sonra Ukrayna üzerinden Avrupa'ya daha fazla gaz akışı olmayacağı varsayımı ile hareket ettiği bildiriliyor.
Reuters’ın, henüz onaylanmamış planlar hakkında bilgi sahibi bir kaynağı, Gazprom'un eski Sovyet ülkeleri hariç Avrupa ve Türkiye için kullandığı terim olan "uzak ülkelere" Rus gazı ihracatının, Ukrayna güzergahının sona ermesi nedeniyle bu yıl beklenen 49 milyar metreküpten 2025'te beşte bir oranında azalarak 39 milyar metreküpün biraz altına düşmesinin beklendiğini söyledi.
Bu rakam TürkAkım ve Mavi Akım boru hatları üzerinden Türkiye'ye yapılan sevkiyatı kapsıyor ve gelecek yıl Sibirya’nın Gücü boru hattı üzerinden 38 milyar metreküpe ulaşması beklenen Çin'e yapılan ihracatı kapsamıyor.
Kaynağa göre Rusya'nın Türkiye'ye yönelik gaz ihracatının düşmesi beklenmiyor. Gazprom yorum talebine yanıt vermedi.
Reuters haber ajansından yararlanılmıştır.
Forum