Türkiye ile Almanya liderleri, İsrail konusunda yine anlaşamadı. Almanya Şansölyesi, Türkiye’nin talep ettiği Eurofighter’lar konusuna bu kez açıkça karşı çıkmasa da ülkesinden göndermek istediği Suriyeli sığınmacılar konusunda beklediği yanıtı alamadı. Erdoğan ise Lübnan’dan gelecek mültecilere kapıyı açtı.
Yaklaşık üç yıldır Almanya Başbakanı olan Olaf Scholz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetlisi olarak ikinci kez Türkiye’ye geldi. Cumhurbaşkanı ve Almanya Şansölyesi arasında bugün Dolmabahçe Sarayı’ndaki Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilen görüşme yaklaşık bir saat sürdü.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç’ın da hazır bulunduğu görüşmede, İsrail’in saldırganlığı ve Ortadoğu’daki son gelişmeler, Rusya’nın Ukrayna işgali, Türkiye’ye yönelik Eurofighter uçağı satışı, Almanya’daki kaçak Suriyeli sığınmacıların geri kabulü ve Türk vatandaşlarının yaşadığı vize sorunu ele alındı.
Gazze’de yaşananlardan Hamas’ı sorumlu tutan Scholz, ateşkes istedi
Görüşme sonrası düzenlenen basın toplantısında iki lider, İsrail’e bakışlarındaki farkı bir kez daha doğruladı. Almanya Başbakanı, “Ortadoğu'daki kriz hepimizi meşgul ediyor. İsrail konusunda farklı görüşlere sahip olduğumuz sır değil. 7 Ekim’deki Hamas saldırısı korkunç bir suçtur ve bu, aynı zamanda Gazze’yi ve Gazze halkını da felakete sürükledi. Herkesin kendini savunma hakkı var. Ateşkes ve bu çatışmanın yayılmasını önlemek şart. İki devletli bir çözüm olmalı. Rehinelerin serbest bırakılması için çaba sarf etmeliyiz” dedi.
Scholz, Nazileri hatırlattı: “Bizim sebep olduğumuz acılar nedeniyle Almanya’nın özel bir sorumluluğu var”
Nikaragua’nın Nisan ayında Almanya’yı şikayet için “İsrail’in uyguladığı soykırıma” destek olduğu iddiasıyla Uluslararası Adalet Divanı’na başvurmasını haklı bulmadıklarını belirten Scholz, çocukların ve masum sivillerin ölümüne üzüldüklerini de dile getirdi.
Scholz, “Almanya'nın İsrail’in varlık hakkı konusunda özel bir sorumluluğu var. Bizim uğradığımız değil, bizim sebep olduğumuz acılar nedeniyle milyonlarca insan, Nazi diktatörlüğü döneminde zulme uğrayıp öldürüldü. Bu bir gerçek. Bu nedenle Almanya’nın bir görevi, bir sorumluluğu var. Şimdi herkesin ateşkes için ve rehinelerin serbest bırakılması için çaba harcaması çok önemli. Katar ve Mısır’ın burada önerisi var. Eğer kabul edilirse bu olumlu bir gelişme olur” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’dan Scholz’a İsrail tepkisi: “50 bin insanın öldürülmesi ‘F-35’lerle iyi vurdunuz, iyi yaptınız’ dedirtmez”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuk başbakanın İsrail’e dair açıklamalarını eleştirdi. Erdoğan, “Uluslararası toplum olarak elimizden geleni yapmamız şart. Filistin ve Lübnan'daki katliamlar devam ettikçe bölgemizin ve ötesinin huzur bulması mümkün değildir. 50 bini aşkın insan bölgede öldürüldü. Vicdan ve basiret sahibi tüm siyasi aktörlerin artık inisiyatif almasını ve İsrail’in saldırgan politikalarını durdurmasını bekliyoruz. 50 bin insanın öldürülmesi ‘F-35’lerle iyi vurdunuz, iyi yaptınız’ dedirtmez. Bu, ‘Siz nereye gidiyorsunuz?’ dedirtir. O zaman bu Adalet Divanı niye kurulmuştur?” dedi.
