Beyaz Saray, Moskova’da 140’tan fazla kişinin öldüğü saldırıya ilişkin Rusya’yı yazılı olarak birden fazla kez uyardığını açıkladı; saldırının Ukrayna ile bağlantılı olduğu yönündeki Kremlin iddialarını “saçmalık ve propaganda” olarak niteledi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi İletişim Danışmanı John Kirby, Perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD’nin saldırıdan önce birden fazla kez Rus güvenlik servislerine yazılı uyarı geçtiğini söyledi.
Rus güvenlik servislerine Moskova’da kalabalık yerleri hedef alması muhtemel bir saldırıya ilişkin uyarı gönderdiklerini söyleyen Kirby, “Moskova’daki korkunç saldırıdan yalnızca IŞİD’in sorumlu olduğu çok açık. Hatta, ABD bu terör saldırısının önlenmesini sağlamaya çalıştı ve Kremlin de bunu biliyor” dedi.
“Ukrayna bağlantısı iddiaları saçmalık ve propaganda”
Moskova’daki saldırıyı 2015 ile 2017 yılları arasında Irak ve Suriye’de geniş bir alanı kontrol altına alan IŞİD üstlenmişti. Washington, saldırıdan IŞİD’in Afganistan kolu olan IŞİD Horasan’ı sorumlu tutuyor.
Rusya Soruşturma Komitesi ise, saldırganların Ukraynalı milliyetçilerle bağlantılı olduğuna ve Kiev’den nakit ve kripto para aldıklarına ilişkin delile ulaştıklarını iddia ediyor.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, saldırıyı radikal gruplar gerçekleştirmiş olsa da, saldırı emrini kimin verdiğini bilmek istediklerini ve “Ukrayna’nın yanıtlaması gereken çok soru olduğunu” savundu.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi İletişim Danışmanı John Kirby ise Moskova’nın bu iddiaları için, “Saçmalık ve propaganda” dedi.
Ukrayna da saldırıda bir rolünün olduğu iddialarını reddetti.
IŞİD Horasan nasıl bir örgüt?
IŞİD’in en aktif kollarından olan IŞİD Horasan, 2014 sonlarında Afganistan’da ortaya çıktı.
Adını İran, Türkmenistan ve Afganistan’ın bazı bölgelerini içine alan ve bu bölgeyi tanımlayan Horasan’dan alan örgüt, Pakistan Talibanı’nın tepkili üyeleri, Özbekistan İslami Hareketi ve IŞİD’e bağlılık yemini eden diğer gruplar tarafından kuruldu.
Birleşmiş Milletler’e üye devletler tarafından paylaşılan istihbarat, örgütün Afganistan’da 1500 ila 2000 savaşçısı olduğuna işaret ediyor.
Örgütün Afganistan dışında Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın bazı bölgelerinde güç kazanmaya çalıştığı belirtiliyor.
IŞİD Horasan’ın, “cihadı terk etmekle” suçladığı Taliban’la ciddi görüş ayrılıkları var.
IŞİD Horasan hangi saldırılardan sorumlu tutuluyor?
ABD, Ocak ayında İran’ın Kerman kentinde 100 kişinin hayatını kaybettiği saldırıdan IŞİD Horasan’ı sorumlu tutmuştu.
2021’de ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi sırasında Kabil uluslararası havaalanında 13 Amerikan askerinin ve 170 Afgan’ın öldüğü saldırıyı da IŞİD Horasan düzenlemişti.
Moskova’daki saldırı, IŞİD Horasan’ın Rusya’yı hedef aldığı ilk saldırı değil. 2022’de Kabil’deki Rus Büyükelçiliği’ne düzenlenen intihar saldırısını da bu örgüt üstlenmişti.
Rusya hazırlıksız mı yakalandı?
Moskova’daki saldırı, Rusya’nın istihbarat toplamada öncelikleri konusunda bazı soruları gündeme getirdi.
Moskova’daki ABD Büyükelçiliği, 7 Mart’ta Amerikan vatandaşlarına güvenlik uyarısında bulunarak radikal grupların Moskova’da “konserler dahil kalabalık etkinlikleri hedef alma planlarına ilişkin haberleri takip ettiklerini” belirtmişti.
Putin ise saldırıdan 3 gün önce Rus istihbarat şeflerine hitaben yaptığı konuşmada, bunları “Batı’nın kışkırtıcı uyarıları’’ olarak nitelemişti.
Reuters haber ajansına konuşan CIA’in eski Moskova şefi Daniel Hoffman, “İçeride baskıyı arttırırken bazen olası bir terör saldırısına ilişkin ihtiyacınız olan istihbaratı alamazsınız. Ukrayna’daki savaşla ve siyasi muhalefetle meşgul olmaları muhtemel. Son saldırı gözden kaçmış olabilir” dedi.
IŞİD hala küresel bir tehdit mi?
Amerikalı yetkililer uzun süredir IŞİD Horasan’ın Afganistan sınırları ötesinde saldırı düzenleme niyeti konusunda uyarıda bulunuyor.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, geçen Mayıs ayında Kongre’de düzenlenen bir oturumda, IŞİD Horasan’ın saldırı düzenleme olasılığına dikkat çekmişti.
Terör ve güvenlik uzmanlarına göre, Moskova’daki saldırı, IŞİD’in önemli bir küresel tehdit olmaya devam ettiğini gösteriyor.
Reuters haber ajansından bir bölüm kullanılmıştır.
Forum