LONDRA —
İran’da hızlı işleyen bir kaçakçılık faaliyeti var. Gençlerden oluşan ve İran ile Hürmüz Boğazı’nın karşısındaki Umman arasında gidip gelen bir kaçakçı ordusu bir sürü malı gümrüksüz ülkeye sokuyor.
Ancak kaçakçılar para birimi Riyal’in değer kaybetmesi sonucu İranlılar’ın artık kaçak mal satın alamadığını söylüyor.
“Paranın değeri çok düştü. Halk gerçekten çok sıkıntı çekiyor. Hükümet herkese ve herşeye zarar veriyor.”
Avrupa Birliği bakanları İran’a karşı yaptırımları genişletti ve 30’u aşkın İran şirketini hedef listesine aldı. İran nükleer programının sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor ve atom bombası yapmaya çalıştığı iddiasını reddediyor.
Batılı yetkililer, yaptırımların İran’a baskı yapmak ve askeri çatışmayı durdurmak için en iyi yöntem olduğunu savunuyor. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de buna inanıyor.
“Baskıyı arttırmak ve görüşmeleri daha özlü yapmak için ticaret, bankacılık, ulaşım ve enerji alanlarında yeni bir yaptırım paketi oluşturma kararı aldık. Buna ek olarak İran’ın yaptırımlardan kaçınmasına son verecek önlemler uygulayacağız.”
İran’ın hem yasal hem de kayıtdışı ekonomisi sıkıntı içinde. Para biriminin değer kaybetmesi Tahran’da protesto gösterilerine yol açtı. İran Avrupa Birliği yaptırımlarını “insanlıkdışı” olarak niteledi ve sonuç vermeyeceğini savundu. Jamie İngram, Küresel Bakış adlı araştırma kurumunda uzman.
“Bu durum İranlılar’ın cebine büyük darbe indiriyor. İthalatın kısıtlanması gıda sıkıntısına yol açıyor. Özellikle Ramazan’da tavuk sıkıntısı yaşandı. Sıradan İranlılar bundan çok etkilendi. Bu tür mal darlığının giderek arttığını görüyoruz.”
Uzmanlar İran’ın petrol sektörünü hedef alan yaptırımların ekonomiye ağır darbe vurduğunu ve ülkenin yeni pazar bulmada zorlandığını söylüyor.
İran Enerji Bakanı Macit Namcu, geçenlerde Yeni Delhi’yi ziyaret etti ve Hint şirketlerini İran’a yatırım yapmaya çağırdı.
“Hindistan bundan yarar sağlayacak, özel sektörüne yeni pazar yaratacaktır. Özel şirketlere iyi fiyatlar vereceğiz.”
Bazı uzmanlar yaptırımların İran’ın nükleer programını durduramadığı ve halka zarar verdiği görüşünde. Jamie İngram bu uzmanlardan biri.
“İktidardaki mollalar, hükümet ve halk arasındaki sosyal pazarlığın büyük bölümü kamu hizmetlerine dayanıyor. Bu hizmetlerin çöküşü hükümeti çok zor durumda bırakıyor ve üzerindeki baskı giderek artıyor.”
Diplomatik alanda büyük bir gelişme beklemeyen uzmanlar son Avrupa Birliği yaptırımlarının İran ekonomisi üzerindeki baskıyı daha da arttıracağını söylüyor.
Ancak kaçakçılar para birimi Riyal’in değer kaybetmesi sonucu İranlılar’ın artık kaçak mal satın alamadığını söylüyor.
“Paranın değeri çok düştü. Halk gerçekten çok sıkıntı çekiyor. Hükümet herkese ve herşeye zarar veriyor.”
Avrupa Birliği bakanları İran’a karşı yaptırımları genişletti ve 30’u aşkın İran şirketini hedef listesine aldı. İran nükleer programının sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor ve atom bombası yapmaya çalıştığı iddiasını reddediyor.
Batılı yetkililer, yaptırımların İran’a baskı yapmak ve askeri çatışmayı durdurmak için en iyi yöntem olduğunu savunuyor. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de buna inanıyor.
“Baskıyı arttırmak ve görüşmeleri daha özlü yapmak için ticaret, bankacılık, ulaşım ve enerji alanlarında yeni bir yaptırım paketi oluşturma kararı aldık. Buna ek olarak İran’ın yaptırımlardan kaçınmasına son verecek önlemler uygulayacağız.”
İran’ın hem yasal hem de kayıtdışı ekonomisi sıkıntı içinde. Para biriminin değer kaybetmesi Tahran’da protesto gösterilerine yol açtı. İran Avrupa Birliği yaptırımlarını “insanlıkdışı” olarak niteledi ve sonuç vermeyeceğini savundu. Jamie İngram, Küresel Bakış adlı araştırma kurumunda uzman.
“Bu durum İranlılar’ın cebine büyük darbe indiriyor. İthalatın kısıtlanması gıda sıkıntısına yol açıyor. Özellikle Ramazan’da tavuk sıkıntısı yaşandı. Sıradan İranlılar bundan çok etkilendi. Bu tür mal darlığının giderek arttığını görüyoruz.”
Uzmanlar İran’ın petrol sektörünü hedef alan yaptırımların ekonomiye ağır darbe vurduğunu ve ülkenin yeni pazar bulmada zorlandığını söylüyor.
İran Enerji Bakanı Macit Namcu, geçenlerde Yeni Delhi’yi ziyaret etti ve Hint şirketlerini İran’a yatırım yapmaya çağırdı.
“Hindistan bundan yarar sağlayacak, özel sektörüne yeni pazar yaratacaktır. Özel şirketlere iyi fiyatlar vereceğiz.”
Bazı uzmanlar yaptırımların İran’ın nükleer programını durduramadığı ve halka zarar verdiği görüşünde. Jamie İngram bu uzmanlardan biri.
“İktidardaki mollalar, hükümet ve halk arasındaki sosyal pazarlığın büyük bölümü kamu hizmetlerine dayanıyor. Bu hizmetlerin çöküşü hükümeti çok zor durumda bırakıyor ve üzerindeki baskı giderek artıyor.”
Diplomatik alanda büyük bir gelişme beklemeyen uzmanlar son Avrupa Birliği yaptırımlarının İran ekonomisi üzerindeki baskıyı daha da arttıracağını söylüyor.