Erdoğan’dan İsrail Dışişleri Bakanı’nın kendisini hedef alan paylaşımına tepki
Hamas’ın siyasi lideri Yahya Sinvar’ın öldürülmesi sonrası, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz’ın X hesabı üzerinden yaptığı “Erdoğan, tecavüzcü ve katil arkadaşın Sinvar’ı geri al” paylaşımına Türkiye, yüksek perdeden tepki göstermedi.
Ancak Erdoğan bugünkü toplantıda, “Basın mensubu arkadaşlar, dün İsrail Dışişleri Bakanı’nın şahsımla ilgili yaptığı açıklamayı da takip ederseniz onu öğrenirsiniz. Herhalde ‘Türkiye Cumhurbaşkanı’na İsrail Dışişleri Bakanı niçin bu şekilde saldırdı veya saldırıyor?’ sorusunu siz de sorarsınız, ben de sizlerden bunu bekliyorum” ifadelerini kullandı.
Almanya’nın Eurofighter vetosu kalktı mı?
Görüşmenin kritik noktalarından biri, İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya tarafından geliştirilen Eurofighter Typhoon savaş uçaklarının satışına dair Türkiye’nin talebiydi.
Erdoğan, 17 Kasım 2023’te Berlin’de gerçekleştirdiği görüşmede olumsuz yanıt alması üzerine, “Almanya ile savunma sanayisi işbirliğimizin engelsiz şekilde yürütülmesi müşterek menfaatimizedir. Eurofighter konusunda Almanya verir veya vermez. Dünyada savaş uçaklarını üreten sadece Almanya mı? Birçok yerden bunların çalışmalarını yapar, temin ederiz” açıklamasında bulunsa da Türkiye, bu konuda artık daha istekli.
Scholz, Almanya’nın bu konudaki rezervini hatırlatan bir soruya, “Türkiye NATO üyesi ve bu nedenle somut konularda kararlarımız oluyor. Bu da doğaldır. Kısa süre önce böyle bir karar verdik. Başlangıç aşamasında olan projeler var. Örneğin İngiltere hükümetinin sürdürdüğü müzakereler var. Bu konuda ilerlemeler olacak. Ancak şunu da söylemek istiyorum ki uluslararası hukuka uyulması gerekiyor” dedi.
Eurofighter projesindeki üç ülkenin Türkiye’nin bu talebine olumsuz yaklaşmadığı biliniyor. Eğer Almanya rezervini kaldırırsa, Türkiye’nin ilk planda Katar gibi bir Körfez ülkesinden en az 12 Eurofighter uçağı alması bekleniyor.
Erdoğan: “Kapımız Lübnan ve Suriye’den gelecekler için açık”
Almanya, özellikle suç işlemiş Suriyeli ve Afgan sığınmacıları geri göndermek istiyor. Afganların büyük ölçüde geri gönderilmesi gerçekleşmiş olsa da, Suriyeliler için Türkiye’ye sıcak bakmıyor. Scholz, “Bu kişileri Suriye’ye göndermek istiyoruz” dese de, Erdoğan konuya farklı bir açıdan yaklaştı.
Erdoğan, “Şu anda 3,5 milyon civarında Suriyeli mülteci ülkemizde. Sayın Merkel döneminde bu süreci başlattık. Böyle bir savaş döneminde Türkiye’ye gelebilecek olanlar olursa, ki Lübnan da bunlara dahil, Lübnan’dan da ülkemize gelenler olursa onlara da kapımızı açık tuttuk. Şu anda Lübnan’da ciddi sayıda Türkmen var. Türkmen soydaşlarımızı da aynen kabul ederiz. Kapımız onlara açık” dedi.
Scholz, Türkiye’nin vize şikayetini haklı buldu
Ukrayna konusunda aynı çizgide olduklarını teyit eden Almanya Başbakanı, Türkiye’den gelen vize şikayetlerinin haklı olduğunu belirtti.
Teröre karşı işbirliğini arttırma kararı alan iki lider, Almanya ve Türkiye arasındaki ticaret hacmini 55 milyar Euro’dan 60 milyar Euro’ya çıkarmayı hedefliyor.
Forum