ABD, İran’ın Irak’ta ABD askerlerinin bulunduğu üslere füze saldırıları düzenlemesinin ardından Tahran’a karşı yeni yaptırımlar getirdi.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Maliye Bakanı Steven Mnuchin Beyaz Saray’da düzenledikleri basın toplantısında yaptırımları açıkladı. İki bakan, yeni yaptırımların 8 üst düzey İranlı yetkilinin yanı sıra çelik ve diğer sektörlerden şirketleri hedef alacağını belirtti.
"Milyarlarca dolarlık destek kesilecek"
Pompeo, sözkonusu 8 kişinin Salı günkü füze saldırısı ve protestoculara karşı sert tedbirler de dahil olmak üzere Ortadoğu’da “istikrar bozucu” faaliyetlere karıştığını söyledi.
Mnuchin, Başkan Donald Trump’ın, İran’ın tekstil, inşaat, imalat ya da madencilik sektörlerinde rolü bulunanlara yaptırımlar getirecek bir kararname yayınlayacağını kaydetti. Çelik ve demir sektörlerine de ayrı yaptırımların getirileceği ifade edildi. Bu açıklamanın ardından da Trump'ın kararnamesi yayınlandı.
Maliye Bakanı Mnuchin, “Bu tedbirlerin neticesinde İran rejimine milyarlarca dolarlık desteği keseceğiz” dedi.
ABD Maliye Bakanlığı’nın yazılı açıklamasında da İranlı 17 metal üreticisi ve maden şirketi, merkezi Çin ve Seyşeller’de olan üç şirket ağı ve İran metalini taşımak için kullanılan bir gemiye yaptırımlar getirildiği bildirildi.
Hali hazırdaki yaptırımlar ekonomiye ciddi darbe vurdu
Açıklamaya göre yaptırım listesinde, İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Şamkani ve Besiç Komutanı Tuğgeneral Golamrıza Süleymani de bulunuyor.
Mnuchin, Washington'ın ihtiyaç duyduğu takdirde ilave yaptırımlar getireceğini kaydetti. Maliye Bakanı, "İran terör faaliyetlerini durdurana ve nükleer silah asla edinmeyeceği sözünü verene kadar ekonomik yaptırımlar uygulamaya devam edeceğiz" dedi.
ABD yönetimi 2015 nükleer anlaşmasında gevşetilen Amerikan yaptırımlarının tamamını zaten geri yürürlüğe sokmuştu. Yaptırımlar İran’da ciddi boyutta ekonomik sıkıntılara yol açmış durumda. Ülkenin petrol ihracatı da rekor seviyelere geriledi.
İran, ABD’nin geçen hafta İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü’nün komutanı Kasım Süleymani’yi hava operasyonuyla öldürmesine yanıt olarak bu hafta içinde Irak’taki üsleri balistik füzelerle vurmuştu.
İran Irak’taki iki üsse bir düzinenin üzerinde füze fırlatmış, herhangi bir can kaybı yaşanmamıştı.
“ABD büyükelçilikleri de hedefteydi”
Basın toplantısında Pompeo, ABD yönetiminin İranlı general Kasım Süleymani’ye operasyonun gerekçesi olarak gösterdiği “yakın tehdit” unsuruna ilişkin de soruları yanıtladı. Özellikle Demokratlar, Trump yönetimini “Süleymani Amerikan hedeflerine karşı yakın zamanda bir saldırı planlıyordu” gerekçesine ilişkin somut bir delil ortaya atmamak ve Kongre’ye danışmadan böylesi bir riskli operasyonu düzenlemekle eleştiriyor.
Pompeo, Süleymani’nin saldırı planları yaptığı konusunda, “Bu olacaktı ve Amerikalılar’ın hayatı risk altındaydı” dedi. ABD Dışişleri Bakanı, “Elimizde İran’dan ABD büyükelçiliklerine yönelik de dahil olmak üzere yakın zamanlı bir tehdide ilişkin somut bilgi vardı” mesajını verdi.
Pompeo, İran’ın Irak’taki üslere saldırılarında kasten can kaybına yol açmaktan kaçındığı iddialarına da yanıt verdi. Amerikalı bakan, “İran’ın saldırıda Amerikan askerlerini öldürmeye tam niyetli olduğundan şüphe yoktu” dedi.
“Uçağı muhtemelen İran füzesi düşürdü”
İran’ın Irak’taki üslere füzeler fırlattığı gün Tahran’dan kalkan bir Ukrayna havayolları uçağı kalkıştan hemen sonra düşmüş, uçaktaki 176 kişinin tamamı hayatını kaybetmişti. Amerikalı, Kanadalı ve İngiliz yetkililere göre uçak büyük ihtimalle bir İran füzesi tarafından düşürüldü. Yetkililer, bunun kasıtlı yapılmamış olabileceğini ifade ediyor.
