Güney Çin Denizi’nde ve Tayvan’la ilgili agresif politikalar izleyen Çin’e mesaj olarak yorumlanan “ABD-Japonya-Filipinler Zirvesi” Washington’da yapıldı.
Başkan Joe Biden, Pasifik’teki müttefikleri Japonya ve Filipinler ile savunma işbirliğinin ve bu ülkelere yönelik savunma taahhüdünün “demir gibi sağlam” olduğunu söyledi.
Beyaz Saray’da Japonya Başbakanı Fumio Kişida ve Filipinler Cumhurbaşkanı Ferdinand Marcos Jr. ile bir araya gelen Biden, üçlü görüşme öncesi yaptığı açıklamada, şunları söyledi:
"ABD’nin, Japonya ve Filipinler'e yönelik savunma taahhütleri sağlamdır. Daha önce de söylediğim gibi, Güney Çin Denizi'nde Filipin uçaklarına, gemilerine ya da silahlı kuvvetlerine yönelik herhangi bir saldırıda karşılıklı savunma anlaşmamız devreye girecektir.”
Çin ve Filipinler Güney Çin Denizi’nde sık sık gerilim yaşıyor
Son yıllarda Güney Çin Denizi’nde Çin ve Filipinler sahil güvenlik botları sık sık karşı karşıya geliyor. En son mart ayı başında yaşanan iki ülke sahil güvenlik gemilerinin yaşadığı gerilim sonu meydana gelen çarpışmada 4 Filipin askeri yaralanmıştı.
Çin sahil güvenlik gemileri Tayvan yakınlarında Japonya kontrolündeki ihtilaflı Doğu Çin Denizi adalarına da yaklaşıyor.
ABD ve Filipinler arasında 70 yılı aşkın süredir bir savunma anlaşması bulunuyor.
Çin'in, “gri bölge” olarak adlandırılan bu bölgedeki tacizleri arasında Filipin Sahil Güvenliği'ne lazer doğrultmak, gemilere tazyikli su sıkmak ve hem Manila hem de Pekin'in hak iddia ettiği “İkinci Thomas Sığlığı” yakınlarında Filipin gemilerine çarpmak bulunuyor.
Manila yönetimi, 1999 yılında İkinci Dünya Savaşı döneminden kalma bir gemiyi kasıtlı olarak bu sığlıkta karaya oturtmuş ve burada kalıcı bir askeri varlık tesis etmişti.
Pekin Washington’u bölgede gerilimi arttırmakla suçluyor
Geçen hafta Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile bir telefon görüşmesi yapan Joe Biden, Filipinler’in İkinci Thomas Sığlığı'ndaki güçlerine ikmal yapmasını engelleme çabaları da dahil olmak üzere Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki operasyonlarına ilişkin endişelerini dile getirmişti.
Çinli yetkililer ise Güney Çin Denizi'ndeki faaliyetlerine yönelik eleştirilerden rahatsız oldular ve ABD'yi gerilimi tırmandırmakla suçladılar.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, Perşembe günü yaptığı açıklamada “Hiç kimse Çin'in toprak egemenliğini, deniz haklarını ve çıkarlarını ihlal etmemelidir. Yasal haklarımızı korumakta kararlıyız” dedi.
ABD yönetiminden bir yetkiliye göre; Beyaz Saray, Japonya ve Filipinler ile ilk kez düzenlenen üçlü zirveyi Çin'in "gözdağı verme” girişimlerine karşı güçlü bir yanıt olarak nitelendiriyor.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada ise Biden ve Marcos'un görüşmeler sırasında "Güney Çin Denizi'nde uluslararası hukuka bağlılıklarının altını çizdikleri" ve ülkelerinin birbirlerini savunmaya yönelik antlaşma yükümlülüklerini yeniden teyit ettikleri belirtildi.
ABD-Japonya-Filipinler gemileri ortak devriye görevi gerçekleştirecek
Liderler ayrıca, müttefiklerin geçen yıl Güney Çin Denizi yakınlarındaki sularda gerçekleştirdikleri kolluk kuvvetleri tatbikatlarının devamı olarak bu yıl Hint-Pasifik'te ortak devriye gezeceklerini duyurdular.
Beyaz Saray, Filipin ve Japon sahil güvenlik üyelerinin devriye sırasında eğitim için bir ABD Sahil Güvenlik gemisinde ağırlanacağını açıkladı.
Washington’daki üçlü zirve, Çarşamba akşamı Biden’ın Japonya Başbakanı ve eşi için Beyaz Saray’da verdiği ve Japonya’nın küresel sahneden artan nüfuzunun simgesi olarak yorumlanan gösterişli akşam yemeğinin ardından yapıldı.
ABD-Filipinler ilişkileri Marcos Jr.’un cumhurbaşkanı olmasıyla gelişim gösterdi
Washington’un Filipinler ile ilişkisi ise 2022’de Ferdinand Marcos Jr.’un cumhurbaşkanı olmasının ardından gelişti.
Washington-Manila ilişkileri geçmişte inişli-çıkışı bir seyir izlese de Çin’in zorlayıcı hamleleri Filipinler’in son dönemde ABD’ye yaklaşmasına neden oldu.
Biden, Marcos Jr.’u geçen yıl da Beyaz Saray’da ağırlamış, bu ziyaret on yıldan uzun süredir bir Filipin Cumhurbaşkanı’nın Washington’a yaptığı ilk ziyaret olmuştu.
Forum