Türkiye’nin müzakere sürecinin sorunsuz devamını sağlayabilmek amacıyla attığı sürpriz adım Brüksel’i kelimenin tam anlamıyla karıştırdı.
Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki görüş ayrılıklarını derinleştiren öneri, temel olarak Türkiye’nin bir limanını geçici bir süre için ve şartsız olarak Rum bandıralı gemilere açmasını öngörüyor.
İçeriği konusunda net ve doyurucu açıklama yapılmayan öneri hakkındaki ilk bilgiler Ankara’nın, Ek Protokol’den kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla bir limanını, bir yıllığına şartsız bir şekilde Rumlara açmayı kabul ettiği yönünde . Bir havalimanının Rum uçaklarına açılması karşılığında ise Ercan Havalimanı’nın uluslararası uçuşlara açılması talep ediliyor. Türkiye’nin diğer beklentilerini ise 2007’de Birleşmiş Milletler’in kapsamlı bir çözüm için devreye girmesi ve Avrupa Birliği’nin bu bir yıllık süre içinde Kıbrıs Türk toplumuna yönelik izolasyonların kaldırılması için adım atması oluşturuyor.
Dönem Başkanı Finlandiya’nın Dışişleri Bakanı Erkki Tuomioja, yaptığı açıklamada Türkiye’nin “bir ana limanını geçici olarak Rum gemilerine açma eğiliminde olduğunu” konfirme etti. Tuomioja açıklamasında Türkiye’nin inisiyatifini, “Ankara Protokolü’nün tam olarak uygulanması doğrultusunda olumlu bir adım” olarak niteledi. Finlandiya, önerinin netleştirilmesine ihtiyaç olduğu görüşünde. Tuomioja, Türkiye’nin bu tür şartsız bir girişime hazır olmasının Konsey’de gerçekleştirilen Türkiye’nin katılım müzakerelerinin devamıyla ilgili tartışmaları olumlu yönde etkileyebileceğini söyledi. Komisyon’dan yapılan açıklamalarda da öneri olumlu bir adım olarak değerlendirilirken “içerik ve bilgi eksikliği” öne çıkarıldı. Komisyon da tıpkı Finlandiya gibi Ankara’nın önerisini netleştirmesi gerektiğini açıkladı.
Öneri, dün ilk kez AB daimi temsilcilerinden oluşan COREPER tarafından ele alındı. İngiltere, İspanya, İtalya ve İsevç öneriye destek verirken Rum Kesimi ve Yunanistan’ın ilk açıklamaları bu önerinin kabul edilemeyeceği yönünde oldu. Öneri, üst düzeyde siyasi bir cevap gerektirdiğinden üye ülkeler başkentlerine danışmak istediler. Bunun üzerine COREPER’deki Türkiye tartışması ertelendi.
Türkiye’nin önerisi cuma günü bir kez daha Avrupa Birliği daimi temsilcileri tarafından masaya yatıracaklar. Ancak şu andaki sinyaller Türkiye’nin önerisiyle ilgili olarak büyükelçiler düzeyinde bir karar alınmasının çok zor olduğunu gösteriyor. Konunun 11 Aralık’taki Avrupa Birliği dışişleri bakanları toplantısında ve daha da büyük ihtimalle 14-15 Aralık’taki zirvede sonuca bağlanma ihtimali giderek yükseliyor.
