ABD Merkez Bankası (FED), Çarşamba günü gösterge faiz oranını yarım puan düşürdü. Böylelikle FED, enflasyonu kontrol altına almaya yardımcı olan ancak Amerikalı tüketiciler için borçlanma maliyetini arttıran, iki yıldan uzun zamandır sürdürdüğü yüksek faiz oranı politikasında önemli bir değişime gitti.
Dört yıldan uzun süre sonra gelen ilk faiz indirimi, FED’in dikkatini yavaşlama belirtileri gösteren istihdam piyasasını desteklemeye çevirdiğini gösteriyor.
Başkanlık seçimlerinden sadece haftalar önce gelen FED'in bu hamlesi, Amerikalılar’ın sandık başına gitmeye hazırlandığı bu dönemde ekonomik durumu karmaşık hale getirme potansiyeline de sahip.
Son 40 yılın en kötü enflasyon trendi ile mücadele eden FED, 14 ay boyunca yüzde 5,3 ile 20 yılın en yüksek seviyesinde tuttuğu temel faiz oranını, böylelikle yaklaşık yüzde 4,8'e düşürmüş oldu.
Enflasyon, 2022 ortasındaki yüzde 9,1'lik zirve seviyesinden Ağustos ayında son üç yılın en düşük seviyesi olan yüzde 2,5'e geriledi. Bu oran, FED'in yüzde 2'lik hedefine yakın.
FED Başkanı Jerome Powell, düzenlediği basın toplantısında, “Bu karar, politika duruşumuzun uygun bir şekilde yeniden düzenlenmesiyle, ılımlı büyüme ve enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2'ye inmesi bağlamında, işgücü piyasasındaki dayanıklılığın korunabileceğine dair artan güvenimizi yansıtıyor” dedi.
FED yetkiileri ayrıca bu yılın son iki toplantısının yapılacağı Kasım ve Aralık aylarında, ana faiz oranını yarım puan daha düşürmeyi beklediklerinin sinyalini verdi. Buna ilave olarak 2025'te dört, 2026'daysa iki faiz indirimi daha öngörülüyor.
FED’den yapılan açıklamada enflasyona karşı zafer ilan etmeye daha önce hiç olmadığı kadar yaklaşıldığı belirtildi ve “Enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2'ye doğru ilerlediği konusunda bankanın daha fazla güven kazandığı” kaydedildi.
Yüksek fiyatlar hala sıkıntı yaratıyor
Merkez Bankası artık enflasyonun büyük ölçüde üstesinden gelindiğine inansa da çok sayıda Amerikalı market, benzin, kira ve diğer ihtiyaç kalemlerinin hala yüksek olan fiyatlarından rahatsız.
Eski Başkan Donald Trump, Biden-Harris yönetimini enflasyon artışını tetiklemekle suçluyor. Başkan Yardımcısı Kamala Harris ise Trump'ın tüm ithal ürünlere gümrük vergisi getirme vaadinin tüketiciler için fiyatları daha da yükselteceğini iddia ediyor.
FED'in faiz indirimlerinin zaman içinde konut kredisi (mortgage), otomobil kredileri ve kredi kartları için borçlanma maliyetlerini düşürmesi, Amerikalılar’ın mali durumlarını iyileştirmesi ve daha fazla harcama ve büyümeyi desteklemesi bekleniyor.
Ev sahipleri konut kredisi borçlarını daha düşük faiz oranlarıyla yeniden finanse edebilecek, aylık ödemelerden tasarruf edebilecek ve hatta kredi kartı borçlarını daha düşük maliyetli kişisel kredilere veya ipotekli konut kredilerine kaydırabilecek.
İşletmeler de daha fazla borçlanabilecek ve yatırım yapabilecek.
Devlet destekli konut finansmanı firması Freddie Mac'e göre, ortalama konut kredisi oranları şimdiden 18 ayın en düşük seviyesi olan yüzde 6,2'ye gerileyerek, kredileri yeniden yapılandırma taleplerinde sıçramaya neden oldu.
FED yetkilileri, güncelledikleri tahminlere göre, enflasyonda üç ay öncesine göre daha hızlı bir düşüş ve aynı zamanda daha yüksek bir işsizlik öngörüyor.
Enflasyon seviyesinin mevcut yüzde 2,5’tan yılsonunda yüzde 2,3'e, 2025 sonunda ise yüzde 2,1'e düşeceği tahmin ediliyor.
FED, işsizlik oranının ise bu yıl daha da yükselerek yüzde 4,2'den yüzde 4,4'e çıkmasını ve 2025 yılı sonuna kadar bu seviyede kalmasını bekliyor. Bu oran, bu yılın sonu için yüzde 4 ve 2025 için yüzde 4,2 olan önceki tahminlerin üzerinde.
FED'in bir sonraki politika toplantısı, 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerinden hemen sonra, 6-7 Kasım'da yapılacak. FED’in seçime az zaman kala indirime gitmesi, faizleri düşürmenin siyasi müdahale anlamına geldiğini savunan Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump'ın saldırılarına maruz kalma riski taşıyor.
Ancak haber sitesi Politico'ya göre Senato’daki bazı önemli Cumhuriyetçiler bile FED'in bu hafta faiz indirimine gitmesini desteklediklerini ifade etti.
Merkez Bankası yetkilileri 2022 ve 2023 yıllarında faiz oranlarını 11 kez yükselterek yüksek enflasyonla mücadele etti.
Ücret artışı o zamandan bu yana yavaşlayarak potansiyel bir enflasyonist baskı kaynağını ortadan kaldırdı.
Petrol ve doğalgaz fiyatlarının da düşmesi, enflasyonun önümüzdeki aylarda soğumaya devam edeceğinin bir işareti olarak görülüyor.
Tüketiciler de yüksek fiyatlara tepki göstererek Target gibi perakende devlerini ve McDonald's gibi zincirleri indirim yapmaya zorluyor.
FED'in 50 baz puanlık faiz indirimi kararı, 2005'ten bu yana ilk kez yönetim kurulunda bir üyenin muhalefetiyle karşılaştı.
Geçmişte enflasyonun tam olarak üstesinden gelinemediğine ilişkin endişelerini dile getiren FED yönetim kurulu üyesi Michelle Bowman, 25 baz puanlık bir faiz indirimini tercih edeceğini söyledi.
Bowman’ın düştüğü şerh, FED Başkanı Powell’ın kritik bir aşamada faiz indirimi konusunda tam bir uzlaşma elde edemediği anlamına geliyor.
FED'in diğer 11 üyesinin tamamı oylarını, politika faizinin yarım puan düşürülmesi yönünde kullandı.
Forum