Laura Purdy, Ukrayna'nın mücadelesinde ön saflarda yer alan Amerikalı doktor. Purdy’nin silahı, ABD’nin Tennessee eyaletindeki muayenehanesinde bir bilgisayar ekranı.
2016 yılına kadar ABD ordusunun sağlık birimlerinde dünyanın dört bir yanındaki sivillere hizmet vermiş bir cerrah olan Purdy, "Ukrayna'daki bazı büyük şehirlerden konuştuğum hastalar hava saldırısı sirenleri veya açık deniz saldırıları nedeniyle evlerini terk etmekten korkuyorlar. Bir doktorla görüşmeye ihtiyaçları var; ancak bunu yapmak için dışarı çıkmaya korkuyorlar" diyor.
Doktor Purdy, tıp diplomasını Maryland eyaletinin Bethesda kentindeki Üniformalı Hizmetler Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nden almış. Şimdi, milyarder Elon Musk'ın özel şirketi SpaceX’e ait yaklaşık 2.000 uydudan oluşan internet sistemi Starlink sayesinde, Rus saldırısı altındaki Kiev ve diğer şehirlerdeki hastalara bakıyor.
BM İnsan Hakları Ofisi'ne göre Rusya’nın Ukrayna'yı işgal ettiği 24 Şubat'tan 30 Mart’a kadar geçen sürede 1189 Ukraynalı öldü ve bin 901 kişi yaralandı.
Amerikalı doktorlar, pandemi sırasında geliştirilen bir uygulama olan telemuayene yoluyla, çatışmalarda yaralanan veya kaosun ortasında kronik hastalıklarla mücadele eden Ukraynalı askerlere, sivillere ve mültecilere çok ihtiyaç duydukları tavsiyeleri sağlamak için harekete geçti.
Laura Purdy, merkezi Silikon Vadisi'nde bulunan 10 yıllık telesağlık platformu Aimee'ye katılan birçok doktordan sadece biri. Uluslararası Uzay İstasyonu ve SpaceX için telemuayene sistemlerini kuran Aimee'nin kadrosu, kendilerini "fark yaratmak isteyen inekler" olarak tanımlıyor ve şu anda Ukraynalılar’a ücretsiz hizmet vermek için Ukrayna Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalışıyor.
Doktor Purdy, Aimee uygulamasını kullanarak hastaların güvenli bir yerde saklanırken, Amerikalı bir doktordan tavsiye ve tedavi önerileri alabileceğini anlatıyor.
Aimee'yi kuran telesağlık şirketi VSee'nin kurucusu ve CEO'su Milton Chen, Ukrayna'da 7/24 telebakım sağlamak için "birkaç bin" doktor ve "birkaç yüz" çevirmenin platforma katıldığını söyledi. Doktorlar, doğum öncesi bakım, kronik hastalık yönetimi ve akıl sağlığı gibi temel hizmetlerin yanısıra savaşta yaralanmalarla ilgili de yardım sunuyor.
Chen, videolu açıklamasında, "Uzaktan ultrason yapılabilir, birinin kalp ve akciğerlerini dinlemek için dijital bir stetoskopa bağlanılabilir. Tüm bu tıbbi sinyaller doktorlara canlı olarak aktarılıyor. Yani hastaya fiziksel olarak dokunmasalar da doktor, hasta hakkında bilgi edinebilir ve oldukça iyi bir sonuç alabilir" dedi.
Purdy, telemuayene aracılığıyla, tüm günlük ihtiyaçları için ailesine güvenen ve yasal olarak kör kabul edilen bir adamı tedavi etti. Purdy,h astanın Ukrayna'da yaptırdığı testleri yorumlaması için bir göz doktorundan ücretsiz konsültasyon ayarlamasına yardımcı oldu.
VOA Çince Servisi’nin konuştuğu Doktor Purdy, "Bu muayene, aktif olarak saldırı altında olan bir şehirde yapıldı ve sığındığı güvenli ortamda kalan hastaya tavsiye ve destek verebildik" dedi.
İlaç eksikliğinin ise Ukrayna'daki hastalar için en büyük sorunlardan biri olduğuna dikkat çeken Purdy, "Eczanelerin ilaçları bitti ya da kapandılar. Bu yüzden çoğu zaman tıbbi tavsiyelerde bulunabileceğimiz hastalar bulsak da yaşadıkları durumu tedavi etmek için ihtiyaç duydukları ilaçlara erişemeyebiliyorlar" diye konuştu.
Uzaktan hizmet veren doktorlar, şeker hastalarının ihtiyaç duyduğu insüline erişememe sorununu çözemese de çok ihtiyaç duyulan başka yardımları sağlayabilirler.
2017 yılında Libya'da faaliyet göstermek üzere kurulan bir telesağlık platformu olan Speetar'ın kurucusu ve CEO'su Dr. Mohamed Aburawi, Forbes dergisine, "Her gün bir çatışma oluyor, durum kötüleşiyor ve telesağlık, ihtiyaç duyan topluluklara ve halklara bakım, yardım ve istikrar sağlıyor. Uzun süreli çatışmalardaki kendi deneyimimiz, telesağlığın mülteciler, göçmenler ve ülke içinde yerinden edilmiş nüfuslar için bakımın sürekliliğini nasıl sağladığını gösteriyor" açıklamasında bulundu.
Tıbbi geçmişi olmayan kişileri 2015'ten beri eğiten Amerikan Cerrahi Derneği’nin direktörü Patricia Turner, teletıbbın hastalara da yaralanmalardan kaynaklanan kanamayı nasıl durduracaklarını öğretmeyi kapsayabileceğine ve bunun savaş bölgelerindekiler için önemli olduğuna dikkat çekti. Amerikan Cerrahi Derneği, bu eğitimi Beyaz Saray'ın başlattığı “Stop The Bleed’’ (Kanamayı Durdur) girişimi aracılığıyla veriyor.
Turner, VOA Çince Servisi’ne verdiği demeçte, "Kanadığınız zaman, aslında beş dakika gibi kısa bir sürede ölebilirsiniz. Bu nedenle kanamayı durdurmak, bir hayat kurtarmaya yardımcı olabilir" dedi.
ABD’nin Boston şehrindeki Brigham ve Kadın Hastanesi’nde çalışan ve Ukrayna ile aile bağları olan iki doktor teletıbba yöneldi ve Ukraynalılar için bir eğitim videosu hazırladı.
Boston Globe gazetesine göre, Ukraynalı Doktor Nelya Melnitçuk video fikrini ortaya attı ve Ukrayna kökenli Dr. Eric Goralnik, hastane ile Stop the Bleed girişimi arasında işbirliğinin kurulmasına yardımcı oldu.
Patricia Turner, eğitim kursunun birkaç saat içinde tamamlanabileceğini ve sağlık çalışanlarının ve halkın kanamayı etkili bir şekilde nasıl durduracağını öğrenmesine yardımcı olabileceğini söyledi.
Her gün 100'den fazla kişiye eğitim verildiğini kaydeden Turner, "Eğitimi videolu yapıyoruz ki YouTube'da izleyebilinsin. Ayrıca soruları yanıtlayabilmemiz canlı yayında da eğitim veriyoruz" diye konuştu.
