İki Amerikalı yetkili, iki Mısırlı güvenlik kaynağı ve konu hakkında bilgi sahibi bir yetkili, Beyaz Saray'ın önümüzdeki günlerde Gazze'de ateşkes ve Hamas'ın rehineleri serbest bırakması için yeni bir teklif sunmaya çalıştığını söyledi.
Amerikalı yetkililer yeni teklifin, İsrail ile Hamas arasındaki çatışmada ateşkes sağlanması amacıyla ABD, Katar ve Mısır'ın arabuluculuğunda yürütülen görüşmelerde aylardır devam eden çıkmazın ardındaki temel anlaşmazlık noktalarını çözmeyi amaçladığını kaydetti.
Biden yönetiminden üst düzey bir yetkili Çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, anlaşmanın büyük bir kısmı üzerinde mutabakata varıldığını ancak müzakerecilerin hala iki ana engele çözüm bulmaya çalıştıklarını söyledi.
İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, bu engellerin İsrail'in Gazze'nin güneyinde Mısır sınırında bir tampon bölge olan Philadelphi koridorunda kuvvet bulundurma talebi ve Hamas rehineleri ile İsrail'deki Filistinli tutukluların takasına dahil edilecek belirli kişiler olduğunu söyledi.
Reuters haber ajansına bilgi veren bir başka Amerikalı yetkili, yeni bir anlaşma taslağının gelecek hafta ya da daha erken bir tarihte ortaya çıkabileceğini söyledi; “Hissiyat vaktin geldiği yönünde. Bu haftasonu (revize edilmiş taslağı) görürseniz şaşırmayın” dedi.
Yönetim yetkilisi, Hamas'ın haftasonu naaşları İsrail'e iade edilen altı rehineyi öldürmesinin çabaları zorlaştırdığını söyledi; “Hepimiz aciliyeti hissediyoruz” dedi.
Yetkili, ABD'nin baş müzakerecisi olan Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns'ün, Beyaz Saray Ortadoğu Koordinatörü Brett McGurk ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın aralarında bulunduğu üst düzey Amerikalı yetkililerden oluşan, taslak üzerinde çalışan küçük bir gruba başkanlık ettiğini söyledi.
“Müzakerecilerde ateşkesin ellerinden kayıp gittiğine dair çok güçlü bir algı var” diyen ilk Amerikalı yetkili, çabanın altında yatan aciliyetin altını çizdi.
Yetkili, Blinken'ın geçen ay bölgeye yaptığı son turun bir ilerleme sağlayamamasından bu yana arabulucuların çalışma düzeyinde görüşmeleri sürdürdüğünü ve bu görüşmelerin devam ettiğini hatırlattı.
Reuters’a bilgi veren Mısırlı kaynaklar, ABD'nin daha tavsiyeye dayalı bir yaklaşımdan, taraflara bir ateşkes planı dayatmaya yöneldiğini savundu.
Her iki Amerikalı yetkili de revize edilen planın nihai bir “ister kabul et ister etme” teklifi olmayacağını ve Washington'un ateşkes sağlanamaması halinde, bunun için çalışmaya devam edeceğini söyledi.
Salı günü, aralarında bölgesel güç Suudi Arabistan'ın da bulunduğu beş Arap ülkesi ve Filistin Yönetimi, Mısır’a destek vererek İsrail'in Philadelphi koridorunda asker bulundurma talebini reddetti. Çarşamba günü Türkiye de benzer bir açıklama yayınladı.
Üç aşamalı anlaşmanın her iki tarafça da kabul edilen bölümleri, İsrail'in anlaşmanın ilk aşamasında Gazze'nin yoğun nüfuslu tüm bölgelerinden çekilmesini gerektiriyor.
ABD’nin üst düzey yönetim yetkilisi gazetecilere yaptığı açıklamada, mevcut anlaşmazlığın koridorun yoğun nüfuslu bir alan olarak nitelendirilip nitelendirilmediği olduğunu söyledi.
Yetkili, “Yani burada gerçekten Birinci Aşama'da, bu düzenlemenin nasıl görüneceğinden bahsediyoruz,” diye ekledi.
Reuters’ın konuştuğu Amerikalı yetkili de, ABD heyetinin Philadelphi koridorunda İsrail askerlerinin çekilmek zorunda kalacağı ve kalabileceği bölgeleri değerlendirdiğini söyledi.
Pazartesi günü Katar'da yapılan görüşmelerde İsrail Dış İstihbarat Servisi (Mossad) şefi David Barnea başkanlığındaki bir İsrail heyeti, arabuluculara İsrail'in ateşkesin 42 günlük ilk aşamasından sonra askerlerini koridordan çekmeye hazır olduğunu söyledi.
Ancak saatler sonra Başbakan Benyamin Netanyahu Kudüs'te bir basın toplantısı düzenledi ve İsrail'in Philadelphi koridorunun kontrolünü elinde tutmasında ısrar etti.
Netanyahu Çarşamba günü de bir anlaşmanın ilk aşamasında koridordan çekilmeyi açıkça reddettiğini tekrarladı. İsrail ancak bundan sonra koridorun Hamas için Gazze'ye silah ve malzeme kaçakçılığında bir güzergah olarak kullanılmayacağının garanti edilmesi halinde kalıcı bir ateşkesi kabul ediyor.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak Reuters’a, “Bu durum arabulucu tarafları zor duruma soktu. Eğer İsrail Philadelphi koridorunda kalmaya devam ederse ne Mısır ne de Hamas herhangi bir anlaşmayı kabul edecektir” dedi.
Hamas'ın üst düzey yetkilisi İzzet El Rişik ise Çarşamba günü Reuters'a yaptığı açıklamada, “direnişin taleplerine ve halkın isteklerine yanıt veren” yeni bir öneriyi ele alacaklarını söyledi. Hamas yaptığı açıklamada yeni önerilere gerek olmadığını söyledi ve Netanyahu'yu bir anlaşmayı engellemeye çalışmakla suçlamayı sürdürdü.
İsrail Mayıs ayında Philadelphi koridorunun kontrolünü ele geçirmiş ve bu koridorun Hamas tarafından Gazze'ye giden tünellere silah ve yasaklı madde kaçırmak için kullanıldığını iddia etmişti.
İsrail'in ilerleyişi Refah sınır kapısının kapanmasına, Gazze'ye giren insani yardımın ciddi şekilde azalmasına, çoğu tıbbi tahliyenin durmasına ve Mısır'ın Gazze'ye doğrudan İsrail tarafından kontrol edilmeyen tek sınır kapısına erişimde aracılık rolünden mahrum kalmasına neden oldu.
Mısır, Gazze'ye kaçakçılık için kullanılan tünellerin kapatıldığını ya da yok edildiğini, Refah'ta Filistinliler’in varlığının yeniden tesis edilmesi gerektiğini ve Philadelphi koridoru tampon bölgesinin 1979 Mısır-İsrail barış anlaşmasıyla garanti altına alındığını söylüyor.
Forum