ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan, Çinli yetkililerle ilk temas öncesinde, Pekin’in Hong Kong’da seçim sistemini değiştirme adımına kınama geldi. Sözcü, Pekin’le zorlu görüşmelerin olmasını beklediklerini söyledi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price düzenlediği günlük basın toplantısında Çin’in Hong Kong’un seçim sistemini değiştirme adımını “demokrasiye yönelik bir saldırı” olarak niteledi.
Sözcü Price, “Çin Ulusal Halk Kongresi tarafından bugün onaylanan değişiklikler, siyasete katılımı sınırlayan, demokratik temsili azaltan ve siyasi tartışmayı körükleyen bir adımdır ve Hong Kong’un özerkliğine, özgürlüklerine ve demokratik sürecine yönelik doğrudan bir saldırıdır” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün bu açıklaması, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın 18 Mart’ta Çinli yetkililerle Alaska’da yapacağı görüşme öncesine rastladı.
Çin Parlamentosu, Hong Kong’un seçim sisteminin değiştirilmesine yönelik karar tasarısını Perşembe günü onayladı. Hong Kong’un kurumlarında demokratik temsili azaltması beklenen plan, Pekin’e sadık siyasetçilerin göreve getirilmesinin de önünü açıyor.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, gelecek hafta Çin’le yapılacak görüşmelerde Pekin’in attığı adımların ABD’nin değerlerine karşı olduğunu açıkça söyleyeceğini belirtti.
“Pekin’in ciddiyetini göstermesini bekliyoruz”
Hong Kong, Çin’in Şincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Müslümanlara’a yönelik muamelesi, Tayvan konusundaki duruşu ve Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki adımları gibi sorunlu konu başlıklarını sıralayan sözcü, “Zor görüşmelerin olmasını bekliyorum. Görüş ayrılığı yaşadığımız konularda sözümüzü sakınmayacağız” dedi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, iklim değişikliği gibi ABD’nin çıkarına olabilecek konularda Çin’le işbirliği imkanlarına da bakacaklarını söyledi.
Ned Price, “Sırf görüşmüş olmak için görüşme yapmayacağız. Pekin’in ciddiyetini ve kendisinin dile getirdiği ikili ilişkilerin tonunu değiştirme arzusunu hayata geçirmeyi amaçladığını göstermesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Çinli yetkililerle görüşme 18 Mart’ta
18 Mart’ta yapılacak olan görüşmeler ABD ve Çin arasında Biden yönetiminde yapılan ilk temas olacak.
Çin Başbakanı Li Keqiang Perşembe günü yaptığı açıklamada, iki ülkenin ortak çıkarları ve işbirliği alanları olduğunu belirtti; ilişkilerin iki ülkenin birbirlerinin temel çıkarlarına saygı göstererek, her iki tarafın da kazandığı bir işbirliği çerçevesinde ve içişlerine müdahale olmadan sağlıklı bir şekilde gelişmesini umduğunu kaydetti.
Suudi Arabistan ve S-400 sorusu
ABD Dışişleri’nin günlük basın toplantısında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Körfez ziyareti ile Suudi Arabistan’ın Moskova’dan S-400 füze savunma sistemi satın alma olasılığı da gündeme geldi.
Soruya ABD’nin S-400 konusundaki duruşunu hatırlatan genel bir yanıt vermeyi tercih eden Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, “Bu konu özelinde bir yorum yapmayacağım. Ancak özellikle NATO bağlamı olmak üzere diğer bağlamlarda S-400 konusundaki duruşumuz net ve aynı” ifadelerini kullandı.
”Esat meşruiyetini yeniden tesis edecek bir şey yapmadı”
Basın toplantısında iç savaşta on yılı geride bırakan Suriye de gündeme geldi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat’ın meşruiyetini yeniden tesis edecek bir şey yapmadığını belirterek, ABD’nin Esat hükümetiyle ilişkileri yakın zamanda normalleştirmesinin söz konusu olmadığını söyledi.
“Hiçbir ülkeye açık çek yok”
Basın toplantısında Ned Price’a, Mısır’daki El Sisi hükümetinin insan hakları ihlalleri yapması sebebiyle, ABD’nin bu ülkeye her yıl yaptığı 1,3 milyar dolarlık askeri yardımı askıya alıp-almayacağı da soruldu.
Soruyu soran gazeteci, ABD Başkanı Joe Biden’ın henüz başkan adayıyken Twitter’dan paylaştığı “Trump’ın en sevdiği diktatöre artık açık çek verilmeyeceği” yönündeki mesajını hatırlattı.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, “İster yakın bir güvenlik ortağı olsun ister rakip ya da hasım ülke, hiçbir ülke için açık çek verilmeyeceği kesinlikle doğru. ABD, değerlerini ve ilkelerini hiçbir ilişkide kapıda bırakmayacak. Başkan adayı Biden, Başkan Biden, Dışişleri Bakanı Blinken bunu net şekilde ifade etti” dedi.
“ABD’nin çıkar ve değerleri birbirinden bağımsız değil”
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, “Mısır’ın bölgedeki çıkarlarımızın teşvik edilmesi, Süveyş Kanalı’nın korunması aracılığıyla bölgesel güvenlik ve istikrarın sağlanmasında, terörle mücadelede işbirliğinde, Ortadoğu barışının teşvik edilmesi konusundaki liderlikte önemli rol oynadığı doğru. Dışişleri Bakanı Blinken’ın Mısır Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede bu konuların bazılarını tartışma imkanı oldu. Biz de insan haklarını ve değerlerimizi gündeme getirdik. Bunlar birbirinden ayrı değil, birbiriyle ilgili konular” diye konuştu.
Price, “Değerlerimizi ve insan haklarını savunmazsak, çıkarlarımızı savunamayız. Her ikisini de yapabileceğimizi görüyoruz. Mısır’da sivil toplum ve ifade özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalar dahil olmak üzere insan hakları konusunda endişelerimizin olduğunu söyledik. Bunlar Mısır’ın istikrarına zarar veriyor. Bu konuları gündeme getirmekten kaçınmayacağız” dedi.
Hassas silah satışı ve transferlerinin hem ABD’nin çıkarlarıyla hem de değerleriyle uyumlu olmasının sağlanması için kurumlar arası süreçlerin yürütüldüğünü belirten Ned Price, “Bir yandan çıkarlarımızı gözetirken diğer yandan da değerlerimizi savunabiliriz. Bu nedenle hem Mısır bağlamında hem de başka bağlamlarda duruşumuz bu olacak” ifadelerini kullandı.
