Fransa’dan sonra Hollanda’nın da Avrupa Anayasası’na “hayır” demesi Avrupa Birliği’ni kara kara düşündürüyor.
Her iki ülkenin de Avrupa Birliği’nin kurucu ülkelerinden olması Brüksel’deki endişe dozunun artmasına neden oluyor. Birlik kurumlarında yavaş yavaş “önünü görme” ihtiyacı belirginleşmeye başladı. Bu nedenle de gözler “hayır”ların tüm boyutlarıyla masaya yatırılacağı 16-17 Haziran tarihinde yapılacak Brüksel Zirvesi’ne çevrildi.
Fransa referandumu sonrasında olduğu gibi Hollanda referandumunun hemen ardından Avrupa Birliği en üst düzeyde tepki verdi. Dönem Başkanlığı’nı yürüten Lüksemburg’un Başbakanı Jean Claude Juncker, her iki ülkede alınan sonuçların, Birlik vatandaşlarının Avrupa Birliğini şu anki haliyle beğenmediğini ortaya koyduğunu söyledi. Diğer üye ülkelerin da Anayasa konusunda görüş bildirme hakları olduğunun altını çizen Juncker, onay sürecinin devam etmesi gerektiğini ifade etti. Juncker, 16-17 Haziran Zirvesi’ne bazı öneriler sunacağını söyledi ve “Dış dünyaya Avrupa’nın işlediğini, yoluna devam ettiğini ve karar almayı bildiğini göstermeliyiz” dedi.
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ise Birlik liderlerinin gelecek hakkında net bir sinyal vermesi gerektiğini belirterek “Nereye gittiğimizi bilmeliyiz” dedi. Barroso, Avrupa’nın yoluna devam etmesi gerektiğini vurguladı ve üye ülkelerden Brüksel Zirvesi öncesinde Anayasa konusunda tek taraflı girişimde bulunmamalarını istedi.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Josep Borrell de iki ülkenin verdiği cevap önemli olsa da sürecin devam etmesi gerektiğini söyledi. Avrupa Parlamentosu’nun en geniş grubu olan Hıristiyan Demokratlar’ın lideri Hans Gert Poettering, sonuçları Avrupa Birliği açısından yenilgi olarak tanımladı. Poettering, “Fransa ve Hollanda’daki sonuçlar Avrupa Birliği vatandaşlarının endişelerine ikna edici çözümler bulunamadığını gösteriyor” dedi. Sosyalist Grup lideri Martin Schulz ise “Hollanda’dan çıkan sonuç kaygı verici ve Avrupa için kötü bir gün” değerlendirmesinde bulundu. Liberal Grup Başkanı Graham Watson da “Fransızlar Avrupa Birliği’nin sol yanağını, Hollandalılar sağ yanağını tokatladı. Umarım bu, Avrupa Birliği’ni içinde bulunduğu uyuşukluktan kurtarır ve Birlik yöneticilerini liderlik göstermeye zorlar” diye konuştu.
Dönem Başkanlığı, Komisyon ve Parlamento adına yapılan ortak açıklamada ise onay sürecinin devem etmesi istendi. Bildiride, “Avrupa devam ediyor, kurumları da tam anlamıyla işlemeye devam edecek” mesajı verildi. Ancak bu mesaja karşın hukuken daha şimdiden ölen Anayasa’yı siyaseten kurtarabilmek hiç de kolay olmayacak.
