İngiltere, Avrupa Birliği'ni, Kıbrıs Rum yönetimini tanımasa bile Türkiye ile üyelik görüşmelerini 3 Ekim’de mutlaka başlatmaya çağırdı.
Dışişleri Bakanı Jack Straw, Türkiye’nin kıtayla olan tarihi bağları ve ekonomik potansiyeli nedeniyle, Avrupa Birliğine katılması gerektiğini savundu. Londra’da yaptığı konuşmada Türkiye’nin üyeliği konusunun, Avrupa’nın çıkarları açısından büyük önem taşıdığını belirten Straw şöyle dedi:
"Bu çıkarların ne olduğu konusunda son derece açık olmamız gerekiyor. Hepimizin Türkiye’nin modernleşmesi ve reformları gerçekleştirmesinde çıkarı var. Eğer yanlış kararlar alırsak, kendimizi bir krizin içinde buluruz."
Türkiye’nin Avrupa Birliği'ne katılma girişimine, Ankara’nın Kıbrıs Rus hükümetini tanımayı reddetmesi gölge düşürdü. Türkiye geçen Temmuz’da Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasını genişleten ek protokolü imzalamasına rağmen, liman ve hava alanlarını Kıbrıs Rum uçak ve gemilerine kapalı tutmaya devam edeceğini açıkladı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, bunun çözümü güç bir konu olduğunu ve Eylül sonunda Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının olağanüstü toplanmasını gerekebileceğini söyledi:
"Türkiye, ek protokole attığı imzanın, Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanıma anlamına gelmediğini belirten bir deklarasyon yayınlama ihtiyacı duymasa, bence daha iyi olurdu. Türkiye, doğrusu böyle yapmakla süreci daha da zorlaştırdı."
Straw’ın konuşması Türkiye’nin Londra büyükelçisi Akın Alptuna tarafından da izlendi. Büyükelçi Alptuna, müzakere süreci başladığında, Avrupa’nın Türkiye ile ilgili kaygılarının çoğunun önemsiz hale geleceğini savundu:
"Türkiye’nin üyeliği uzun vadeli bir süreç. 10-15 yıl alacak bir üyelik sürecinden söz ediyoruz. Bugün ortaya çıkan sorunlardan çoğu, büyük olasılıkla, müzakere süreci içinde konu olmaktan çıkacaktır."
Son kamuoyu yoklamaları, Avrupalıların Türkiye’nin üyeliğine verdikleri desteğin azaldığını gösteriyor. Alman Marshall Vakfı'nın bu hafta açıklanan anketine göre, Avrupalıların sadece beşte biri Türkiye’nin Birliğe katılmasından yana. Fransa ve Hollanda’da seçmenlerin, Avrupa anayasası reddetme gerekçelerden biri olarak, ekonomik olarak nispeten geri ve halkı Müslüman Türkiye’nin, Birlik’e alınmasından duyulan kaygı gösterildi.
Dışişleri Bakanı Jack Straw, Londra’da yaptığı açıklamada Ankara ile görüşmeler başlamazsa Avrupa Birliği'nin bir kriz ile karşılaşacağı uyarısında bulundu.
Straw, görüşmelerden vazgeçmenin Avrupa Birliği'nin saygınlığını azaltacağını ve Türkiye’nin yeni gerçekleştirdiği önemli reformları tehlikeye sokacağını söyledi.
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, geçen hafta, üyelik görüşmeleri için Türkiye’ye yeni koşullar ileri sürülürse, Avrupa Birliği'ne katılmaktan vazgeçebileceklerini bildirmişti.
Bu arada Brüksel’deki Avrupa Birliği Daimi Temsilciler toplantısında Türkiye’nin Kıbrıs deklarasyonuna karşı yapılacak açıklama konusunda anlaşma sağlanamadı ve konu haftaya ertelendi.
